Η Οδύσσεια των αναπληρωτών εκπαιδευτικών

Πώς θα ήταν οι τελευταίες ημέρες του Αυγούστου και όλο σου το καλοκαίρι, αν δεν γνώριζες πού θα σε βρει ο χειμώνας; Πώς θα ένιωθες τις πρώτες ημέρες του Σεπτέμβρη εφόσον μάθαινες μεν σε ποιον νομό θα χρειαστεί να βρεις σπίτι, αλλά δεν θα είχες ιδέα σε ποιο χωριό ή σε ποια ακριβώς περιοχή; Τι θα σκεφτόσουν αν έπρεπε να δώσεις το 40% του μισθού σου απλά για να βρεις στέγη και όλα αυτά μετά από 3 μήνες ανεργίας; Αυτή η συνθήκη είναι ο κανόνας για χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που καλούνται μέσα σε μερικές μέρες να εγκαταλείψουν τον τόπο διαμονής τους και να εγκατασταθούν για μια ολόκληρη σεζόν σε έναν ξένο τόπο.

Οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι φέτος ξεπερνούν τους 30.000, εξαιτίας των χρόνιων ανεπαρκειών του εκπαιδευτικού συστήματος και φυσικά λόγω της πλήρους απαξίωσης της δημόσιας παιδείας, καλούνται να αναπληρώσουν τα κενά που υπάρχουν σε όλη τη χώρα. Τι γίνεται όμως όταν όλο αυτό συνδυάζεται με το τεράστιο στεγαστικό πρόβλημα της Ελλάδας; Όταν μέσα σε λίγες ώρες καλείσαι να αφήσεις πίσω τη ζωή και τους ανθρώπους σου και με αεροπλάνα και βαπόρια να πρέπει να φτάσεις από τον Έβρο ως την Κρήτη για τη δουλειά σου; Η οδύσσεια για τους 30.000 αναπληρωτές δεν σταματάει με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Τρεις αναπληρωτές εκπαιδευτικοί που έζησαν στο πετσί τους την κατάσταση χάους στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και μέσα σε λίγες ημέρες εγκατέλειψαν το σπίτι τους προκειμένου να βρεθούν στα σχολεία τους πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, μιλούν στο OneMan για όσα ψυχοφθόρα πέρασαν ή περνούν τις τελευταίες ημέρες.

Στο Λασίθι σε ένα ταξίδι στα τυφλά

Eurokinissi

Η Μαρία είναι αναπληρώτρια δασκάλα και φέτος η μοίρα την έφερε για πρώτη φορά εκτός Αττικής. Έμαθε 1η Σεπτέμβρη ότι θα πρέπει να εργαστεί στο Λασίθι της Κρήτης και ότι μέχρι την Πέμπτη 7 του μηνός θα έπρεπε να παρουσιαζόταν στο σχολείο της. Παρ’ όλα αυτά δεν γνώριζε ακόμη σε ποιο σχολείο θα έπρεπε να καλύψει το κενό. Έτσι, χρειάστηκε να κάνει μια μαντεψιά. «Έκλεισα τα εισιτήρια μου στην τύχη για το Ηράκλειο και όχι για τον Άγιο Νικόλαο. Αν το σχολείο μου ήταν στη Σητεία θα έπρεπε να διανύσω άλλες 2,5 ώρες για να βρεθώ εκεί. Το μήνυμα με το σχολείο τοποθέτησης ήρθε το μεσημέρι της Τετάρτης, ενώ Πέμπτη έπρεπε να κάνουμε ανάληψη της υπηρεσίας στο σχολείο», αναφέρει η ίδια για το ξεκίνημα της περιπέτειάς της.

Τις πρώτες ημέρες αναγκαστικά έπρεπε να μείνει σε ξενοδοχείο, σε τιμές τουρίστριας (δίνοντας 200 ευρώ για 4 ημέρες διαμονής). Την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου έμαθε τελικά το σχολείο που θα διδάσκει, ωστόσο πληροφορήθηκε ταυτόχρονα και ότι θα βρίσκεται σε αυτό μέχρι τις 10 Οκτωβρίου και έπειτα θα μετακινηθεί σε άλλο σχολείο του (αρκετά μεγάλου) νομού. Κοινώς, δεν μπορούσε να βρει σπίτι για να μείνει, καθώς κανείς δεν νοίκιαζε το σπίτι του για 1 μήνα ρισκάροντας να χάσει άλλον «πελάτη».

