Η ολέθρια καταστροφή της Πάρνηθας το 2007
- 23 ΑΥΓ 2023
Πριν από 16 χρόνια, κανείς δεν είχε συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι οι πυρκαγιές είναι απλά φαινόμενο του ελληνικού καλοκαιριού. Πόσο μάλλον με την ιδέα ότι ο σπουδαιότερο δρυμός της Αττικής (για αρκετούς περιβαλλοντολόγους, ο σπουδαιότερος της χώρας, άμα υπολογίσεις τη συμβολή του στο πλέον επιβαρυμένο από μπετόν σημείο της επικράτειας), ο παράδεισος της Πάρνηθας ήταν ποτέ δυνατόν να καεί.
Η εικόνα του βουνού τυλιγμένου στις φλόγες, η γεύση της στάχτης στο σώμα και το νέφος που έφτανε μέχρι τα μπαλκόνια ήταν ένα ξεγυριστό χαστούκι.
«Αιφνιδιαστήκαμε όλοι», είχε δηλώσει χρόνια αργότερα για την καταστροφή ο Ηλίας Τζηρίτης, συντονιστής τοπικών δράσεων του WWF. Την απογοήτευση και τα δάκρυα διαδέχτηκε γρήγορα η οργή. Κόσμος βγήκε μαζικά στους δρόμους, ζητώντας να αναλάβει η Πολιτεία τις ευθύνες της. Τότε, ο Παναγιώτης Φούρλας παραιτήθηκε από τη θέση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και υπεγράφη προεδρικό διάταγμα «προστασίας του ορεινού όγκου της Πάρνηθας».
Από τις πιο συγκινητικές εικόνες εκείνου του αιματηρού καλοκαιριού, η εικόνα κόσμου να καταθέτει συμβολικά κλαδιά και καμένο χώμα στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη ελπίζοντας ποτέ και υπό καμία συνθήκη ή κυβέρνηση να μην επαναληφθεί μια τέτοια καταστροφή. Τις τελευταίες ώρες, έχει ξυπνήσει ξανά ο εφιάλτης των πυρκαγιών του 2007
Οι φλόγες από την πυρκαγιά που ξέσπασε εχθές (22/8) στη Χασιά ανεβαίνουν αυτή τη στιγμή το βουνό και έχουν φτάσει σε σημεία του Εθνικού Δρυμού.
Το σενάριο μιας δεύτερης αποτέφρωσης είναι ολέθριο για το οικοσύστημα και το κλίμα της Αττικής. Δε θα ακυρώσει απλά κάθε πρόοδο που με κόπο και προσπάθεια έχει επιτευχθεί στον δρυμό από τις αναδασώσεις, αλλά θα στερήσει και τη δυνατότητα της φυσικής αναγέννησης.
Καμένη Πάρνηθα, γυμνή Αθήνα
«Μετά την Πάρνηθα, γυμνή η Αθήνα», έγραφε την επομένη το φύλλο της Καθημερινής. Ήταν το μεσημέρι της 28ης Ιουνίου, στο τέλος ενός πρόωρου αλλά ιδιαίτερα έντονου καύσωνα, όταν οι φλόγες πέρασαν στην έκταση του Εθνικού Δρυμού. Όπως έχει καταγραφεί σε έκθεση απολογισμού της WWF, «όλες οι ενδείξεις και μαρτυρίες κλίνουν προς την άποψη ότι η φωτιά άρχισε από σπινθήρες πυλώνων ηλεκτρικού της Δ.Ε.Η.».
Η εστία ξεκίνησε στα Δερβενοχώρια και κινήθηκε γρήγορα, έτσι που μέσα σε μερικές ώρες (κατά τη διάρκεια της νύχτας) κατάφερε να απανθρακώσει το μεγαλύτερο μέρος της Πάρνηθας.
Συγκεκριμένα, μέχρι να οδηγηθεί στη χαράδρα της Χούνης και να καταλαγιάσει, είχε μετατρέψει 8.744 στρέμματα σε αποκαϊδια.
Από αυτά, τα 36.000 ήταν εντός του Εθνικού Δρυμού και τα 27.200 ήταν περιοχή που ανήκε στο δίκτυο Natura 2000. Μικρά ζώα και θηλαστικά, πτηνά, χελώνες κ.ά είχαν βρει άμεσο θάνατο, ενώ ελάφια έτρεχαν να σωθούν – μια εικόνα που αποτέλεσε σύμβολο για την πυρκαγιά του 2007. Ευτυχώς, όπως αποδείχθηκε μεταγενέστερα, τα πιο πολλά ελάφια πρόλαβαν να σωθούν.
Με το πρώτο φως της μέρας φάνηκε το μέγεθος της καταστροφής, σκορπώντας δάκρυα στα μάτια.
Το περίφημο Δάσος των Γιγάντων, με τα τεράστια έλατα, είχε εξαφανιστεί. Το βουνό ήταν μόνο λευκό και γκρι, λες και είχε χιονίσει. Ζώα βρίσκονταν απανθρακωμένα και ήταν βέβαιο πως για την αναβίωση αυτού του μεγάλου δρυμού θα χρειάζονταν όχι δεκάδες, αλλά εκατοντάδες χρόνια, μιας και το έλατο είναι πολύ πιο αργό και δύσκολο δέντρο από το πεύκο. Αλλά, η προσπάθεια στο μεσοδιάστημα ήταν συντονισμένη και απόλυτα μελετημένη.
Μέσα στην επόμενη δεκαετία, με την πολύτιμη αρωγή της WWF, του δασαρχείου της περιοχής και του φορέα προστασίας του δρυμού, είχαν αναδασωθεί περίπου 4.500 στρέμματα, είχαν φυτευτεί πάνω από 196.000 έλατα, 193.000 μαύρα πεύκα και 800 δρύες, ενώ η απόδοση είχε ξεπεράσει τις προσδοκίες.
Με δύο λόγια, το βουνό είχε αρχίσει και πάλι να πρασινίζει, δούλευαν οι φυσικές διεργασίες αποκατάστασης (π.χ. εμφανίστηκαν λύκοι στο οικοσύστημα) και ελπίδα όλων ήταν οι επόμενες γενιές να έχουν στα χέρια τους μια Πάρνηθα και πάλι ζωντανή.
Αλλά να που η ελπίδα αυτή επισκιάστηκε το καλοκαίρι του 2023.
