Η παράξενη μετά θάνατον ζωή του εγκεφάλου του Albert Einstein
Ο γιατρός που έκλεψε τον εγκέφαλο του εξυπνότερου ανθρώπου της γενιάς του, τον έκοψε σε κομμάτια και τον ταξίδεψε σε όλη την Αμερική.
- 18 ΑΠΡ 2024
Λίγο προτού αποχαιρετίσει τα εγκόσμια ο Albert Einstein, μία ήμερα σαν σήμερα, στις 18 Απριλίου του 1955, είχε ξεκαθαρίσει στην οικογένειά του ότι δεν επιθυμούσε το μελλοντικό του πτώμα να γίνει αντικείμενο μελέτης από επιστήμονες. Προφανώς, είχε καταλάβει ότι κάποια κοράκια τον περίμεναν στη γωνία.
Εντούτοις, λίγες ώρες μετά τον θάνατό του, ένας γιατρός αφαίρεσε τον εγκέφαλό απ’ το κεφάλι του και τον έκλεψε, προκειμένου να κάνει ακριβώς αυτό: να τον μελετήσει.
Όταν ο Einstein μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο το 1955, κατάλαβε ότι το τέλος του πλησίαζε. Ο 76χρονος Γερμανός φυσικός όμως ήταν έτοιμος για το ανέκκλητο της μοίρας και ζήτησε από τους γιατρούς, με απόλυτη σαφήνεια, να μην του προσφέρουν οποιαδήποτε ιατρική βοήθεια.
«Θέλω να πεθάνω όταν το θέλω εγώ», τους είπε. «Είναι ‘άγευστο’ να παρατείνουμε τεχνητά τη ζωή. Έχω ζήσει όσο μου αναλογούσε, είναι καιρός να φύγω. Θα το κάνω με αξιοπρέπεια».
Λίγες ώρες μετά πέθανε από ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής και το ημερολόγιο έδειχνε 17 Απριλίου 1955. Ο γιατρός που έκανε την αυτοψία στο πτώμα, αφαίρεσε τον εγκέφαλό του και τον πήρε μαζί του στο σπίτι, χωρίς -προφανώς- την άδεια της οικογένειας του εκλιπόντος.
© 1921/ASSOCIATED PRESS
Το όνομά αυτού του ανατριχιαστικού τύπου ήταν Thomas Harvey και ήταν πεπεισμένος ότι ο εγκέφαλος του εξυπνότερου ανθρώπου της γενιάς του, έπρεπε οπωσδήποτε να μελετηθεί, ως ένα δώρο προς την ανθρωπότητα. Βέβαια, ο εκλιπών είχε αφήσει σαφείς οδηγίες ζητώντας την αποτέφρωση του σώματός του, αλλά ο γιος του Hans τελικά έδωσε στον Harvey την άδεια του, καθώς πίστευε κι εκείνος στη σημασία της μελέτης του μυαλού μιας τόσο σπάνιας ιδιοφυΐας.
Ο Harvey φωτογράφησε πολύ σχολαστικά τον εγκέφαλο και τον έκοψε σε 240 κομμάτια, μερικά από τα οποία τα έστειλε και σε άλλους ερευνητές. Ένα μάλιστα προσπάθησε να το δωρίσει στην εγγονή του Einstein τη δεκαετία του ’90, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Λέγεται επίσης ότι για χρόνια ο Harvey μετέφερε μέρη του εγκεφάλου σε όλη τη χώρα μέσα σε ένα κουτάκι μηλίτη, το οποίο το έκρυβε μέσα σε ένα ψυγείο μπύρας.
Το 1985, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον εγκέφαλο του Einstein, στο οποίο ισχυρίστηκε ότι στην πραγματικότητα φαινόταν διαφορετικό από τον μέσο εγκέφαλο και ως εκ τούτου λειτουργούσε διαφορετικά. Μετέπειτα μελέτες όμως έχουν διαψεύσει αυτές τις θεωρίες.
Δύο μικρά κομμάτια του εγκεφάλου του Einstein. / © 2002 Alastair Grant/AP Photo
Τελικά, το 1998, 43 χρόνια μετά τον θάνατο του Einstein και μόλις λίγα χρόνια πριν από τον δικό του, δώρισε τον εγκέφαλο στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Prinston. Στο ίδιο δηλαδή νοσοκομείο από το οποίο αρχικά είχε κάνει την αφαίρεση του. Κάποια άλλα κομμάτια, τα δώρισε στο Πανεπιστήμιο του Barclay, ενώ κάποια μέρη του εγκεφάλου που είχαν σταλεί σε διάφορους επιστήμονες, κανείς δεν ξέρει μέχρι σήμερα τι έχουν απογίνει.
Για κάποιον επισκέπτη πάντως, το μοναδικό μέρος στον κόσμο στο οποίο μπορεί να δει ό,τι απέμεινε από αυτόν τον εγκέφαλο είναι το μουσείο Mütter στη Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α. Το ερώτημα βέβαια είναι γιατί να θες να το δεις αυτό το κομματάκι.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στις 28 Ιανουαρίου του 2021.
