Jackie Stewart, ο Sir που θα σε φέρει σώο σπίτι απόψε

Κυκλοφορεί ακόμα στα paddock του μαγικού κόσμου της Formula 1. Με το κλασικό, σκοτσέζικο, καρό παντελόνι του να κλέβει την παράσταση και να ‘δένει’ με την ασορτί τραγιάσκα. Είναι μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες στην ιστορία της κορωνίδας του μηχανοκίνητου αθλητισμού, με το κοντέρ του να έχει ‘γράψει’ τρεις παγκόσμιους τίτλους. Κι όμως, ποτέ δεν αρνείται να σταθεί να ανταλλάξει μία κουβέντα μαζί σου. Ειδικά αν αυτή αφορά στην οδική ασφάλεια.
Βλέπετε, έχοντας μεγαλουργήσει σε μία εποχή που κάθε πιλότος της F1 έπαιζε τη ζωή του κορώνα γράμματα, ξέρει καλά τι πάει να πει κίνδυνος. Και οι μάχες που έχει δώσει για νίκες στις πίστες, ωχριούν μπροστά στις μάχες που έχει δώσει για να αλλάξει τα κακώς κείμενα σε αυτές. Πολλοί συνάδελφοί του –ακόμα κι αν το αγνοούν- του χρωστούν τη ζωή τους. Το ίδιο ακόμα περισσότεροι απλοί άνθρωποι, που τον σέβονται απεριόριστα και στο βάθος του μυαλού τους κράτησαν κάποια στιγμή ένα μήνυμα που είχε προσπαθήσει περάσει. Όπως τώρα, με την παγκόσμια καμπάνια υπεύθυνης κατανάλωσης «When You Drive, Never Drink» της HEINEKEN.

Αφορμή αποτέλεσε η εμπλοκή της HEINEKEN στο σπορ, που φέτος θα αφορά χορηγία Ονόματος για τρία Grand Prix. Μάλιστα αποφασίστηκε αυτή να μη περιοριστεί απλά στο branding αλλά να προσπαθήσει να επικοινωνήσει δημιουργικά ένα ηχηρό μήνυμα κατά της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ. Έτσι λοιπόν ο Sir Jackie Stewart πρωταγωνιστεί σε ένα διαφημιστικό σποτ που συνδυάζει εικόνες από την αγωνιστική του καριέρα, με την καθοριστική σε αυτή την επιτυχία επιλογή του: ποτέ να μην πίνει αν οδηγεί. Τότε αλλά ακόμα και σήμερα, μιας και η οδήγηση δεν ξεχνιέται. Έτσι ακόμα και στα 77 του, ο Stewart λέει όχι σε ένα δροσερό ποτήρι μπύρας, διότι τον περιμένει μία ταχύτατη Jaguar F-Type.

Όπως πάντα λέω κι ας κουράζω, αρκεί να σώσουμε έστω μία ζωή επαναλαμβάνοντας τέτοια μηνύματα. Γιατί δυστυχώς, η παιδεία μας είναι τέτοια που τα αυτονόητα, πρέπει να μας τα υπενθυμίζουν. Και ιδανικό είναι να το κάνουν τόσο σημαντικές προσωπικότητες. Τι κάνει όμως τόσο ξεχωριστό τον Sir Jackie Stewart; Γεννήθηκε στο μικρό Μίλτον, λίγο έξω από τη Γλασκώβη, μία ανάσα πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Ήταν μέλος οικογένειας συνδεμένης με το αυτοκίνητο και την ταχύτητα. Ο μπαμπάς του είχε αντιπροσωπεία της Austin και μετέπειτα της Jaguar και παράλληλα έτρεχε σε αγώνες μοτοσυκλέτας, ενώ ο αδερφός του ήταν ικανότατος οδηγός που είχε φτάσει μέχρι τη Formula 2. Όμως τα παιδικά χρόνια του Sir Jackie, κάθε άλλο παρά προμήνυαν την καριέρα που ακολούθησε. Έπασχε από δυσλεξία (η οποία διαγνώστηκε επίσημα στα 41 του!), δυσκολευόταν πολύ στο σχολείο και ήταν συχνά θύμα bullying.

