Μετά τις φλόγες, οι πυροσβέστες παλεύουν και με το μετατραυματικό στρες

Παρά το γεγονός ότι η επιλογή κάποιου να γίνει πυροσβέστης συχνά πηγάζει από το πάθος και τη θέλησή του να βοηθά τους άλλους, να σώζει ζωές κλπ, η συνεχής έκθεση στον θάνατο, σε τραυματισμούς και σε κακουχίες δεν μπορεί παρά να έχει ένα κόστος και στον ίδιον. Όλο αυτό το άγχος, η σωματική επιβάρυνση, η πολύωρη εργασία, ο διακεκομμένος ύπνος, οι μέρες μακριά από το σπίτι, όλα αυτά αφήνουν τα σημάδια τους στην ψυχική υγεία ενός πυροσβέστη.

Η ζωή του απαιτεί πολύ συχνά την άμεση μετάβαση από μια κατάσταση χαλαρότητας στην απόλυτη εγρήγορση, με τον ίδιο να βρίσκεται μπροστά σε αδιανόητες εικόνες για τους υπόλοιπους από εμάς. Και όλα αυτά μέσα σε λίγα λεπτά. Εικόνες που που μπορούν να περιλαμβάνουν από ένα ελαφρύ τροχαίο έως πολύνεκρα δυστυχήματα, όπου καλούνται να απεγκλωβίσουν βαριά τραυματισμένους ανθρώπους μέσα από κατεστραμμένα αυτοκίνητα. Πραγματικά, σκληρές καταστάσεις.

Η έκθεση σε τραγικές σκηνές -και οι σχετικοί κίνδυνοι για τη ζωή των πυροσβεστών ή των συναδέλφων τους- είναι ένα συνηθισμένο κομμάτι αυτής της δουλειάς. Και πολύ συχνά το ίδιο ρουτίνα αποτελεί για εκείνους και το να έρχονται ξανά και ξανά αντιμέτωποι με τα ίδια ακριβώς περιστατικά, όταν τα βλέπουν στην τηλεόραση ή στο ίντερνετ. Αυτή η επανάληψη, έστω και από απόσταση, δεν αφήνει το μυαλό να ηρεμήσει, να ξεχάσει, να προχωρήσει.

Κατάθλιψη και μετατραυματικό σοκ

Το PTSD (μετατραυματικό στρες) είναι μια κατάσταση που προκαλείται από την έκθεση του ατόμου σε τραυματικές εμπειρίες όπως είναι οι φυσικές καταστροφές, ο πόλεμος, η ανταλλαγή πυροβολισμών, τα τροχαία ατυχήματα κλπ.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει τη λέξη “PTSD” με αφορμή κάποιον πόλεμο και το μετατραυματικό στρες που προκαλείται στους στρατιώτες που επιστρέφουν στο σπίτι τους. Ωστόσο, ενώ οι βετεράνοι επιστρέφουν στην κανονικότητα της πολιτικής ζωής μετά την αποστολή τους, η δουλειά των πυροσβεστών, των αστυνομικών ή και των διασωστών του ΕΚΑΒ -η οποία και περιλαμβάνει διαρκή έκθεση σε όλους τους τύπους των τραυματικών εμπειριών- διαρκεί για χρόνια, ακόμα και δεκαετίες.

Ο εγκέφαλος του ανθρώπου που πάσχει από PTSD είναι συνεχώς σε εγρήγορση, πιστεύοντας ότι ο κίνδυνος μπορεί να καραδοκεί οπουδήποτε, ακόμη και αν όλα γύρω του μοιάζουν απόλυτα ασφαλή. Τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες περιλαμβάνουν συχνούς εφιάλτες, αναδρομές στο παρελθόν, αποφυγή υπενθυμίσεων του τραύματος με κάθε τρόπο, φόβο, αλλά και πολλά νεύρα.

Έρευνα της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης έδειξε ότι το 20% των πυροσβεστών αναμένεται να εμφανίσει PTSD κάποια στιγμή στη ζωή του, σε αντίθεση με το αντίστοιχο 6,8% που ισχύει για τον γενικό πληθυσμό.

Άλλες συνέπειες της αθροιστικής έκθεσης σε τραυματικές εμπειρίες περιλαμβάνουν την κατάθλιψη, το άγχος, τη χρήση ουσιών, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ακόμη και την αυτοκτονία, καταστάσεις οι οποίες είναι πολύ πιο κοινές μεταξύ των πυροσβεστών από ό, τι στον υπόλοιπο γενικό πληθυσμό. Μια πρόσφατη μελέτη, και πάλι της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης, έδειξε ότι περισσότεροι πυροσβέστες και αστυνομικοί «φεύγουν» από αυτοκτονία από ό, τι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Δυστυχώς, οι πυροσβέστες λόγω των προκαταλήψεων της κοινωνίας, που τους θέλει ατρόμητους και γενναίους, πολύ πάνω από τον μέσο όρο, εγκλωβίζονται μέσα σε αυτήν την εικόνα και δεν ζητούν βοήθεια όσο συχνά πρέπει. Στις ΗΠΑ, δίνονται αγώνες αυτήν την περίοδο για να ξεπεραστούν αυτές οι αντιλήψεις και οι πυροσβέστες, όπως και κάθε άλλος εργαζόμενος, να μπορεί να απευθύνεται σε επαγγελματίες της ψυχικής υγείας χωρίς ταμπού. Ας ελπίσουμε το ίδιο να συμβεί και στη χώρα μας.