Υπόθεση Γιακουμάκη: Τα βασανιστήρια, η εξαφάνιση και ο τραγικός επίλογος
- 10 ΙΟΥΛ 2021
Ο συγκάτοικός του θα υποστήριζε ότι εκείνη η ημέρα ξεκίνησε όπως όλες, με τον Βαγγέλη να μη δείχνει να τον απασχολεί κάτι ιδιαίτερα, τουλάχιστον στην αρχή.
«Όλο το πρωί ήταν όπως πάντα», θα πει σε εφημερίδα. «Πήγαμε μαζί στο μάθημα και γύρω στις 12.00 πήραμε βαθμούς. Γυρίσαμε με μια μεγάλη παρέα στο δωμάτιό μας και κάναμε χαβαλέ, γκρινιάζοντας για τη βαθμολογία μας. Ο Βαγγέλης έλεγε: ”Τι βαθμοί είναι αυτοί; Πέρσι είχα 16, φέτος 12”. Δεν ήταν όμως η εξαίρεση. Όλοι εκεί ήμασταν, στο 12 με 13».
Έκατσαν μαζί στο δωμάτιο και μετά τα σπιτικά κεφτεδάκια που τον κέρασε ο συγκάτοικός του, ο Γιακουμάκης βγήκε και κατευθύνθηκε προς την εξωτερική τουαλέτα της εστίας. Στον γυρισμό, «δεν ήταν τρομαγμένος. Φαινόταν, ωστόσο, να είναι στον κόσμο του. Μου μιλούσε και το μυαλό του ήταν αλλού», θα συνεχίσει ο ίδιος άνθρωπος.
Ο Γιακουμάκης θα πει τότε απλώς ένα «φεύγω», χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, κάτι αρκετά ασυνήθιστο για εκείνον, δεν έφευγε ποτέ χωρίς να πει στον συγκάτοικό του για που το έβαλε. Ήξερε όμως ότι ο συγκάτοικός του είχε χάσει τα κλειδιά του και έτσι τον ρώτησε αν ήθελε να του αφήσει τα δικά του ή να τα πάρει μαζί του.
«Του λέω ”αν αργήσεις και δεν γυρίσεις πριν φύγω, το δωμάτιο θα μείνει ανοικτό”. Έκανε μια κίνηση σαν να έβαζε τα κλειδιά στην κλειδαριά. Και πάλι, όμως, από την αφηρημάδα που είχε, τα ξανάβγαλε και τα πήρε μαζί του».
Αυτό συνέβη στις 13.50. Ήταν η τελευταία φορά που κάποιος θα έβλεπε τον 20χρονο φοιτητή ζωντανό.
Η εξαφάνιση
Το παρατημένο του κινητό στο δωμάτιο της εστίας, χτυπούσε, αλλά δεν το σήκωνε κανείς. Ήταν η μητέρα του, που όσο περνούσε η ώρα, ανησυχούσε όλο και περισσότερο. Στις 7 το απόγευμα θα τηλεφωνήσει σε συμφοιτητές του, αλλά κανείς δεν θα ξέρει πού είναι ο Βαγγέλης.
«Τον έπαιρνα τηλέφωνο όλο το απόγευμα και δεν το σήκωνε», θα πει η ίδια. «Αρχίσαμε να ανησυχούμε και πήραμε τους φίλους του μήπως ξέρανε κάτι».
Γύρω στις 10 το βράδυ, φοιτητές της σχολής θα χωριστούν σε ομάδες και θα αρχίσουν να τον ψάχνουν -χωρίς αποτέλεσμα.
Αρχικά οι έρευνες θα επικεντρωθούν στην ευρύτερη περιοχή της σχολής. Αστυνομία, άνδρες της ΕΜΑΚ, εθελοντικές οργανώσεις αλλά και ένα ελικόπτερο θα αρχίσουν να χτενίζουν το μέρος από την επόμενη ημέρα, αλλά και την παραλίμνια περιοχή.
Την ίδια στιγμή, οι γονείς του φοιτητή θα απευθυνθούν και στην εκπομπή Φως στο Τούνελ. Δέκα ημέρες μετά την εξαφάνιση του, η Αγγελική Νικολούλη θα ξεκινήσει και τη δική της έρευνα.
Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης όμως παραμένει άφαντος.
