Μήπως οι influencers κατέστρεψαν τον τρόπο που ταξιδεύουμε;

Λίγο μετά την πρώτη προβολή του ‘Joker’ της ταινίας της χρονίας (είτε μας αρέσει είτε όχι, πρέπει να το παραδεχτούμε), χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να φωτογραφηθούν μπροστά από τα σκαλοπάτια του Bronx στη Νέα Υόρκη. Ξέρετε εκεί που ο Phoenix (aka Joker) χόρεψε τον ας πούμε επινίκειο χωρό του, που τελετουργικά σηματοδότησε τη στροφή στον Joker. Τα σκαλοπάτια αυτά, λοιπόν, απέκτησαν ένα κύρος που ενισχύθηκε με το hashtag #jokerstairs και τον χαρακτηρισμό ‘θρησκευτικός τόπος’ που καθιερώθηκε πια στο Google Maps.

Αυτή η μάζωξη τόσο μεγάλου αριθμού τουριστών σε ένα σημείο που σίγουρα δεν φτιάχτηκε για να είναι μνημείο αλλά μάλλον για να εξυπηρετήσει -με αντάλλαγμα φαντάζομαι πολλά λαχανητά- τους κατοίκους της περιοχής έχει αρχίσει να τους φαίνεται ενοχλητική. Όπως ένας από αυτούς τονίζει στον Guardian “είναι αρκετά μεγάλη ασέβεια να αντιμετωπίζεις την κοινότητά μας ως μια ευκαιρία για να φωτογραφηθείς”. Και εδώ που τα λέμε ίσως και να είναι. Κανείς από αυτούς τους ανθρώπους δεν είχε προγραμματίσει ότι άνθρωποι από διάφορες χώρες του κόσμου κάποια στιγμή θα συνέρρεαν στα τόσο ταπεινά τσιμεντένια σκαλιά της γειτονιάς τους. Περίεργη εποχή για καθόλου περίεργους ανθρώπους.

Το instragram ομολογουμένως έχει δεχτεί περισσότερο βάρος για τα δεινά αυτού του κόσμου από εκείνο που του αναλογεί. Είναι το κοινωνικό δίκτυο που από την ύπαρξη του την ίδια μοιάζει να ασχολείται περισσότερο από κάθε άλλο με το καλύτερο πούλημα του εαυτού του χρήστη του. Πρόκειται, εξάλλου, για ένα δίκτυο που επενδύει περισσότερο στη δημιουργία μια περσόνας που προβάλλει όσα ζει και όχι όσα σκέφτεται ή όσα την ενδιαφέρουν. Μέρος αυτή της διαδικασίας γίνεται και το ίδιο το ταξίδι: στα stories δείχνεις την καθημερινότητα του ταξιδιού σου, την ώρα που στη σελίδα σου πας γεμάτος περηφάνια και καρφώνεις τη φωτογραφία-σημαία. Δεν πλήρωσες τζάμπα. Πρέπει να το δείξεις και κάπου.

(AP Photo/Bebeto Matthews)

Προφανώς βέβαια η εργαλειοποίηση του ταξιδιού ως τροπαίου δεν είναι καθόλου καινούργια και σίγουρα δεν είναι κάτι που προέκυψε από το instagram. Συνδέεται με μια ολόκληρη κουλτούρα που έχει βάλει την εμπειρία, ανεξάρτητα από το είδος της, ως απώτερο σκοπό κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Ζήσ’το, ανάπνευσέ του, γεύσου το θα μπορούσες να διαβάζεις παντού, αν το ‘Τhey Live’ του Carpenter γυριζόταν το 2019. Αυτά τα αιτήματα εγγράφονται ως μια ολόκληρη βιομηχανία που προφανώς -όπως κάθε βιομηχανία- έχει ως τελικό σκοπό της το κέρδος. Το πραγματικό κεφάλαιό σου το δίνεις προκειμένο να αποκτήσεις κεφάλαιο συμβολικό. Να γίνεις ο τύπος που έχει εμπειρίες aka ταξίδια.

Αυτή η συστηματική πίεση δημιουργεί την ανάγκη να ζήσεις σωστά αποκτώντας εμπειρίες. Μεταξύ των οποίων και ταξιδιωτικές. Δεν θες να πας στο Λονδίνο, πρέπει να πας στο Λονδίνο και ως τρόπαιό σου πρέπει να έχεις μια φωτογραφία από εκεί. Το ίδιο με το Παρίσι, τη Βαρκελώνη και το Κάιρο. Πλέον και στα σκαλοπάτια μιας τυχαίας γειτονιάς του Bronx. Λίγο παλαιότερα, ακόμα και στο Chernobyl, όταν βέβαια παιζόταν η σειρά. Αυτή η ψυχαναγκαστική διαδικασία μετατρέπει το ‘ζήσ’το’ σε ‘φωτογραφίσε το’ ή καλύτερα ‘ φωτογραφίσου μαζί σου/πλάι του/μπροστά του’.’

Καμιά φορά, το να τα βάζεις με την κουλτούρα της εποχής σου, έτσι γενικά και αόριστα, μοιάζει με κήρυγμα Γυμνασιάρχου πτυχιούχου Φιλοσοφικής Σχολής και αποφοιτήσαντος το έτος 1954. Aλλά, εδώ που τα λέμε, είναι αρκετά θελκτικό να αρχίζεις να γκρινιάζεις για το πώς αρχίζει να επηρεάζεται κάτι τόσο ιερό όσο το ταξίδι από τα νέα μέσα, το πώς το ταξίδι έγινε τουρισμός και πώς η ταξιδιωτική περιπέτεια, ζήτημα του πώς πουλάς τον εαυτό σου. “All the world’s a stage”, είπε πρόσφατα ένας διάσημος influencer και, πραγματικότητα, όσο και να θέλω, δεν μπορώ να βρω κάτι ως αντεπιχείρημα στη θέση του.