Μαθήματα επιχειρηματικότητας από τον δισεκατομμυριούχο Shaquille O’Neal

Εξηγώντας τους ότι, αν θέλουν να έχουν πρόσβαση στα χρήματα του μπαμπά τους, θα πρέπει πρώτα να τελειώσουν το πανεπιστήμιο και μετά, όπως οι υπόλοιποι, να έρθουν να του παρουσιάσουν τo business plan για όποια ιδέα τους έχουν στην οποία θα ήθελαν να επενδύσει.

«Δεν χρειαζόμαστε άλλον παίκτη του μπάσκετ. Θέλουμε δικηγόρους, CEO’s, managers, ανθρώπους να συνεχίσουν αυτό που έφτιαξα».

Ένα χαρακτηριστικό δείγμα της -φαινομενικά απλοϊκής- νοοτροπίας του πάλαι ποτέ πτυχιούχου της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Louisiana State University (με PHD στην Εκπαίδευση) που κατάφερε, 11 χρόνια μετά τη «συνταξιοδότησή» του από το NBA, να «αυγατίσει» τα 292.000.0000 σε μισθούς που έλαβε συνολικά κατά τη διάρκεια της υπερ-λαμπρης καριέρας του. Αποτελώντας τη λαμπρή εξαίρεση στο θλιβερό ποσοστό του 70% παικτών του NBA που καταλήγουν χρεοκοπημένοι μετά το τέλος της καριέρας τους.

Πώς κατάφερε να χτίσει την περιουσία του

Συγκεκριμένα ο Shaq -παράλληλα με τη στρατοσφαιρική καριέρα του ως sports commentator- είναι ιδιοκτήτης ή συνιδιοκτήτης 155 Five Guys μπεργκεράδικων, 150 πλυντηρίων αυτοκινήτων, 40 fitness centers, ενός εμπορικού κέντρου, ενός κινηματογράφου και αρκετών clubs στο Λας Βέγκας.

Έχοντας πάντα ως αρχή του να επενδύει σε πράγματα που αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων (όπως είχε ακούσει να λέει κάποτε ο Jeff Bezos) και αποφεύγοντας πράγματα που δεν καταλαβαίνει, όπως τα -πολύ της μόδας- NFTs και Crypto.

Επίσης, δίνοντας πάντα εμφατική προσοχή στις ανάγκες και τα θέλω των απλών ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος, το ότι δηλαδή κάποιοι φαν του είπαν ότι τα παπούτσια που διαφήμιζε ήταν πανάκριβα, που ξεκίνησε τη δική του -σούπερ επιτυχημένη- εταιρία sneakers με τη Walmart (έχοντας πουλήσει ως σήμερα πάνω από 400 εκ. ζευγάρια).

«Βγαίνοντας ένα βράδυ από την Orlando Arena μου την “είπε” μια μητέρα. Πήγα να της δώσω 300 δολάρια για να αγοράσει ό,τι παπούτσια ήθελε για το γιό της και μου βάρεσε το χέρι. Το σκέφτηκα. Και έφτιαξα τα δικά μου. Φθηνότερα. Και σε ένα μαγαζί που δεν χρειαζόμουν να ανταγωνιστώ τον Jordan».

Το μάθημα του ενός εκ. δολαρίων

Αυτός είναι ο λόγος που επένδυσε νωρίς και στην εταιρεία wireless κουδουνιών με κάμερα Ring, την οποία αργότερα αγόρασε η Amazon για 1 δις δολάρια.

«Μου ζήταγαν $80.000 για να μου βάλουν συναγερμό. Πήγα στα Best Buy, είδα την κάμερα, την έβαλα μόνος μου και είδα ότι δουλεύει. Αμέσως πήρα τον CEO και του είπε ότι εγώ θα επενδύσω στην εταιρεία και εκείνος θα με πληρώνει για να κάνω τα διαφημιστικά».

Αν όλα τα παραπάνω, ωστόσο, τα βρίσκεις κάπως αναμενόμενα για το παιδί των 217 εκατοστών από το Τέξας, που κάποτε ξόδεψε 1εκ. δολάρια σε μια μέρα (αγοράζοντας πανομοιότυπες μαύρες Mercedes με δερμάτινο εσωτερικό) για εκείνον και τους γονείς του, τότε έλα να το πάμε ένα βήμα παρακάτω.

«Αφού ξόδεψα εκείνο το 1εκ. δολάρια σε μια ημέρα, συνειδητοποίησα ότι δεν ξέρω τίποτα όσον αφορά τα οικονομικά. Οπότε άρχισα να ρωτάω όλους τους επιτυχημένους ανθρώπους πως τα κατάφεραν. Εκείνη η συμβουλή που μου άλλαξε τη ζωή ήταν του Magic Johnson που μου είπε, την πρώτη φορά που τον συνάντησα, “Είναι ΟΚ να είσαι διάσημος και αγαπητός, αλλά πρέπει να αρχίσεις να είσαι ιδιοκτήτης”».

Η επένδυση στην Google

Ο -εξίσου επιβλητικός στα boardrooms όσο και στο παρκέ- Shaq ανήκει επίσης στους original επενδυτές της Google το 2004 («μετάνιωσα για το ότι δεν επένδυσα περισσότερα»), ενώ επίσης -όπως αποκάλυψε πριν από μερικούς μήνες- του ανήκει ένα ποσοστό των πνευματικών δικαιωμάτων της Marilyn Monroe και του Elvis Presley και των αλυσίδων Forever 21 και JCPenney.