Οι βασανισμοί έρχονται στο φως
Σύντομα, οι έρευνες της αστυνομίας θα επικεντρωθούν στο εσωτερικό της σχολής και τους φοιτητές, κυρίως στους Κρητικούς, που έκαναν παρέα με τον Γιακουμάκη. Και τότε δειλά δειλά τα στόματα θα αρχίσουν να ανοίγουν. Όπως θα αποδειχθεί, ο 20χρονος από το χωριό Σέλλι του Ρεθύμνου ήταν θύμα άγριου καθημερινού bullying από συγκεκριμένους φοιτητές.
Στο κατηγορητήριο που θα συνταχθεί μερικά χρόνια αργότερα, θα συμπεριληφθούν συνολικά 23 περιστατικά κακοποίησης του Γιακουµάκη που σηµειώθηκαν εντός και εκτός της Γαλακτοκοµικής Σχολής, από τον Ιανουάριο του 2014 έως τον Ιανουάριο του 2015.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:
Μετά τα μεσάνυχτα της 25ης Ιανουαρίου 2015, σε διάδρομο της εστίας της Σχολής, ένας από τους κατηγορούμενους φέρεται ότι κυνήγησε τον Γιακουµάκη κρατώντας ένα χοντρό κόκκινο ύφασμά το οποίο πέρασε στον λαιμό του σαν θηλιά και τραβώντας τον βίαια προς τα πίσω τον µετέφερε σε δωμάτιο και μαζί µε άλλους πέντε συγκατηγορουμένους του άρχισαν να τον χτυπούν, πετώντας τον µε δύναµη ο ένας πάνω στον άλλον και πάνω στην ντουλάπα του δωµατίου.
Σε ένα άλλο περιστατικό, ο ίδιος κατηγορούµενος, µε τη συνδροµή άλλων τριών συγκατηγορουµένων του, αφού έπιασε µε τη βία τον 20χρονο, «βάζοντάς τον έτσι στο δωµάτιό του, τον έδεσε στο πάτωµα µε ένα µακρύ χοντρό σχοινί και τον χτύπησε επανειληµµένα στο πρόσωπο, τόσο µε τα χέρια του όσο και µε µια βούρτσα που γυαλίζουν τα στιβάνια (µπότες), προξενώντας έτσι σ’ αυτόν µώλωπες και εκδορές».
Τον Νοέµβριο του 2014, δύο από τους κατηγορουµένους φέρονται ότι τύλιξαν πολλές φορές µε κολλητική ταινία το κεφάλι του Βαγγέλη Γιακουµάκη και τον χτύπησαν στην περιοχή των γεννητικών του οργάνων.
Τον Ιανουάριο του ίδιου έτους τέσσερις συγκατηγορούµενοι φέρονται ότι έριξαν τον 20χρονο στο κρεβάτι του και έπεσαν πάνω του, χτυπώντας τον παράλληλα σε όλο το σώμα, προξενώντας του µμώλωπες και παροδική ασφυξία.
Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014, έξι κατηγορούμενοι φέρονται ότι κλείδωσαν µε τη βία και για πολλή ώρα τον Γιακουµάκη σε µια ντουλάπα που βρισκόταν σε δωμάτιο της εστίας της Σχολής και τον εξανάγκασαν να τραγουδά διάφορα τραγούδια κάθε φορά που του πετούσαν κέρµατα, µέχρι να τον αφήσουν ελεύθερο.
Πολλά από τα παραπάνω, θα ακουστούν και στην εκπομπή της Αγγελικής Νικολούλη. «Οι Κρητικοί τον έκλειναν στην ντουλάπα και για να βγει έπρεπε να πει ένα τραγούδι», θα πει ένας μάρτυρας. Του πετούσαν μάλιστα και κέρματα μέσα στην ντουλάπα, παριστάνοντας ότι παίζουν με ένα ζωντανό τζουκ μποξ.
Αργότερα οι ίδιοι οι Κρητικοί θα περιγράψουν στις μαρτυρίες τους τις πράξεις τους ως «αγορίστικα παιχνίδια», πειράγματα σε φιλικό επίπεδο. «Δεν είμαστε τραμπούκοι, ούτε φονιάδες», θα δηλώνουν αρνούμενοι ότι έκαναν καψόνια, θεωρώντας μάλιστα άδικη τη στοχοποίησή τους.