«Όταν έχεις ένα τέτοιο πρόβλημα, στρέφεσαι σε κάτι που είσαι καλός και επικεντρώνεσαι σε αυτό. Αν δεν μπορείς να σκεφτείς όπως ο εξυπνότερος διπλανός σου, πρέπει να σκέφτεσαι διαφορετικά», είχε χαρακτηριστικά δηλώσει. Όμως δεν αναφερόταν στην αγωνιστική οδήγηση. Άφησε το σχολείο στα 16, ξεκίνησε να δουλεύει ως μηχανικός στην οικογενειακή επιχείρηση και παράλληλα, το μεγάλο του ταλέντο ήταν στη σκοποβολή, έχοντας μάλιστα διακρίσεις ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
H εμπλοκή με τους αγώνες ήρθε τυχαία, όταν ένας πελάτης του πατέρα του τον κάλεσε να δοκιμάσει μερικά από τα αυτοκίνητά του. Εκείνη η ημέρα άλλαξε ρότα στη ζωή του Jackie που εντυπωσίασε και συνέχισε να εντυπωσιάζει κάθε φορά που έπιανε στα χέρια του τιμόνι. Έχοντας εκθέσει ακόμα και τον θρυλικό Bruce McLaren δοκιμάζοντας τη T72-BMC, ένα μονοθέσιο Formula 3, εξασφάλισε μία θέση στην ‘οικογένεια’ της Tyrell. Χαρακτηριστικό της σύνεσής του είναι πως την επόμενη χρονιά (1964) απέρριψε δύο προτάσεις να κάνει το μεγάλο άλμα προς τη Formula 1: μία από τη Cooper και μία από τους σπουδαίους Colin Chapman και Jim Clark, που είχαν οδηγήσει τη Lotus στην κορυφή. Όμως, ο Stewart προτίμησε να συνεχίσει το ‘αγροτικό’ του στη Formula 2 και να παίξει με τα μεγάλα παιδιά όταν εκείνος θα ένιωθε έτοιμος.

Τελικά το 1965 έκανε ντεμπούτο στην F1 με τη BRM, βαθμολογήθηκε στον πρώτο του αγώνα και στη Μόντσα πήρε και τη νίκη! Ήταν μία ονειρική παρθενική σεζόν την οποία ολοκλήρωσε με 5 παρουσίες στο βάθρο σε 10 αγώνες και τοποθετώντας εαυτόν στην 3η θέση της τελικής βαθμολογίας.
Το 1966 ξεκίνησε εξίσου εντυπωσιακά, με νίκη στο GP Μονακό και παραλίγο νίκη στα 500 μίλια της Ινδιανάπολης, όμως σημαδεύτηκε από ένα τρομακτικό ατύχημα που είχε στο Βέλγιο. Ένα ατύχημα από το οποίο κατάφερε να γλιτώσει χωρίς σοβαρό τραυματισμό αλλά που τον γέμισε τόσες τραγικές εμπειρίες, που τον ανάγκασε να αφιερωθεί στο να κάνει τους αγώνες πιο ασφαλείς!

Παρέα με τον διάσημο οδηγό αλλά και λάτρη της ταχύτητας Paul Newman

Όσο κι αν φαντάζει απίστευτο με τα σημερινά δεδομένα, έχοντας χάσει τον έλεγχο με ταχύτητα 260+ km/h και μάλιστα υπό βροχή, έπεσε πάνω σε κολώνα και κατέληξε σε μία διπλανή φάρμα! Η κολώνα του τιμονιού είχε χωθεί στο πόδι του και έμεινε εγκλωβισμένος στο διαλυμένο του μονοθέσιο επί 25 λεπτά! Κι αυτό με το κόκπιτ γεμάτο από τα καύσιμα που χύθηκαν από το τρύπιο σαν σουρωτήρι ρεζερβουάρ. Ευτυχώς δεν υπήρξε ανάφλεξη. Όμως δεν υπήρχαν και συνεργεία διάσωσης, ήταν δύο οδηγοί που είχαν ήδη εγκαταλείψει τον αγώνα, αυτοί που τελικά τον απεγκλώβισαν χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που είχε στο αυτοκίνητό του ένας θεατής! Και το θέατρο του παραλόγου συνεχίστηκε καθώς δεν υπήρχε εύκαιρο ασθενοφόρο και τον έβαλαν στην καρότσα ενός αγροτικού. Όταν τελικά ήρθε το ασθενοφόρο, τον πήγε στο ιατρικό κέντρο της πίστας (λέμε τώρα), όπου άφησαν το φορείο στο γεμάτο γόπες πάτωμα! Τελικά αποφασίστηκε να πάει στο νοσοκομείο της Λιέγης με τη συνοδεία περιπολικού. Όμως στην πορεία τα δύο οχήματα έχασαν τη μεταξύ τους επαφή και ο οδηγός του ασθενοφόρου δεν είχε ιδέα πώς να πάει στο νοσοκομείο! Ούτε σε ταινίες αυτά τα πράγματα…

