Η μοναδική θάλασσα στη Γη που δεν αγγίζει καθόλου στεριά
Μοιάζει απίθανο, αλλά υπάρχει θάλασσα στη Γη που δεν αγγίζει καθόλου στεριά. Μην ψάξεις λοιπόν πού θα βάλεις την πετσέτα σου.
- 20 ΜΑΡ 2025
Κι όμως, υπάρχει ένα σώμα νερού στη Γη που δεν αγγίζει ούτε μια ακτή. Η περιοχή, που βρίσκεται στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό ονομάζεται Θάλασσα των Σαργασσών και χαρακτηρίζεται από τα μοναδικά της όρια, καθώς αντί για ξηρά, ορίζεται από ωκεάνια ρεύματα, επομένως μην ψάξεις για παραλία να απλώσεις την πετσέτα σου.
Όχι ότι θα ήθελες απαραίτητα να κάνεις ηλιοθεραπεία εκεί, καθώς η Θάλασσα των Σαργασσών καλύπτεται από ένα δύσοσμο καστανοκίτρινο φύκι (που ονομάζεται Sargassum) και φιλοξενεί ένα εφιαλτικό ανθρωπογενές νησί, που -όχι άδικα- ονομάστηκε «Σκουπίδι του Βορείου Ατλαντικού».
Παρόλα αυτά όμως, παραμένει ένας τόπος πραγματικής οικολογικής, ιστορικής, ακόμη και πολιτιστικής σημασίας. Ένας ειδικός οργανισμός (Επιτροπή Θάλασσας των Σαργασσών) που δημιουργήθηκε για την προστασία της ξεχωριστής αυτής θάλασσας τη χαρακτηρίζει ως καταφύγιο βιοποικιλότητας που διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στο ευρύτερο οικοσύστημα του Βόρειου Ατλαντικού.
Η Επιτροπή Θάλασσας των Σαργασσών επισημαίνει ότι απειλούμενα είδη χελιών πηγαίνουν στη θάλασσα για αναπαραγωγή, ενώ κάποια είδη φαλαινών μεταναστεύουν μέσω αυτής. Το ίδιο κάνει και ο τόνος και πολλά άλλα είδη ψαριών. Η Θάλασσα των Σαργασσών παίζει επίσης βασικό ρόλο για τον κύκλο ζωής ενός σημαντικού αριθμού απειλούμενων ειδών, συμπεριλαμβανομένου του καρχαρία Porbeagle και αρκετών ειδών χελωνών.
Σύμφωνα με τη θαλάσσια βιολόγο, Dr Sylvia Earle, είναι ένα χρυσό πλωτό τροπικό δάσος.
Μάλιστα, δεν είναι θρυλική μόνο στα μάτια των ωκεανογράφων, αλλά αποτελεί και αντικείμενο μύθων και θρύλων. Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος που κατέγραψε τα «περίεργα χαλάκια» της Θάλασσας των Σαργασσών στα ημερολόγια της αποστολής του το 1492.
Έγραψε για τους φόβους των ναυτικών του ότι τα φύκια θα τους τύλιγαν και θα τους έσερναν στον πυθμένα του ωκεανού ή ότι οι απάνεμες ηρεμίες που αντιμετώπιζαν στη θάλασσα των Σαργασσών μπορεί να τους εμποδίσουν να επιστρέψουν στην Ισπανία. Τέτοιοι φόβοι έγιναν μέρος των θρύλων της περιοχής για αιώνες, με τη φήμη της να ενισχύεται περαιτέρω από τη συσχέτισή της με το διαβόητο Τρίγωνο των Βερμούδων.
Το Τρίγωνο των Βερμούδων – γνωστό ως περιοχή όπου αεροπλάνα και πλοία θα εξαφανίζονταν ξαφνικά χωρίς λόγο – βρίσκεται στη νοτιοδυτική περιοχή των Σαργασσών μεταξύ των Βερμούδων, της Φλόριντα και του Πουέρτο Ρίκο.
Η Θάλασσα των Σαργασσών υπάρχει χάρη σε τέσσερα ρεύματα: το ρεύμα του Βορείου Ατλαντικού στα βόρεια, το ρεύμα των Καναρίων στα ανατολικά, το ισημερινό ρεύμα του Βορείου Ατλαντικού στα νότια και το ρεύμα των Αντιλλών στα δυτικά.
Αυτά τα κυκλικά ρεύματα, που ονομάζονται ωκεάνιες γύροι, παγιδεύουν αποτελεσματικά το σώμα του νερού μέσα τους, με αποτέλεσμα αυτό που ο Ιούλιος Βερν περιέγραψε στο Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα ως μια τέλεια λίμνη στον ανοιχτό Ατλαντικό. Στις μέρες μας όμως, αυτή η λίμνη απέχει πολύ από την τελειότητα.
Η Θάλασσα των Σαργασσών βρίσκεται τώρα υπό πραγματική απειλή από τη ναυτιλία, τον υποβρύχιο θόρυβο, τη ζημιά στα φύκια και την απελευθέρωση χημικών, την υπεραλίευση, τη ρύπανση από τα επιπλέοντα συντρίμμια και, φυσικά, την κλιματική κρίση.
Λόγω των κυκλικών κινήσεων των ωκεάνιων κυκλώνων, τα πλαστικά στροβιλίζονται στη θάλασσα, εντασσόμενα στον σκουπιδότοπο που έχει σχηματιστεί εκεί -εκτιμάται ότι εκτείνεται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα και έχει πυκνότητα 200.000 σκουπίδια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Και τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα.
Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου, διαπίστωσε ότι η θάλασσα είναι πιο ζεστή, πιο αλμυρή και πιο όξινη από ό,τι ήταν ποτέ από τότε που άρχισαν οι καταγραφές, το 1954, και ότι αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές και εκτεταμένες επιπτώσεις σε άλλα ωκεάνια συστήματα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, χημικός ωκεανογράφος Nicholas Bates, προειδοποίησε ότι ο ωκεανός είναι στο θερμότερο σημείο του εδώ και «πολλά εκατομμύρια χρόνια», γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές αλλαγές στην τοπική θαλάσσια ζωή και στον παγκόσμιο κύκλο του νερού. Μιλώντας στο LiveScience, ο καθηγητής Bates παραδέχτηκε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να έχει φτάσει σε ένα σημείο από το οποίο ενδεχομένως δεν υπάρχει επιστροφή «για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα».