Κατά τη διάρκεια των αποκαλύψεων, η μητέρα του Γιακουμάκη θα θυμηθεί ένα περίεργο γεγονός που είχε συμβεί στις αμέσως προηγούμενες Απόκριες. Μια καθηγήτρια της σχολής της είχε τηλεφωνήσει, προκειμένου να την ενημερώσει πως εξαιτίας κάποιων προβλημάτων με κάποια παιδιά, το συμβούλιο των καθηγητών και ο διευθυντής αποφάσισαν να αλλάξουν όροφο και δωμάτιο στον Βαγγέλη.
«Δεν συμβαίνει τίποτα μαμά, αστεία κάνουμε» θα της πει ο ίδιος, αν και αργότερα θα γίνει γνωστό ότι οι συμφοιτητές του γι’ αυτό το γεγονός θα τον φωνάζουν «ρουφιάνο» στους διαδρόμους της σχολής.
Δύο βδομάδες μετά την εξαφάνιση και ενώ οι καταγγελίες για άγριο bullying οργιάζουν, μία τριμελής επιτροπή του Ελληνικού Οργανισμού Γεωργίας, με επικεφαλής τον νομικό σύμβουλο Ανδρέα Αθανασόπουλο, φτάνει στα Ιωάννινα προκειμένου να δει αν ευσταθούν τα όσα ακούγονται.
Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι αδιαμφισβήτητα. Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης ήταν θύμα ενδοσχολικής βίας. Ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Βαγγέλης Αποστόλου, θα ζητήσει την παραίτηση του διευθυντή της Γαλακτοκομικής Σχολής και το πόρισμα της επιτροπής παίρνει τον δρόμο για τις εισαγγελικές Αρχές.
Την ώρα που οι αποκαλύψεις δίνουν και παίρνουν, αρχίζει να γίνεται λόγος για εμπλοκή πολιτικού προσώπου, το οποίο φέρεται να είχε μεσολαβήσει για λογαριασμό της ομάδας των Κρητικών, που φέρεται να ξυλοκοπούσε τον Γιακουμάκη. Σύντομα θα γίνει γνωστό ότι πρόκειται για τον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Χρήστο Μαρκογιαννάκη. Εκείνος με τη σειρά του θα παραδεχτεί δημόσια ότι μεσολάβησε στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων για λογαριασμό κάποιου φοιτητή, για ένα περιστατικό όμως το οποίο δεν είχε καμία σχέση με την υπόθεση του άτυχου 20χρονου.
Ο ρόλος του βουλευτή
«Οι γονείς του παιδιού με παρακάλεσαν να πω μία κουβέντα, γιατί το παιδί τους είχε κάνει μία αταξία και πήγαν να το διώξουν» θα δηλώσει ο κ. Μαρκογιαννάκης στο Mega, εξηγώντας ότι ο εν λόγω φοιτητής είχε ζωγραφίσει την Κρήτη σε έναν τοίχο και στο πλάι της, είχε γράψει το όνομα του χωριού από το οποίο κατάγεται.
Τον Ιανουάριο του 2018, το Τριµελές Εφετείο Πληµµεληµάτων Ιωαννίνων θα απαλλάξει τον κ. Μαρκογιαννάκη, ο οποίος ήταν κατηγορούµενος για «ηθική αυτουργία στην παράβαση καθήκοντος». Δεν θα έχει όμως την ίδια τύχη και ο πρώην πια διευθυντής της σχολής, καθώς θα καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης 6 µηνών µε τριετή αναστολή για παράβαση καθήκοντως.
Όλα αυτά όμως θα συμβούν πολύ αργότερα. Προς το παρόν η αναζήτηση του Βαγγέλη Γιακουμάκη συνεχίζεται, και οι πληροφορίες ότι έχει θεαθεί σε διάφορα σημεία της χώρας, αναπτερώνουν τις ελπίδες των γονιών του. Η μητέρα του, Μαρία Γιακουμάκη, θα περιγράψει αργότερα εκείνες τις ημέρες.
«Μας λέγανε διάφορα. Όπου μας λέγανε πηγαίναμε και ψάχναμε. Επίσημα κανένας δεν έχει αναφέρει ότι έψαξαν οι αρχές εκεί που τελικά βρέθηκε. Και εγώ είχα περάσει από το σημείο αλλά δεν είδα κάτι».
