Κωσταλέξι: Η ‘Ελένη’ που οδήγησε ένα ολόκληρο χωριό στον εισαγγελέα
Η Ελένη Καρυώτη έζησε κλεισμένη στο υπόγειο του πατρικού της από το 1949 ως το 1978. Ακόμα και σήμερα, οι ένοχοι αγνοούνται.
- 5 ΣΕΠ 2020
Ήταν 7 Νοεμβρίου του 1978. Ήταν το χωριό Κωσταλέξι της Λαμίας. Ήταν η μέρα που η Ελένη Καρυώτη έβλεπε ξανά το φως της ημέρας, ύστερα από 29 χρόνια που βρισκόταν κλειδωμένη στο υπόγειο του σπιτιού της.
Η Ελένη είναι πια 47 ετών, βρίσκεται σε κατάσταση απόλυτης παραφροσύνης, είναι ανίκανη να αρθρώσει λόγο, ούσα έγκλειστη σε μια συνθήκη απομόνωσης που δεν μπορεί να διανοηθεί ο ανθρώπινος νους. Μάταια προσπαθούν δημοσιογράφοι και αστυνομικοί να της πάρουν μια κουβέντα. Στη συνέχεια θα προκύψουν φήμες και ιστορίες, όλες τους παραπλεύρως της πραγματικότητας, που παραμένει μέχρι σήμερα ένα άλυτο μυστήριο
Flashback
Η δίνη του εμφυλίου βρίσκει την οικογένεια της Ελένης Καρυώτη να προσπαθεί με κάθε τρόπο να σώσει την τιμή και την αξιοπρέπεια της από τους ‘επικίνδυνους’ ΕΛΑΣίτες. Ο μεγαλύτερος φόβος και τρόμος της οικογένειας όμως, παίρνει σάρκα και οστά στο πρόσωπο ενός δασκάλου με αριστερό παρελθόν και παρόν, Η Ελένη, σύμφωνα με διηγήσεις του χωριού, φαίνεται πως ήταν ερωτευμένη μαζί του. Η οικογένεια της όμως, είχε διαφορετική άποψη. Για να ξεπλύνει τη ντροπή, ο πατέρας του σπιτιού οδηγήθηκε σε δραστικά μέτρα: Της στέρησε κάθε ελευθερία.Την κλείδωσε μέσα στο υπόγειο, όπως θα έκανε σε ένα ζώο. Η Ελένη έζησε ως ζώο για σχεδόν 30 χρόνια.
Αυτή φαίνεται πως ήταν η ιστορία που η οικογένεια Καρυώτη και το χωριό Κωσταλέξι ήθελαν να βγαίνει προς τα έξω. Η προσαγωγή των αδελφών της Ελένης στη δικαιοσύνη εξελίχθηκε σε μιντιακό σίριαλ: δηλώσεις, συνεντεύξεις, κραυγές οργής και απειλές για λιντσαρίσματα. Μάταια αποδείχθηκαν όλα τα παραπάνω. Το ελληνικό κράτος αθώωσε τα αδέλφια της Ελένης.
Η Καρυώτη ύστερα από εντατική νοσηλεία σε νοσοκομείο και ύστερα σε ψυχιατρική κλινική, καταφέρνει να αρθρώσει ξανά λέξεις και να επικοινωνήσει ακόμα και με εφημερίδες. Η επιστροφή της στη Λαμία μαζί με τα αδέλφια της, έμοιαζε με τη νηνεμία πριν από μια ακόμα καταιγίδα. Το 1998, η 68χρονη πια Ελένη, ήταν και πάλι αγνοούμενη.
Τα σενάρια περί απαγωγής της από κύκλωμα εμπορίας ανθρώπινων οργάνων ή περί απόφασης της να αποσυρθεί από την κοσμική ζωή και να κλειστεί σε μοναστήρι, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ. Η ιστορία της Ελένης Καρυώτη ολοκληρώθηκε άδοξα, χωρίς επίλογο, σαν X-File.
H πραγματική ιστορία της Ελένης
Σύμφωνα με την Μηχανή του Χρόνου, η εκδοχή του εγκλεισμού της Ελένης, εξαιτίας ενός παράνομου έρωτα, δεν ήταν παρά ένα προπέτασμα καπνού της κοινωνίας του Κωσταλέξι, ώστε να κουκουλωθεί το πραγματικό πρόβλημα. Η Ελένη έχοντας βιώσει την φρίκη του εμφυλίου πολέμου, φαίνεται πως είχε εκδηλώσει συμπτώματα ψυχασθένειας. Ο πατέρας της, την είχε πάει σε γιατρό, έναν παθολόγο στη Λαμία, ο οποίος είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά. Η ‘Ελένη’ ήταν πια η ‘Τρελή του Χωριού’ και το μοναδικό μέρος όπου θα μπορούσε να νοσηλευτεί, ήταν το δημόσιο ψυχιατρείο στο Δαφνί.
Όμως, ας μη ξεχνάμε πως βρισκόμασταν στα τέλη της δεκαετίας του ’40, στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, εκεί όπου ο όρος ‘ψυχική υγεία’ έμοιαζε τρομακτικός και άγνωστος. Οι συνθήκες νοσηλείας στις μονάδες προκαλούσαν τρόμο και αποστροφή και ο πατέρας της νεαρής Ελένης έπαιρνε μόνος του την απόφαση: θα έπαιρνε το κορίτσι σπίτι του, θα το κλείδωνε στο υπόγειο, με την ελπίδα να ‘καθαρίσει’ η ψυχή της κάποτε, ίσως μαζί και το ‘στίγμα’ της οικογένειας Καρυώτη στο χωριό. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Οι γονείς, πριν φύγουν από τη ζωή, απαίτησαν από τα αδέλφια της Ελένης να μείνουν ανύπαντρα και να μην ξεστρατήσουν ποτέ από το πλευρό της. Όπερ και εγένετο.
Υπάρχει ένοχος;
Κατά την προσαγωγή των αδελφών Ευθύμη, Μαρίας και Ολυμπίας Καρυώτη στη δικαιοσύνη, ο εισαγγελέας είχε κηρύξει υπόδικο σχεδόν όλο το χωριό. Ίσως κάτι τέτοιο σήμερα να ηχεί ως πλεονασμός. Ίσως κάπου εδώ πρέπει να αντιστρέψουμε το ερώτημα: Υπάρχει αθώος σε αυτή την ιστορία;