Τι σημαίνει αυτό στο δια ταύτα; «Έπειτα από ένα καλοκαίρι ανεργίας, έπρεπε να έχω στην άκρη τουλάχιστον 600 ευρώ μόνο για τη διαμονή του πρώτου μήνα. Χώρια δηλαδή από τη διατροφή, το supermarket, τη μετακίνησή και όλα τα έξοδα της ζωής στο νησί. Μέχρι και τώρα, δεν έχω μάθει σε ποιο σχολείο θα μετακινηθώ, αφού στην αρχή με ενημέρωσαν για ένα σχολείο στον Άγιο Νικόλαο και μόλις σήμερα ο διευθυντής μου ανέφερε ότι τελικά η θέση που θα καλύψω, ίσως βρίσκεται στον Άγιο Γεώργιο, σε δυσπρόσιτο σχολείο, στο οροπέδιο Λασιθίου».

Μολονότι είχε σχεδόν κλείσει το σπίτι της, πλέον τα σχέδια της αλλάζουν ξανά και μαζί τους και το ποσό που καλείται να επενδύσει στην διαμονή. Στις 10 Οκτωβρίου, ημέρα που η Μαρία αλλάζει σχολείο, έρχεται και η πρώτη πληρωμή. 34 ημέρες δηλαδή κατά τις οποίες πλήρωνε με όσα είχε στην άκρη, έπειτα από τρεις μήνες στο ταμείο ανεργίας. Για το νέο της σπίτι φυσικά, έχει αργήσει σε σχέση με τους συνάδελφούς της και λίγες ευκαιρίες αξίζουν, ενώ μιλάμε για ενοίκιο μίνιμουμ 350-400 ευρώ το μήνα στον Άγιο Νικόλαο, όπως προέκυψε από την έρευνα αγοράς που έκανε τις προηγούμενες ημέρες. Περισσότερα δηλαδή χρήματα από το 40% του μισθού της.

Ποια ήταν η μοναδική βοήθεια της πολιτείας όλο αυτό το διάστημα; Όπως και χιλιάδες άλλοι αναπληρωτές, η Μαρία έλαβε εκπτωτικό κωδικό για τη μετακίνησή της στον τόπο εργασίας της. Τραγική ειρωνεία: Ο κωδικός αυτός εστάλη αφού οι εκπαιδευτικοί στο σύνολό τους είχαν ταξιδέψει. Μάλιστα δόθηκε μερικές ώρες αφού εξασφαλίστηκε η παράταση για την ανάληψη υπηρεσίας των αναπληρωτών καθηγητών εξαιτίας των συνεπειών της κακοκαιρίας Daniel.

Στη Ρόδο τα δύσκολα έρχονται το Πάσχα

Eurokinissi

Η Νατάσσα είναι αναπληρώτρια εκπαιδευτικός στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα τελευταία 6 χρόνια και έχουν δει πολλά τα μάτια της. Τις πρώτες σεζόν της βρέθηκε στην Πάρο και πέρυσι κλήθηκε να καλύψει κενό φιλολόγου στη Ρόδο. Τα προηγούμενα χρόνια για να παρουσιαστείς στην Δευτεροβάθμια και να μάθεις σε ποιο νησί (και σχολείο) θα βρισκόσουν έπρεπε πρώτα να μεταβείς στη Σύρο, από όπου ενημερωνόσουν. Ένα ταξίδι για τη Σύρο δηλαδή, με προορισμό -κυριολεκτικά- το άγνωστο.

Στα νησιά του Αιγαίου (με εξαίρεση τη Μύκονο) οι τιμές είναι μεν πιο χαμηλές απ’ ότι στην Κρήτη, αλλά εκεί οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αντιμετωπίσουν άλλου είδους προβλήματα. Τα σπίτια τόσο στην Πάρο, όσο και στη Ρόδο δεν είναι χειμερινά και συνήθως είναι δίπλα στη θάλασσα, κάτι που σημαίνει ότι οι νοικάρηδες έρχονται αντιμέτωποι με την υψηλή υγρασία, την έλλειψη θέρμανσης κ.α..

Παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά οι ιδιοκτήτες έχουν ανάγκη τους εκπαιδευτικούς, αφού κρατούν ζεστό το σπίτι το χειμώνα, συχνά ασκούν πιέσεις και δεν εμφανίζονται καθόλου ελαστικοί τις τελευταίες ημέρες της παραμονής τους. Η Νατάσσα θυμάται μια ιστορία από την Πάρο.

«Εκείνη τη σεζόν νοίκιαζα ένα στούντιο έναντι 250 ευρώ το μήνα και πριν ακόμα μπει ο Ιούνιος, η ιδιοκτήτρια μου ανακοίνωσε ότι θα πρέπει να πληρώνω κάθε βράδυ 45 ευρώ. Να σημειώσω, επειδή πολλοί δεν το γνωρίζουν, η σεζόν για τους εκπαιδευτικούς δεν τελειώνει με το κλείσιμο των σχολείων, αλλά στο τέλος Ιουνίου. Έτσι έπρεπε τις τελευταίες εβδομάδες της παραμονής μου να μείνω εκεί με τιμή τουρίστριας. Το χειρότερο από όλα ήταν ότι μετά έψαξα την τιμή του δωματίου στο Booking. Είχε για όλο τον Ιούνιο 45 ευρώ το βράδυ, άρα παρόλο που είχα πληρώσει το σπίτι για 8 μήνες και το συντηρούσα όλο αυτό το διάστημα, η ιδιοκτήτρια με έβλεπε όπως ακριβώς και τον τουρίστα που θα έμενε στο νησί δύο βράδια».

Για την ιστορία η καθηγήτρια έφυγε και τελικά φιλοξενήθηκε από μια συνάδελφό της, καθώς δεν υπήρχε τίποτα διαθέσιμο για λίγες εβδομάδες, ωστόσο αν αποφάσιζε να αποδεχθεί την αύξηση, θα έπρεπε να πληρώσει 1.350 ευρώ (όσα δηλαδή είχε πληρώσει συνολικά τους προηγούμενους 5 μήνες). Όλα αυτά με έναν μισθό που δεν ξεπερνούσε τα 900 ευρώ.

Στη Ρόδο τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα, καθώς λίγοι είναι οι ιδιοκτήτες που νοικιάζουν στους εκπαιδευτικούς για περισσότερους από 8 μήνες. Όπως αναφέρει στο OneMan η Νατάσσα «είναι εξαιρετικά δύσκολο τόσο να βρεις σπίτι για τις ημέρες του Σεπτεμβρίου, όπως και να το κρατήσεις μετά το Πάσχα. Έτσι, το μπάτζετ τον πρώτο μήνα εκτοξεύεται ενώ το άγχος και η πίεση για ένα καινούργιο τόπο διαμονής επίσης πολλαπλασιάζονται καθώς πλησιάζει το “χαρτί εξόδου” από το σπίτι λίγο μετά το Πάσχα».

Αποτέλεσμα: Και στη Ρόδο συχνά – πυκνά οι εκπαιδευτικοί καταλήγουν να συγκατοικούν για να μπορέσουν να αντέξουν τα υψηλά κόστη.

Στην Πάρο το Airbnb γίνεται πάλι η λύση

Eurokinissi

Η Άννα βρίσκεται φέτος στην Πάρο για να εργαστεί στο Γυμνάσιο Αρχίλοχου ως φιλόλογος και να καλύψει τα κενά του σχολείου. Είναι η τρίτη της χρονιά στο νησί, επομένως ήταν προετοιμασμένη για το τι θα αντιμετωπίσει, ωστόσο φέτος η στεγαστική κρίση και η άνοδος των τιμών ήταν κάτι που μοιραία της έκανε εντύπωση. Τα προηγούμενα χρόνια εκείνη και οι συνάδελφοί της έβρισκαν στέγη με περίπου 200-250 ευρώ το μήνα, ωστόσο φέτος δεν έβρισκες τιμή κάτω από τα 300 ευρώ. Το πρόβλημα ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτό.