Μάταια όμως.
Το χειρότερο σενάριο γίνεται πραγματικότητα
Στις 15 Μαρτίου, στις 7:40 το πρωί της Κυριακής, ένα ζευγάρι που περνούσε απ’ την περιοχή Ανατολή, μόλις 800 μέτρα από τη Γαλακτοκομική Σχολή, θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με το αυτοκίνητο του που κόλλησε στη λάσπη. Στην προσπάθεια τους να βρουν κάποιο αντικείμενο για να ξεκολλήσουν τις ρόδες, θα εντοπίσουν τυχαία ένα πτώμα σε προχωρημένη σήψη στην περιοχή.
Στο σημείο θα σπεύσουν αμέσως οι αστυνομικές δυνάμεις καθώς και ο ιατροδικαστής Θεόδωρος Βουγιουκλάκης. Γρήγορα θα επιβεβαιώσουν ότι μπροστά τους έχουν το άψυχο σώμα του Βαγγέλη Γιακουμάκη, 37 ημέρες από την εξαφάνισή του. Ο θείος του, Γιώργος Βιρδιαδάκης, θα κληθεί επί τόπου και θα αναγνωρίσει τη σορό.
Ο 20χρονος έφερε τραύμα στο δεξί χέρι, ενώ στα αριστερά του ήταν πεσμένο ένα μαχαίρι. Φορούσε τα ίδια ρούχα με εκείνα που είχαν αναφερθεί την ημέρα της εξαφάνισής του. Ένα σκούρο φούτερ με τη λέξη ITALIA, τζιν παντελόνι και μαύρα μποτάκια. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση, ο Βαγγέλης Γιακουμάκης πέθανε την ημέρα που εξαφανίστηκε.
Οι έρευνες για τα αίτια και τις συνθήκες του θανάτου του άτυχου φοιτητή θα συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες, παράλληλα με τις αποκαλύψεις για τα βασανιστήρια που του έκαναν κάποιοι συμφοιτητές του.
Μετά την εύρεση του άψυχου σώματός του, θα διοργανωθούν μία σειρά από συγκεντρώσεις και πορείες εναντίον της βίας και του εκφοβισμού σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας στη μνήμη του. Στις 4 Ιουλίου 2016, θα έρθει στο φως και ένα αποκαλυπτικό βίντεο τραβηγμένο από κινητό, με τραμπουκισμούς και άσκηση βίας εναντίον του.
Η δίκη
Συνολικά οκτώ άτομα θα περάσουν το κατώφλι του ανακριτή τον Δεκέμβριο 2018, κατηγορούμενοι για πρόκληση σωματικών βλαβών και άσκηση παράνομης βίας κατά του Γιακουμάκη. Αμέσως μετά την απολογία τους θα αφεθούν ελεύθεροι.
Τον Φεβρουάριο του 2019 θα ξεκινήσει η πολύκροτη δίκη, µε κατηγορούμενους εννιά νεαρούς, ηλικίας από 21 έως 25 χρόνων -πια-, οι οποίοι παραπέµφθηκαν να δικαστούν στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Ιωαννίνων, δι’ απευθείας κλήσεως, για το αδίκηµα της «επικίνδυνης σωµατικής βλάβης από κοινού και κατά µόνας, κατ’ εξακολούθηση».
Η δίκη θα καθυστερήσει εξαιτίας της στάσης των μαρτύρων. Κάποιοι απ’ αυτούς θα πάθουν «αμνησία» όπως θα πει ειρωνικά η έδρα, ενώ κάποιοι άλλοι θα αρνηθούν ακόμη και να καταθέσουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι κανείς απ’ τους κατηγορούμενους δεν εμφανίστηκε να απολογηθεί.
Ο εισαγγελέας θα περιγράψει τον Βαγγέλη Γιακουμάκη ως ένα ήσυχο και ευγενικό παιδί, ενώ θα χαρακτηρίσει ως «συμμορία» την παρέα των Κρητικών με γενικότερη παραβατική συμπεριφορά, ζητώντας ταυτόχρονα να απορριφθούν οι ισχυρισμοί πως τα όσα έκαναν στον αδικοχαμένο φοιτητή ήταν στο πλαίσιο της πλάκας. Θα ζητήσει την ενοχή των οκτώ κατηγορουμένων και την αθώωση του ενός.
