Μήπως πάσχεις και εσύ από σύνδρομο Ικαρίας;

Έχουν περάσει ακριβώς ένας μήνας και δύο ημέρες από το τελευταίο βράδυ πριν τις καλοκαιρινές μου διακοπές. Αν δεν κάνω λάθος είχε και Πανσέληνο, καλή ώρα. Με έτοιμη βαλίτσα, γεγονός πρωτοφανές για την μέχρι τώρα πορεία μου στις ταξιδιωτικές προετοιμασίες (συνήθως τη φτιάχνω δύο ώρες πριν φύγω) και μια κάποια ανυπομονησία, βγήκα για το παραδοσιακό, τελευταίο ποτό πριν τις διακοπές. Φυσικά, το πρώτο θέμα συζήτησης ήταν οι αυτές και κλασικά ανταλλάσσαμε πληροφορίες και συμβουλές. Φαντάσου κάτι σαν το Μένουμε Νησί που έχουμε εδώ στο ONEMAN με πιο υπερβολικές εκφράσεις. “Να πας οπωσδήποτε στο τάδε μαγαζί” ή “είσαι τραγικός αν ξεχάσεις το δείνα” και πάει λέγοντας.

Όπως και εσύ, έτσι και εγώ κατάλαβα ότι εννοεί άνθρωπο. Με ένα γρήγορο flashback στο παρόν και με φόβο ότι για το σπόιλερ που ακολουθεί κινδυνεύω να με κρίνουν ακόμα και οι Λάννιστερ που λέει και ο Δημητρόπουλος, σε ενημερώνω ότι λάθος κάναμε και οι δύο. Στο ίδιο το νησί αναφερόταν.

Ας επιστρέψουμε όμως στην Πανσέληνο και σε εκείνο το βράδυ του οποίου το ξημέρωμα θα με έβρισκε στο Νήσος Μύκονος να ζω ένα δράμα.

Κάτι που ξέχασα να αναφέρω είναι ότι το αρχικό πλάνο ήταν να πάω Ικαρία στις 7 του μηνός. Δεν θα μιλήσω τώρα για τη σχέση μου με το πρόγραμμα και τι γίνεται κάθε φορά που προγραμματίζω κάτι, απλά θα πω ότι 3 Αυγούστου και ώρα 7 παρά τέταρτο το πρωί εθεάθη απελπισμένη παραθερίστρια να αναζητά μία θέση στο γεμάτο καράβι με προορισμούς την Πάρο, τη Νάξο, την Ικαρία και τη Σάμο. Θα έκανα κάπου εδώ το λογοπαίγνιο με το τη θέση στον ήλιο, ωστόσο σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, ξέρουμε όλοι ότι συμβαίνει κυριολεκτικά, οπότε συνεχίζω την κανονική ροή του προγράμματός μας. Βρήκα που λες μια γωνίτσα στο κατάστρωμα με ίσκιο, έβαλα ακουστικά και ζήτησα από τον Τομ Ρόμπινς ένα γενναίο κομμάτι Θιβετιανής Ροδακινόπιτας μπας και δωροδοκήσω την γκρίνια μου. Τα κατάφερα. Ή τουλάχιστον έτσι πίστευα μέχρι ένα γλυκό κυματάκι να θελήσει επιμόνως να με γνωρίσει. Η ανακοίνωση του καραβιού ήταν η εξής: “Παρακαλούνται οι κύριοι επιβάτες όπως προσέχουν τη μετακίνησή τους στα εξωτερικά μέρη του πλοίου εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών”.

Η εικόνα μου λίγα λεπτά μετά ήταν η εξής: Μούσκεμα (και εγώ και ο Ρόμπινς) να παρακαλώ τη ρεσεψιονίστ να μου αλλάξει εισιτήριο -να ναι καλά η κοπέλα.

Δεν το έβαλα κάτω, στο ορκίζομαι. Το θεώρησα ως ένα απλό ευτράπελο, άλλαξα ρούχα, έπεσα και κοιμήθηκα. Επτά ώρες και κάτι ψιλά αργότερα, βρέθηκα στο αυτοκίνητο των Φλινστόουνς -και αυτή πίστεψέ με είναι η ευγενική περιγραφή- να κάνω την πρώτη μου οδική πορεία στην Ικαρία. Εδώ, σημειώνεται και η πρώτη φορά που άκουσα για το λεγόμενο Σύνδρομο της Ικαρίας.