Τυχερός στην ατυχία του, ο Stewart δεν είχε τραυματιστεί σοβαρά, ανάρρωσε γρήγορα αλλά από τότε έπαιρνε πάντα μαζί του στους αγώνες δικό του γιατρό και άρχισε να πιέζει προς πάσα κατεύθυνση για να αυξηθούν τα επίπεδα ασφαλείας στις πίστες. Το ίδιο και όλες οι διαδικασίες απεγκλωβισμού και παροχής βοήθειας προς τους οδηγούς σε περίπτωση ατυχήματος. Γκρίνιαζε στους υπεύθυνους και οργάνωνε μποϋκοτάζ από τους οδηγούς σε όσα σιρκουί κρίνονταν υπέρ το δέον επικίνδυνα. Όπως για παράδειγμα το παλιό Νίρμπουργκρινγκ, η ‘Πράσινη Κόλαση’ όπως ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την επική διαδρομή στους λόφους της περιοχής Άιφελ. «Κάθε φορά που έφευγα για το Νίρμπουργκρινγκ, σταματούσα το αυτοκίνητο στο τέλος του δρόμου του σπιτιού μου, γυρνούσα το κεφάλι και κοιτούσα τι άφηνα πίσω μου. Ήξερα πως ίσως να μην επέστρεφα», έχει πει χαρακτηριστικά.

Ο Stewart με τον Cevert λίγο πριν το θάνατο του Γάλλου
Με το ίδιο σθένος μαχόταν και εντός πίστας και αυτό του χάρισε τους τίτλους του 1969, του 1971 και του 1973! Μάλιστατον τελευταίο του τίτλο τον πήρε παρότι απείχε από τον τελευταίο αγώνα της σεζόν. Ο θάνατος του καλού του φίλου, Francois Cevert στις δοκιμές του Grand Prix στο Watkins Glen, τον οδήγησε στην απόφαση να μην τρέξει στον αγώνα. Και να ρίξει κάπου εκεί καρό σημαία στην καριέρα του.Δεν βλέπετε αρκετές ομοιότητες με μία άλλη ιστορία, αυτή του Niki Lauda τρία χρόνια μετά; Τρόμος για το ίδιο σιρκουί παρά το πολλά κιλά ταλέντο, προσπάθεια βελτίωσης των τραγικών επιπέδων ασφαλείας, πρόωροι τίτλοι τέλους σε μία σεζόν λόγω επικινδυνότητας συνθηκών. Απλά μην έχοντας τον δικό του ‘αιώνιο αντίπαλο’ τον δικό του James Hunt, ίσως η ιστορία του Stewart να μην ‘πουλούσε’ το ίδιο στο Hollywood.

Βέβαια μια χαρά ταίριαξε στο σενάριο του video clip του ‘Supreme’ του Robbie Williams, εκεί όπου ο δημοφιλής τραγουδιστής υποδύεται έναν οδηγό της F1, που μάχεται με τον Sir Jackie Stewart για τον τίτλο και ηττάται γιατί δεν παρατάχθηκε στην εκκίνηση του μεγάλου ‘τελικού’. Σε ένα video που δεν αποκλείεται να αποτέλεσε έμπνευση και για εκείνο της προαναφερθείσας καμπάνιας.
‘Ιπτάμενος’ πίσω από το τιμόνι και τζέντλεμαν εκτός αυτοκινήτου, ο Sir Jackie Stewart είναι μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ιστορία της Formula 1. Κι όταν αυτός σου λέει «Όταν Οδηγείς, Μην Πίνεις», καλά θα κάνεις να τον ακούσεις…