La Pedrera: Η ιστορία της παράλογης πολυκατοικίας

Μπορεί σήμερα ο πιο γνωστός δρόμος της Βαρκελώνης να είναι η Las Ramblas, ωστόσο τον προηγούμενο αιώνα η Passeig de Gracia ήταν ο δρόμος που αντιπροσώπευε την κουλτούρα της πρωτεύουσας της Καταλονίας. Μια λεωφόρος πλημμυρισμένη από χαρακτηριστικά κτίρια, θέατρα και κινηματογράφους, ακριβά καταστήματα, εστιατόρια και καφέ.

Εκεί διάλεξαν να μείνουν και πολλοί αστοί, της αποκαλούμενης μπουζουαρζίας (άραγε πόσοι θυμούνται αυτή τη λέξη…), επιλέγοντας τους καλύτερους αρχιτέκτονες για να κατασκευάσουν τα σπίτια τους.

Ένα ζευγάρι από αυτούς, ο Pere Mila και η Roser Segimon, παντρεύτηκαν το 1905 και θέλησαν να κτίσουν εκεί την κατοικία τους, σε μια έκταση 1.835 τ.μ. Και ποιον λέτε να επέλεξαν ως αρχιτέκτονα για την κατασκευή του; Μα τον Antoni Gaudi, την πλέον εμβληματική φυσιογνωμία της ισπανικής αρχιτεκτονικής, ο οποίος δημιούργησε ένα απίθανο σε έμπνευση κτίριο, με το κυρίως επίπεδο, το Casa Mila, να είναι η κατοικία του ζεύγους και το υπόλοιπο να προορίζεται για ενοικίαση διαμερισμάτων.

Η κατασκευή του κτιρίου ξεκίνησε το 1906 και ολοκληρώθηκε το 1912, έχοντας δυσκολίες που δεν ήταν μόνο κατασκευαστικές, εξαιτίας της τεχνικής που χρησιμοποίησε ο Γκαουντί, αλλά και πολεοδομικές. Διότι ο Γκαουντί έκανε πράγματα που ξεπερνούσαν το σχέδιο, που έρχονταν σε αντίθεση με την αρμονία της περιοχής, που έβγαιναν πάνω και πέρα από τα όρια. Ηταν ένα εξαρχής μεγαλειώδες έργο, που όπως είναι λογικό για κάθετί ιδιαίτερο στην εποχή του, προξενούσε αντιρρήσεις και αμφιβολίες.

Τα υλικά που χρησιμοποίησε ο Γκαουντί, ούτε που τα είχαν ξαναδεί και η ελευθερία της σχεδιαστικής και κατασκευαστικής έκφρασης κυριαρχούσε παντού, με ακανόνιστες κολόνες, λαβύρινθους, περίεργα ανοίγματα. Και βέβαια, σε τέτοιες περιπτώσεις, πέφτεις εκτός οικονομικού προϋπολογισμού, πέραν του γεγονότος ότι αψηφώντας τους νόμους, έρχεσαι αντιμέτωπος και με τη δικαιοσύνη. Και όντως, η σύγκρουση με τη δικαιοσύνη δεν άργησε να έρθει, όταν ένας επιθεωρητής, ο Mr Bayo έκανε την εμφάνισή του, επισημαίνοντας ότι “αυτή η κολόνα πρέπει να κοπεί. Ο Γκαουντί απάντησε ότι αν το έκανε, θα έβαζε επιγραφή στο σημείο αναγράφοντας ότι “το υπόλοιπο της κολόνας κόπηκε κατ εντολήν των αρχών της πόλης”.

Τελικά, το κτίριο ήταν τόσο… παράνομο, που η πολεοδομική αρχή αποφάσισε να το χαρακτηρίσει φυσικό μνημείο, ώστε να μη χρειάζεται να υπόκειται στα δημοτικά πρότυπα. Ωστόσο, για να το νομιμοποιήσουν οι ιδιοκτήτες του έπρεπε να πληρώσουν πρόστιμο 100.000 πεσέτες. Το ζεύγος Mila άσκησε αγωγή μαζί με τον Γκαουντί κατά του προστίμου. Ο αρχιτέκτονας κέρδισε την υπόθεση, αλλά η Roger Segimon αναγκάστηκε να υποθηκεύσει την Casa Mila για να πληρώσει την αμοιβή του αρχιτέκτονα, ο οποίος έδωσε την αποζημίωση σε ένα μοναστήρι μοναχών.

Αυτή είναι η ιστορία για το πώς ξεκίνησε η κατασκευή ενός από τα πιο επισκέψιμα κτίρια της Βαρκελώνης, που θεωρείται μέχρι σήμερα ένα μνημείο αισθητικής, αρχιτεκτονικού παροξυσμού και μεγαλειώδους φαντασίας.

Μάλιστα, το σχέδιό του είναι τέτοιο, που από την αρχή αποτέλεσε θέμα σάτιρας και κινουμένων σχεδίων. Πάντως, ουκ ολίγοι ήταν οι διάσημοι ένοικοί του, οι οποίοι διάβασαν τις αγγελίες στην εφημερίδα της εποχής La Vanguardia, αγγελίες ακόμα και για υπαλλήλους ή και για μαθήματα αγγλικής γλώσσας με μια δασκάλα που ονομαζόταν Miss Dick.

Μετά από πολλά χρόνια παραμέλησης, το Casa Mila, γνωστότερο ως La Pedrera, ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 1984 από την UNESCO, ανακαινίστηκε και ανοίχθηκε στο κοινό το 1996.

Από τον Ιανουάριο του 2013, το κτίριο φιλοξενεί το Ίδρυμα Catalunya La Pedrera, ένα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο που είναι διάσημο στη Βαρκελώνη για το φάσμα των δραστηριοτήτων που πραγματοποιεί, τους διάφορους μουσικούς χώρους και δωμάτια που παρέχει για δημόσια χρήση.

Το Casa Mila (La Pedrera), είναι το μόνο κτίριο στον κόσμο, που εξυπηρετεί ταυτόχρονα πέντε διαφορετικούς σκοπούς, Τουρισμό (Το κτίριο είναι ανοικτό στο κοινό και μπορεί να το επισκεφτεί μέρα και νύχτα), Πολιτισμό και κοινωνική χρήση (είναι ένα πολιτιστικό κέντρο που φιλοξενεί εκθέσεις, συνέδρια και άλλες δραστηριότητες), κατοικία (εξακολουθούν να ενοικιάζονται κατοικίες στο κτίριο), διοικητική χρήση (είναι το κέντρο του ιδρύματος Catalunya La Pedrera) και εμπορικός χώρος – (γραφεία εταιριών και καταστήματα στο ισόγειο).

Από το 1996, πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο επισκέφθηκαν το La Pedrera, φθάνοντας τους 3.000 επισκέπτες ημερησίως.

Επισκεπτόμενος το Casa Mila, το μοναδικό κτίριο του Antoni Gaudi στη Βαρκελώνη που παρουσιάζει ολόκληρο το έργο του αρχιτέκτονα, κατάφερα να δω αρκετά από όσα υπάρχουν στους πέντε ορόφους και τα συνολικά 4.500 τετραγωνικά μέτρα, από την οροφή Roof, το Espai Gaudi (σοφίτα), το διαμέρισμα Pedrera, τις αυλές Passeig de Gràcia και Carrer de Provença και τον κύριο όροφο των Milas (τώρα προσωρινοί εκθεσιακοί χώροι). Είναι σίγουρα μια επίσκεψη που αξίζει τον κόπο και τον χρόνο σου.