Το ποιο;

Προφανώς και δεν τον πίστεψα. Προφανώς και τον θεώρησα υπερβολικό. Προφανώς και -έρχεται ένα ακόμη σπόιλερ- έκανα λάθος.

Όπως έχω ξαναγράψει, στην Ικαρία είχα ξαναπάει αλλά πολύ μικρή. Δεν θυμόμουν και πολλά κοινώς. Μόνο τα βήματα του ικαριώτικου, τις ιδανικές για κάποιον που θέλει να αυτοκτονήσει και να το κάνει να φανεί σαν ατύχημα θάλασσες και ένα rave party. Παρένθεση, αυτό με τις θάλασσες για να είμαι ειλικρινής δεν είναι τόσο τραγικό όσο το είχα αποθηκεύσει στο μυαλό μου. Είναι πράγματι επικίνδυνες, αλλά μέχρι εκεί. Κλείνει η παρένθεση. Μεταξύ των αναμνήσεών μου δεν βρισκόταν κανενός είδους κόλλημά μου με το νησί. Τις πρώτες μέρες, πίστεψα ότι το ίδιο θα συνέβαινε και με τη δεύτερη επίσκεψή μου σε αυτό.

Συμπλήρωνα τρεις μέρες ‘ικαριώτισσα’ αν δεν κάνω λάθος όταν άρχισα να αμφιβάλλω. Το πανηγύρι του Σταύλου, το πρώτο μου πανηγύρι στο νησί και πρώτο μου πανηγύρι γενικώς, άρχισε να μου αλλάζει άποψη. Ακόμα, και παρότι έχουν περάσει 22 μέρες και κάτι ώρες από τότε (ένα ακόμα σύμπτωμα του συνδρόμου: το μέτρημα) δεν είμαι σε θέση να σου απαντήσω πώς έγινε αλλά ένιωσα υπέροχα. Και εξαιρετικά οικεία -αυτό και αν δεν μπορώ να το δικαιολογήσω. Δεν σταμάτησα να χορεύω στους ρυθμούς του βιολιού του Σκάτζακα. Και ναι επειδή και εγώ πριν πάω, γέλασα με αυτήν την γλαφυρή περιγραφή, πρέπει να πω ότι είναι άκρως ρεαλιστική.

Έκανα μία παύση από το χορό περίπου μισής ώρας μέχρι να αλλάξουμε πανηγύρι. Είχαμε να επιλέξουμε μεταξύ Φραντάτου και Χριστού Ραχών. Πήγαμε στο πρώτο ή μάλλον τους έπεισα να πάμε στο πρώτο μιας και σε εκείνο το χωριό είχα φιλοξενηθεί όταν ήμουν μικρή. Ναι, η φάση ήταν νοσταλγία. Τραγική ειρωνεία εδώ, το γεγονός ότι είπα η φάση είναι και εκεί ήταν που συνάντησα την Τζένη Μελιτά. 

Σύμπτωμα Πρώτο

Μετά το back to back των πανηγυριών είχα αρχίσει πλέον να πιστεύω στην θεωρία που λέει ότι δεν τα βαριέσαι ποτέ. Μετά από 7 πανηγύρια στο νησί, ήμουν και είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω ότι όχι μόνο δεν τα βαριέσαι ποτέ, αλλά και πάντα τα αναζητάς. Θα σου πω απλώς ότι μόλις διάβασα ότι γίνεται ικαριώτικο πανηγύρι στην Πετρούπολη, μία περιοχή που σημειωτέον όχι μόνο δεν έχει τύχει να πάω ποτέ αλλά δεν έχω και ιδέα πόσο μακριά μου βρίσκεται, πήρα ανείπωτη χαρά. Φυσικά, τα αμέσως επόμενα λεπτά, πήρα να ενημερώσω τους υπολοίπους στην παρέα. Από όλους πήρα την ίδια ακριβώς απεγνωσμένη ερώτηση: “Εννοείται θα πάμε, ε;”

Θα ήθελα να σου μιλήσω λίγο γι αυτήν την παρέα. Που δεν ήμασταν, αλλά γίναμε. