Leila Khaled, η αεροπειρατής σύμβολο του παλαιστινιακού αγώνα
- 26 ΟΚΤ 2023
Σε μια από τις πιο γνωστές της φωτογραφίες, η Leila Khaled φοράει την παραδοσιακή καφίγια της Παλαιστίνης, κρατάει ένα καλάσνικοβ και αποφεύγει να κοιτάξει κατάματα τον φακό. Αν δεις τη φωτογραφία λίγο πιο προσεκτικά όμως, την προσοχή σου αναπόφευκτα θα τραβήξει το δαχτυλίδι στο δεξί της χέρι. «Το έφτιαξα από την καρφίτσα μιας χειροβομβίδας», θα πει η ίδια αρκετές δεκαετίες αργότερα, σε συνέντευξή της στον Guardian. «Ήταν η πρώτη χειροβομβίδα που είχα πιάσει ποτέ στα χέρια μου. Αργότερα την έκανα δαχτυλίδι τυλίγοντας τη γύρω από μια σφαίρα».
Η Leila Khaled γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1944 στη Χάιφα, τέσσερα μόλις χρόνια πριν τη Νάκμπα, την Ημέρα της Καταστροφής δηλαδή, που σήμαινε πως πάνω από 700.000 Παλαιστίνιοι θα εκτοπίζονταν από τις πατρογονικές τους εστίες, προκειμένου να μπορέσει να δημιουργηθεί το κράτος του Ισραήλ. Η οικογένεια της 4χρονης τότε αναγκάστηκε να αναζητήσει καταφύγιο στον γειτονικό Λίβανο, με τον πατέρα της όμως να μένει πίσω. Σε ηλικία μόλις 15 χρονών ακολούθησε τα χνάρια του μεγαλύτερου αδερφού της και έγινε μέλος του Παναραβικού Κινήματος, παρακλάδι του οποίου ήταν και η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, πρόεδρος της οποίας είχε διατελέσει και ο Yasser Arafat.
Η πρώτη φορά που το όνομά της ακούστηκε στον διεθνή τύπο ήταν το 1969, όταν έκανε την πρώτη της αεροπειρατεία στην πτήση 840 της TWA από Ρώμη προς Τελ Αβίβ, με ενδιάμεσο σταθμό την Αθήνα. Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1970 όμως θα γινόταν διεθνές σύμβολο του παλαιστινιακού αγώνα για απελευθέρωση, όταν μαζί με τον Νικαραγουανό Patrick Argüello, κατέλαβαν αεροπλάνο της αμερικάνικης TWA που πετούσε από το Άμστερνταμ στη Νέα Υόρκη. Οι δύο τους είχαν σκοπό να οδηγήσουν το αεροσκάφος στη Δαμασκό, χωρίς όμως να τα καταφέρουν, αφού ο Argüello έπεσε νεκρός από ισραηλινά πυρά.
Η Leila Khaled κρατούσε στα χέρια της δύο χειροβομβίδες κι ενώ είχε ρητές εντολές να μην επιτρέψει αν κινδυνεύσει κανείς από τους επιβάτες, λίγο πριν συλληφθεί έβγαλε την καρφίτσα από τη μια χειροβομβίδα, η οποία δεν ανατινάχθηκε από θαύμα. Το μπόινγκ της TWA οδηγήθηκε τελικά στο Λονδίνο, με την αγγλική αστυνομία να οδηγεί την Leila Khaled στη φυλακή, όπου και έμεινε μέχρι την 1η Οκτώβρη του ίδιου έτους, καθώς την άφησαν ελεύθερη υπό τον όρο να ελευθερωθούν οι όμηροι μια άλλης αεροπειρατείας που είχε γίνει την ίδια μέρα.
Μετά την πρώτη της επιτυχημένη αεροπειρατεία η νεαρή τότε Παλαιστίνια, υποβλήθηκε σε έξι πλαστικές επεμβάσεις προκειμένου να μην είναι αναγνωρίσιμη και να μπορεί να συνεχίσει τη δράση της. Όπως έχει δηλώσει και η ίδια δεν ήθελε να γίνει το poster girl της επανάστασης και το πρόσωπό της να γίνει σύμβολο του αγώνα. «Ο γιατρός μου άλλαξε λίγο τη μύτη και το πηγούνι και τελικά όντως κανείς δε με αναγνώρισε», είχε πει στην αγγλική εφημερίδα, ενώ σχολίασε πως επέλεξε να μην της κάνουν αναισθησία καθώς, «Έχω έναν σκοπό ανώτερο και ευγενέστερο σκοπό, έναν σκοπό στον οποίο πρέπει να υποταχθούν όλα τα ιδιωτικά μου συμφέροντα και οι ανησυχίες».
Όπως και το είδωλό της ο Τσε Γκεβάρα, η Leila Khaled είχε μεγάλη πίστη στον σκοπό της, δεν έπαιρνε όμως στα σοβαρά τους δυτικούς επαναστάτες. «Μας φαινόταν πολύ αστείο το γεγονός πως πίστευαν ότι επαναστατούν επειδή γδύνονταν δημοσίως ή επειδή καταλάμβαναν το κτίριο ενός πανεπιστημίου ή επειδή έβριζαν τους γραφειοκράτες», είχε πει χαρακτηριστικά.
Όταν ρωτήθηκε το 2013 από το Euronews για το αν ασπάζεται τον τίτλο του τρομοκράτη που της έχει προσδώσει η Δύση, είχε απαντήσει πως, «Είμαι μαχητής της ελευθερίας ότι κι αν λένε τα μέσα που ελέγχονται από τους σιωνιστές και τους ιμπεριαλιστές. Μπορούν να μας βάλουν όποια ταμπέλα θέλουν. Εγώ λέω πως η κατοχή είναι τρομοκρατία. Ο σιωνισμός είναι τρομοκρατία. Οι ιμπεριαλιστές είναι τρομοκράτες. Είναι εκείνοι που δημιουργούν τους πολέμους ενάντια στους ανθρώπους όλου του κόσμου. Δεν ξέρω τι ταμπέλες μας βάζουν. Ξέρω πως είμαι ένα μέρος του αγώνα του λαού μου και είμαι μαχητής της ελευθερίας».
Όσο για τη λύση του Παλαιστινιακού ζητήματος και την επίτευξη της ειρήνης, η Khaled έχει πει πως, «Μιλάμε για μια πολιτική διαδικασία, όπου οι ισορροπίες δυνάμεων είναι όλες υπέρ των Ισραηλινών. Εκείνοι έχουν όλους τους άσους και οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να βασιστούν σε κανέναν».
Η 79χρονη πια Leila Khaled, που υποστηρίζει ένθερμα και τον αγώνα του κουρδικού λαού και δηλώνει άθεη, ζει εδώ και χρόνια στο Αμμάν της Ιορδανίας, ενώ ταξιδεύει συχνά ανά τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις. Όπως το είδωλο της από την Αργεντινή, έτσι και η ίδια έχει γίνει τραγούδι, το πρόσωπό της έχει γίνει γκράφιτι σε τοίχους στην Παλαιστίνη, αλλά και στη Βόρεια Ιρλανδία, ενώ το όνομά της έχει δοθεί και σε δρόμο στο Γιοχάνεσμπουργκ, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ, καθώς είναι ο δρόμος στον οποίο κατοικεί ο Αμερικανός πρόξενος.