«Για μένα η πρόταση του εισαγγελέα είναι μια δικαίωση για τη μνήμη του Βαγγέλη», θα πει ο πατέρας του στον ANT1. «Για να φανούν οι αξίες ενός ανθρώπου έπρεπε να χαθεί;».
Πράγματι το δικαστήριο θα κρίνει τον Ιούνιο του 2019 σε πρώτο βαθμό ένοχους, οκτώ από τους εννιά φοιτητές. Στους πέντε θα επιβληθεί ποινή 36 μηνών μέχρι την έφεση, ενώ στους άλλους τρεις, θα επιβληθεί ποινή 150 ωρών κοινωφελούς εργασίας στο Ηράκλειο, καθώς κατά τον χρόνο τέλεσης της πράξης ήταν ανήλικοι.
Η οικογένεια του Βαγγέλη Γιακουμάκη θα νιώσει δικαιωμένη. Ο συνήγορος της οικογένειας, Δημήτρης Μπούκας, θα μεταφέρει την εξής δήλωση του πατέρα, Ανδρέα Γιακουμάκη:
«Νιώθω την ανάγκη να πω, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλον τον κόσμο, αν με ένα ευχαριστώ μπορώ να καλύψω όλη αυτή την αγάπη και τον σεβασμό που έχουμε λάβει όλα αυτά τα χρόνια. Για τον Βαγγέλη δεν ντρέπομαι. Για την Κρήτη, δεν ντρέπομαι. Η Κρήτη έχει παλικάρια και η εικόνα που αποδείχτηκε στο Δικαστήριο δεν έχει να κάνει με τα παλικάρια της Κρήτης».
Ένοχοι ξανά
Αμέσως μετά την απόφαση, οι καταδικασθέντες θα ασκήσουν έφεση. Λόγω της πανδημίας και των μέτρων, η εκδίκαση της υπόθεσης θα καθυστερήσει και τελικά θα ξεκινήσει στις 10 Ιουνίου 2021 για να ολοκληρωθεί σχεδόν έναν μήνα μετά, στις 7 Ιουλίου.
Η εισαγγελέας θα προτείνει και πάλι την ενοχή των κατηγορουμένων, με την ίδια ποινή που τους είχε επιβληθεί πρωτόδικα. Κατά την αγόρευσή της, θα σημειώσει:
«Δεν προκύπτει από πουθενά ότι δεν ήθελαν να προξενήσουν βλάβη. Είχαν την ικανότητα να καταλάβουν τι είναι αυτό που κάνουν. Μετά από 6 χρόνια δεν αναλογίστηκαν τις πράξεις τους μήπως με αυτές συνέβαλαν, έστω και κατ’ ελάχιστο όχι παραπάνω, στον θάνατο του Βαγγέλη. Κανείς δεν ζήτησε συγγνώμη από την οικογένεια του Βαγγέλη που πέρασε όλα αυτά. Μόνο οι κατηγορούμενοι και οι φίλοι τους αποκάλεσαν με ασέβεια και θράσος πλάκες αυτά τα περιστατικά. Θα ήθελα να είναι εδώ σήμερα οι κατηγορούμενοι αλλά σέβομαι το δικαίωμά τους. Οι αρμόδιοι ηθελημένα δεν αντιλήφθηκαν τη σιωπή του Βαγγέλη. Κρίνω ότι οι πράξεις τελέστηκαν και προτείνω της ενοχή τους για επικίνδυνες σωματικές βλάβες κάτω από επικίνδυνες συνθήκες».
Οι πέντε από τους οκτώ θα κριθούν ένοχοι, όπως και πρωτόδικα, ενώ για τους υπόλοιπους τρεις κατηγορούμενους, που εκείνη την περίοδο ήταν ανήλικοι, το δικαστήριο θα αποφανθεί ότι τέλεσαν τις πράξεις για τις οποίες κατηγορούνται.
Την ώρα της ανακοίνωσης της απόφασης από την πρόεδρο η μητέρα του Βαγγέλη Γιακουμάκη θα ξεσπάσει σε λυγμούς και θα πέσει στην αγκαλιά του συζύγου της.