Όπως είδαμε και στις περιπτώσεις της Μαρίας και της Νατάσσας, δεν είναι εύκολο για τους εκπαιδευτικούς που ταξιδεύουν στα νησιά να βρουν κατοικία πριν τα μέσα Σεπτέμβρη, ενώ εκείνοι αναλαμβάνουν υπηρεσία μετά την πρώτη εβδομάδα του μήνα (φέτος 7 & 8 Σεπτεμβρίου). Κατά τη συντριπτική πλειοψηφία τους, τα σπίτια στην Πάρο είναι διαθέσιμα μετά τις 20 Σεπτεμβρίου, και μέχρι τότε οι εκπαιδευτικοί ψάχνουν λύσεις σε Airbnb.

Φυσικά, προβλήματα όπως η υγρασία στα κουφώματα είναι μέρος της καθημερινότητας τους, ενώ και στην Πάρο πολύ δύσκολα θα βρεις συμβόλαιο που να περιλαμβάνει και τον Ιούνιο. Οι άνθρωποι ολοκληρώνουν τα καθήκοντά τους τέλη Ιουνίου και τον τελευταίο μήνα βρίσκονται με τις βαλίτσες τους στο χέρι προσπαθώντας να βρουν την πιο φθηνή λύση. Μάλιστα, ενώ αρκετοί Δήμοι φαίνεται να δίνουν ένα επίδομα στέγης στους εργαζόμενους στο χώρο της Παιδείας, εντούτοις η γραφειοκρατία στέκεται εμπόδιο για τη λήψη του.

Παράλληλα, όπως μας εξηγεί η Άννα «άλλο ένα οικονομικό πρόβλημα για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς στην Πάρο, είναι και η ίδια ζωή. Οι τιμές συχνά ξεπερνούν εκείνες της Αθήνας και αυτό “χτυπά ακόμη περισσότερο” όταν δεν έχεις τον δικό σου χώρο. Μέχρι να εγκατασταθούμε στο χώρο μας (μετά τις 20 Σεπτέμβρη ή ακόμη και αρχές Οκτώβρη) οι αναπληρωτές τρώμε αναγκαστικά έξω, κάτι που κάνει ακόμη πιο δυσβάσταχτο το κόστος ζωής». Βέβαια, όπως αναφέρει η εκπαιδευτικός, υπάρχουν ώρες που στην Πάρο αισθάνονται και τυχεροί, αφού και λόγω απόστασης, τα νέα από τη Μύκονο έρχονται πιο γρήγορα.

Στο «Νησί των Ανέμων» η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο το καλοκαίρι που μας πέρασε, όταν έγιναν μαζικές εξώσεις στους εκπαιδευτικούς του νησιού. Τότε οι εργαζόμενοι στον χώρο της παιδείας αντέδρασαν και προχώρησαν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Ήταν ακόμη αρχές Μαΐου και έμεναν δύο μήνες εργασίας για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι μεταφέρονταν τότε από σπίτι σε σπίτι προκειμένου να μπορέσουν να μείνουν κάπου δίχως να σπαταλήσουν όλον τον μισθό τους.

Φέτος, τα ενοίκια στη Μύκονο ξεπερνούν τα 400-450 ευρώ, ενώ οι μισθωμένοι από τον Δήμο κοιτώνες, σύμφωνα με τις καταγγελίες που έγιναν την περασμένη σεζόν, δεν επαρκούν. Τι συμβαίνει όταν κάποιος αναπληρωτής εκπαιδευτικός αρνηθεί να καλύψει το κενό για το οποίο προορίζεται; Ουσιαστικά τρώει ένα «ban» δύο ετών από το δημόσιο και μένει άνεργος.

Για ακόμη μία σεζόν, οι εκπαιδευτικοί της χώρας έζησαν έναν γολγοθά για την ανεύρεση κατοικίας κι όσο κι αν ελπίζουν πως μέχρι του χρόνου κάτι θα έχει αλλάξει, δεν τρέφουν ιδιαίτερες αυταπάτες.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