Μερικές απαραίτητες διευκρινίσεις για το «καλάθι της νοικοκυράς»
- 12 ΟΚΤ 2022
Σε γενικές γραμμές, το καλάθι της νοικοκυράς (ορθότερα, του νοικοκυριού) προκύπτει από ένα συμφωνητικό μεταξύ κράτους και ιδιωτών, ώστε να τεθεί ένα δίχτυ ασφαλείας ενάντια στον ακμάζον πληθωρισμό: τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν ότι συγκεκριμένα στη διατροφή καταγράφηκε μεταβολή 13,5% από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Με απλά λόγια, για να προστατευτούν οι καταναλωτές με μεγαλύτερες ανάγκες θεσπίζεται μια σειρά από προϊόντα που θα υποβάλλονται σε έλεγχο από το κράτος για τις ανατιμήσεις.
Επομένως, το καλάθι της νοικοκυράς δεν αφορά μειώσεις/προσφορές αλλά έλεγχο στον ρυθμό ανατίμησης. «Το κράτος δεν μπορεί να δώσει εντολή σχετική με μείωση των τιμών, διότι αυτό εξαρτάται πρωτίστως από την τιμή αγοράς του προϊόντος από τον προμηθευτή», διευκρίνισε ο γεν. γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος στον ANT1. «Η προσπάθεια είναι να καταδειχθούν τα αναγκαία είδη, στα οποία πρόκειται με ιδιωτική πρωτοβουλία και βάσει ανταγωνισμού να συγκρατηθούν οι τιμές».
Αυτό σημαίνει ότι ο δείκτης τιμών παραμένει σκαρφαλωμένος στο +13,5%, σε σχέση με πέρυσι. Στην απόλυτη τιμή θα επενέβαινε μόνο μείωση του ΦΠΑ, πράγμα το οποίο δε σχετίζεται με το επικείμενο μέτρο.
Δεν αφορά καν πλαφόν. Το διευκρίνισε ο αρμόδιος Υπουργός, Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας στο Mega: «Δεν έχει πλαφόν το Καλάθι, είναι η προσπάθεια της κάθε αλυσίδας να δείξει τη χαμηλότερή της τιμή συγκεντρωμένη».
Το πώς προέκυψε αυτή η λίστα αιτιολογείται εύκολα: πρόκειται για όλα εκείνα τα προϊόντα που είναι βασικά αγαθά για τη συντήρηση ενός ατόμου και ενός νοικοκυριού. Οι ελλείψεις που καταγγέλλονται από τους πολίτες με ειρωνεία, όπως το μοσχάρι ή το αλεύρι, αιτιολογήθηκαν από το Υπουργείο με βάση το ότι ήταν αναγκαίο να περιοριστεί κάπως η λίστα, για να είναι εφικτό και αποτελεσματικό το μέτρο.
Και ποιος θα επιλέξει ποιοι ακριβώς κωδικοί θα περιληφθούν στο καλάθι από τις κατηγορίες που διέρρευσαν αρχικά; Θα είναι επώνυμες μάρκες ή μάρκες ιδιωτικών συμφωνητικών με τα σούπερ μάρκετ (no name), τα οποία ως γνωστόν έχουν εξ αρχής χαμηλότερες τιμές;
Και πάλι αυτό επαφίεται στην αλυσίδα: με βάση τη λίστα του Υπουργείου, η εκάστοτε αλυσίδα θα αποφασίσει ποια ακριβώς προϊόντα θα συμπεριλάβει στο πλέγμα προϊόντων για το καλάθι. Διαφορετικά, το μέτρο θα λειτουργούσε εις βάρους του ανταγωνισμού, όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας. Μάλιστα, φαίνεται ότι οι αλυσίδες θα είναι σε θέση να τροποποιήσει τις επιλογές σε επόμενο χρόνο. Αλλά βάσει αυτής της αρχικής λίστας που διέρρευσε.
Αφού είναι τόσο δυναμική και ευμετάβλητη η λίστα, πώς θα ενημερώνεται ο καταναλωτής; Όπως διευκρίνισε ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, θα υπάρξει ειδική σήμανση στα ράφια, ενώ στα εργαλεία που θα παρακολουθούμε προστίθεται η ιστοσελίδα e-katanalotis: εκεί θα βρίσκονται συγκεντρωμένα όλες οι ετικέτες προϊόντων ανά αλυσίδα λιανικού εμπορίου, με ενημερωμένες τιμές σε πραγματικό χρόνο.
Αυτό που είναι βέβαιο από τώρα (πριν δηλαδή ολοκληρωθούν οι νομικές και οικονομικές διαδικασίες για το καλάθι της νοικοκυράς) είναι ότι το καλάθι της νοικοκυράς αφορά αποκλειστικά μεγάλες αλυσίδες λιανικής.
Όπως εξήγησε στην ΕΡΤ ο αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ, Αντώνης Ζαΐρης, περιλαμβάνονται όλες οι επιχειρήσεις με 90 εκατ. τζίρου και άνω, αφήνοντας εκτός του πλέγματος (και του ανταγωνισμού) μικρές και μεσαίες αλυσίδες λιανικής, όπως γειτονικά μπακάλικα, κρεοπωλεία κλπ. Στην τοποθέτησή του ο κύριος Αναγνωστόπουλος ανέφερε ότι «για αυτόν τον λόγο δεν συμπεριλάβαμε στη λίστα προϊόντα, τα οποία πωλούνται και από άλλου είδους καταστήματα, όπως νωπά κρέατα και φρέσκα λαχανικά».
