Η ζωή στο τείχος που χωρίζει Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους

Το 2021, ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Benny Gantz ανακοίνωσε με υπερηφάνεια την ολοκλήρωση του «σιδερένιου τείχους» κατά μήκους των συνόρων του Ισραήλ με τη Γάζα, διαβεβαιώνοντας ότι το φράγμα αυτό «αρνείται κάθε δυνατότητα [εισβολής] της Χαμάς». Ήταν αναμφίβολα ένα γιγαντιαίο κατασκευαστικό έργο: χρειάστηκαν τρία χρόνια εντατικών εργασιών από δυναμικό 1.200 ατόμων και πάνω από 1 δισ. δολάρια, ώστε να ολοκληρωθεί το καινοτόμο και φαινομενικά απόρθητο τείχος που κάλυπτε συνοριογραμμή μήκους 65 χιλιομέτρων.

Πέρα από τα δύο εκατομμύρια κυβικά μέτρα τσιμέντου, το καινούργιο τείχος που χώριζε τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα ήταν εξοπλισμένο με όλα τα εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας – κάμερες, ραντάρ, σένσορες. Ουσιαστικά, είχε εκτελεστεί ένα σχέδιο απόλυτης θωράκισης του Ισραήλ, αφού το τσιμεντένιο τείχος συνοδευόταν από ένα δεύτερο, υπόγειο τείχος (αγνώστου ύψους, που θα απέτρεπε την πιθανότητα υπόγειας εισβολής από τους μαχητές της Χαμάς), παράλληλα με απαγορευμένες ζώνες εκατέρωθεν των πλευρών, όπως και ψηλά παρατηρητήρια στα εδάφη του Ισραήλ.

Σχέδιο πλήρους θωράκισης για το κράτος του Ισραήλ, αλλά και σχέδιο πλήρους αποκλεισμού για τη Γάζα και τους Παλαιστίνιους.

Τη χρονιά που έγιναν τα αποκαλυπτήρια του νέου τείχους, είχε περάσει ήδη μια δεκαπενταετία που η Λωρίδα της Γάζας βρισκόταν σε καθεστώς αποκλεισμού: η κατάσταση αυτή εδραιώθηκε το 2006, όταν Αίγυπτος και Ισραήλ έκλεισαν από κοινού τα σύνορα της Γάζας (επικαλούμενοι κινδύνους επιθέσεων, αφότου η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία) και έτσι εκατομμύρια κάτοικοι βρέθηκαν να εξαρτώνται ακόμη και για τα βασικά. Από την επόμενη χρονιά, τσιμεντένιος φράχτης υψώθηκε και οι Παλαιστίνιοι τέθηκαν ουσιαστικά σε κλοιό, με συγκεκριμένα διαθέσιμα περάσματα, άρα και εύκολα ελεγχόμενα, το πέρασμα του Ερέζ, βόρεια της Λωρίδας, και το πέρασμα Ράφα, για παράδειγμα.

Διεθνείς οργανώσεις έχουν καταγγείλει επανειλημμένα την άρνηση εισαγωγής ειδών στη Γάζα από τις ισραηλινές δυνάμεις.

Οι ενδιάμεσες μέχρι σήμερα ειρηνευτικές Συμφωνίες του Όσλο έδωσαν ρητά στο Ισραήλ τον έλεγχο ασφαλείας στον εναέριο χώρο της Γάζας και στα παράκτια ύδατα. Ακόμη και σε περιόδους που δεν υπήρχε κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο κρατών, μη επανδρωμένα εναέρια drones επιτήρησης βρίσκονταν σε περιπολία, ενώ ένα αερόστατο επιτήρησης έχει εγκατασταθεί στο πέρασμα του Ερέζ. Η ουσία του δρακόντειου ελέγχου των διόδων επικοινωνίας της Λωρίδας αποδεικνύεται τις περιόδους σύρραξης, όπως η τωρινή.

Μια τρομοκρατική ενέργεια της Χαμάς είναι αρκετή για να θέσει εκατομμύρια Παλαιστινίων σε πολιορκία, με άγνωστη ημερομηνία λήξης.

Δεν είναι υπερβολή που η Λωρίδα χαρακτηρίζεται συχνά ως υπαίθρια φυλακή. Η Γάζα εξαρτάται από την ευχέρεια του Ισραήλ για υγρά καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια, δομικά υλικά και μια σειρά από καταναλωτικά αγαθά, που θεωρούνται αυτονόητα στον υπόλοιπο πλανήτη. Και σε περίπτωση πλήρους αποκλεισμού, όπως συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες στη Γάζα, η Λωρίδα βρίσκεται αυτόματα σε κίνδυνο. «Η επιβολή αποκλεισμών που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή αμάχων απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», δήλωσε σε ανακοίνωση ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ.

Οι εικόνες προέρχονται από τον φακό ενός τοπικού φωτογράφου με το όνομα Oded Balilty.

Το ιδιαίτερο είναι ότι δεν εστιάζει στις στιγμές έντονης δράσης, π.χ. σε περιόδους πολεμικών συρράξεων ή όταν εντοπίζεται κόσμος που προσπαθεί να περάσει παράνομα στην άλλη πλευρά. Αντίθετα, καταγράφει την καθημερινότητα του τείχους. «Νομίζω ότι αυτή η οπτική είναι πιο αποτελεσματική για να περάσεις το μήνυμα», δήλωσε. «Θέλησα να δείξω τη ζωή δίπλα στο τείχος, αλλά όχι απαραίτητα τη ζωή λόγω του τείχους».

Συχνά, τα καρέ του είναι υπαινικτικά, αφήνουν να πλανάται ένα μυστήριο. «Νομίζω, αυτές είναι οι εικόνες που τραβούν περισσότερο την προσοχή του θεατή. Θέτοντας ερωτήματα στον εαυτό του, μπαίνει πιο βαθιά στην ιστορία, σαν να παίζει κρυφτό. Στην περίπτωση τείχους, άλλωστε, το κρυφτό είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας».

Όπως παραθέτει, πρακτικά δεν είναι όσο δύσκολο φαίνεται να περάσεις το τείχος – υπάρχουν περάσματα, τουλάχιστον στην πλευρά. «Σκεφτείτε ότι σήμερα το τείχος είναι περισσότερο ένα ψυχολογικό παρά ένα φυσικό εμπόδιο για τους Παλαιστίνιους».

Τα στιγμιότυπα είναι τραβηγμένα κατά βάση στη Δυτική Όχθη – το παλαιστινιακό έδαφος πάνω απ’ την Ιερουσαλήμ που τελεί υπό την κατοχή του ισραηλινού στρατού από το 1967, βιώνοντας παράλληλα έναν εσωτερικό πόλεμο, με τον εποικισμό εβραϊκής καταγωγής πληθυσμών, όπως έχει αναγνωριστεί απ’ το διεθνές Δίκαιο.

Σε αυτήν την περιοχή, σε καθημερινή βάση, περίπου 100.000 Παλαιστίνιοι περνούν νόμιμα(!) από τα στρατιωτικά σημεία ελέγχου, κυρίως για να εργαστούν στις οικοδομές, τη μεταποίηση ρούχων και τη γεωργία του Ισραήλ. Χωρίς να τους αναγνωρίζονται άδειες εργασίας. Το τείχος έχει γίνει μέρος της καθημερινότητά τους, όπως και η υπομονή.