Η «Μαύρη Δευτέρα» του 1987 και γιατί όλοι μιλούν σήμερα γι'αυτή

Αν θεωρείς ότι η εβδομάδα σου ξεκίνησε άσχημα επειδή η παραγγελία του καφέ σου ήταν λάθος, τότε σκέψου πώς αισθάνονται οι διεθνείς αγορές που ξύπνησαν και είδαν τα χρηματιστήρια να θυμίζουν τη «Μαύρη Δευτέρα» του 1987. Τα σημάδια, βέβαια, ήταν εκεί.

Την Παρασκευή (2/08), ο δείκτης κατέγραψε τη χειρότερη εβδομαδιαία επίδοση των τελευταίων σχεδόν 10 μηνών και υποχώρησε κάτω από το όριο των 500 μονάδων για πρώτη φορά από τις 15 Απριλίου ενώ σήμερα, Δευτέρα, οι ευρωπαϊκές μετοχές σημειώνουν χαμηλό εξαμήνου. Και στην Ελλάδα. Στην εκκίνηση της συνεδρίαση της Δευτέρας στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ο Γενικός Δείκτης πέφτει με ποσοστό -4,34% και διαπραγματεύεται στις 1.369,38 μονάδες.

Ο μεγαλύτερος φόβος όλων; Η ύφεση στις ΗΠΑ. Την Παρασκευή, σύμφωνα με το News24/7, οι μετοχές υποχώρησαν απότομα, καθώς μια πολύ ασθενέστερη από την αναμενόμενη έκθεση για την απασχόληση τον Ιούλιο πυροδότησε ανησυχίες ότι η οικονομία οδεύει προς τα εκεί. Στην Ιαπωνία, ο δείκτης αναφοράς Nikkei 225 επίσης σημείωσε πτώση 10,01%, όπως και στην Αυστραλία.

Εκτός από την ανησυχία για την οικονομία των ΗΠΑ, ρόλο στην πτώση των χρηματιστηρίων παίζει η κατάσταση στη Μέση Ανατολή μετά την προαναγγελθείσα επίθεση Χεζμπολάχ/Ιράν κατά του Ισραήλ, όπως και η ακροδεξιά βία στη Βρετανία. Γιατί, όμως, όλοι μιλούν για «Μαύρη Δευτέρα»;

Η «Μαύρη Δευτέρα» του 1987

Έχουν υπάρξει αρκετές «Μαύρες Δευτέρες» στην ιστορία που συνδέονται με χρηματιστηριακές καταρρεύσεις, αλλά η χειρότερη από αυτές ήταν αναμφισβήτητα το 1987. Η 19η Οκτωβρίου ήταν η ημέρα κατά την οποία τα παγκόσμια χρηματιστήρια κατέρρευσαν συλλογικά, καταστρέφοντας σχεδόν το μισό -χάρτινο- πλούτο του κόσμου.

Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε αρχίσει να χάνει τον ρυθμό της και να επιβραδύνεται και ο Dow Jones έπεφτε σταθερά από το ανώτατο σημείο που βρέθηκε εκείνο τον Αύγουστο.

Τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο ήταν ήδη νευρικά όταν ο δείκτης Hang Seng του Χονγκ Κονγκ κατέρρευσε επίσης. Το φαινόμενο έφτασε στην Ευρώπη και, αφού πολεμικά πλοία των ΗΠΑ βομβάρδισαν ιρανικές πλατφόρμες πετρελαίου ως απάντηση σε πυραυλική επίθεση εναντίον αμερικανικού πλοίου, σήμανε συναγερμός σε όλη τη Wall Street.

Αφού είχε χάσει περίπου το 10% της αξίας του την προηγούμενη εβδομάδα, ο Dow Jones έπεσε 508 μονάδες ή 22,6%, χάνοντας 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό που ήταν, εκείνη τη στιγμή, η μεγαλύτερη απώλεια μιας ημέρας στο χρηματιστήριο μέχρι σήμερα.

Δεν υπάρχει μια σαφής και απλή εξήγηση για το πώς φτάσαμε στη «Μαύρη Δευτέρα». Πολλοί υποστηρίζουν ότι η αιτία ήταν τα πρόσφατα μηχανογραφημένα προγράμματα συναλλαγών που πωλούσαν μετοχές αυτόματα καθώς οι αγορές έπεφταν, επιδεινώνοντας την πτώση. Όποια και αν ήταν η αιτία, όμως, οι επιπτώσεις στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν καταστροφικές και χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να ανακάμψουν οι επενδυτές σε πολλές διεθνείς αγορές.

Στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία το κραχ έγινε γνωστό ως «Μαύρη Τρίτη», επειδή ήταν η επόμενη ημέρα από τη στιγμή που τα γεγονότα της «Μαύρης Δευτέρας» είχαν φτάσει στο νότιο ημισφαίριο. Η χρηματιστηριακή αγορά της Αυστραλίας έπεσε πάνω από 40%, ενώ η αγορά της Νέας Ζηλανδίας υπέστη δραματική πτώση σχεδόν κατά δύο τρίτα από το ανώτατο επίπεδό της το 1987.

Παρά τις καταστροφές της 19ης Οκτωβρίου, η αμερικανική αγορά ανέκτησε σχεδόν το 60% των απωλειών της σε δύο μόνο συνεδριάσεις και ο Dow Jones έκλεισε το 1987 με μικρή άνοδο. Στις 2 Ιανουαρίου 1987 βρισκόταν στις 1.897 μονάδες και ανήλθε στις 1.939 μονάδες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1987.

Ενδιάμεσα, ωστόσο, είχε φτάσει σε μια ιλιγγιώδη κορυφή 2.722 μονάδων στα τέλη Αυγούστου – ένα ποσοστό που δεν επιτεύχθηκε ξανά μέχρι το 1989.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