«Μου πρωτομίλησαν κάποιοι λευκοί τύποι για την Google όταν με αναγνώρισαν τα παιδιά τους σε ένα ξενοδοχείο. Δεν καταλάβαινα τι μου έλεγαν. Αλλά φροντίζω πάντα να έχω δίπλα μου ανθρώπους που είναι εξυπνότεροι από εμένα. Εκείνοι που είπαν ότι όντως ήταν καλή ιδέα».

Ο πραγματικός πάντως λόγος που, στα τεφτέρια μου, ο Shaq ξεχωρίζει και αξίζει τα πάνω από $100.000 που παίρνει για κάθε promo εμφάνισή του (προκειμένου να μιλήσει και να εμπνεύσει) είναι η απλότητα και η αμεσότητα της φιλοσοφίας του και του τρόπου που μιλάει.

«Οι πλούσιοι, όταν παίρνουν 100 δολάρια, αποταμιεύουν τα 50 και ξοδεύουν τα υπόλοιπα. Οι πραγματικά πλούσιοι, αποταμιεύουν τα  75 και ξοδεύουν σε βλακείες max τα 25. Αυτό κάνω και εγώ».

Αν μπεις στον κόπο να τον ακούσεις πραγματικά συνειδητοποιείς ότι, πίσω από το φαινομενικά απλό χωριατόπαιδο, που ο πατέρας του χρειαζόταν να τον δέρνει με τάβλες προκειμένου να μην μπλέξει (παραπάνω), κρύβεται ένα «λαίμαργο» marketing μυαλό.

Σου αναφέρω χαρακτηριστικά ότι το bestseller dunkman logo του είναι κάτι που σχεδίασε και πατένταρε όταν ήταν ακόμη στο κολλέγιο. Εκεί που, για να μην επιβεβαιώσει τον καθηγητή του, που επέμενε ότι οι ψηλοί τύποι δεν πουλάνε, σχεδίασε και λάνσαρε την κωμική περσόνα του. Αυτή που, παρά το larger than life μέγεθός του, τον έχρισε εξαιρετικά αρεστό σε μεγάλη μερίδα του κοινού.

«Αν είσαι το πιο έξυπνο άτομο στο δωμάτιο, τότε κάτι λάθος κάνεις. Σήκω και φύγε αμέσως».

Επίσης, δεν είναι τυχαίο ότι δικός του ήρωας και role model δεν είναι ο Michael Jordan (Νο1 πιο πλούσιος αθλητής με πάνω από 1,5 δις δολάρια περιουσία), αλλά ο -λιγότερο γνωστός- Junior Bridgeman (άσημος παίκτης που δούλευε εκτός σεζόν στα Wendy’s για να μάθει τη δουλειά). Το Nο2 δηλαδή στη λίστα, με πάνω από 600 εκ. δολάρια ο οποίος είναι ιδιοκτήτης εκατοντάδων εστιατορίων ανά τις ΗΠΑ.

«Δεν είχα ακούσει ποτέ ξανά για τον τύπο μέχρι που τον είδα πιο πάνω μου σε μια λίστα περιοδικού για τους πλουσιότερους παίκτες. Με έκανε και αισθάνθηκα φτωχός».

Για την ιστορία να αναφέρουμε πως επίσημα ο Shaq βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Νο5 (πίσω από των Magic Johnson-500 εκ. δολάρια και τον LeBron James-440 εκ. δολάρια), με 400 εκ. δολάρια περιουσία. Αν και αυτό το νούμερο είναι απλά ενδεικτικό αφού τo portfolio του Shaq περιλαμβάνει πάνω από 50 brands τα οποία συνεχώς αναπτύσσει και στα οποία επενδύει.

«Δεν ήθελα ποτέ στη ζωή μου να είμαι πλούσιος. Ήθελα απλώς να μπορώ να αγοράσω στη μητέρα μου ότι ήθελε».

Το πόσο «πανούργος» επιχειρηματικά είναι φαίνεται και από το ότι, αφού η αλυσίδα Papa John’s κατηγορήθηκε για ρατσιστική συμπεριφορά, μπήκε σε ένα νέο επενδυτικό σχήμα και επένδυσε στο brand (είναι μέλος του ΔΣ) κάνοντας το πλέον και πάλι friendly στους μαύρους.

Και αυτό γιατί έχει αποδείξει, δεκαετίες τώρα, ότι στηρίζει ενεργά την κοινότητά του. Ειδικά σε ό,τι έχει σχέση με την αξία της εκπαίδευσης που, για εκείνον, αποτελεί τη No1 προτεραιότητα. Αν και, όταν ανακήρυξε τον εαυτό του “The Big Aristotle” έκανε ένα misquote λέγοντας ότι «Θέλω να με λέτε έτσι γιατί και ο Αριστοτέλης κάποτε είπε ότι η αριστεία δεν είναι μεμονωμένη πράξη, αλλά συνήθεια».

Εννοείται πως, λόγω μεγέθους, χρώματος και μόρφωσης, δεν ήταν εύκολο για αρκετό καιρό να τον πάρουν οι σοβαροί επενδυτές στα σοβαρά. Έχοντας τύχει σε πολλές περιπτώσεις να ζητήσει να κοιτάζουν αυτόν στα μάτια και όχι τους οικονομικούς συμβούλους που είχε δίπλα του, αφού «εγώ είμαι που παίρνω την απόφαση».

Όπως καταλαβαίνεις, αυτή η εποχή έχει οριστικά τελειώσει. Ο -πάντα ταπεινός και πάντα έτοιμος να αρπάξει την επόμενη ευκαιρία- Shaq έχει αποδείξει στους πάντες ότι, τα 4 δαχτυλίδια πρωταθλητή που έχει στα χέρια του, ήταν απλώς η αρχή της καριέρας του και όχι το highlight της.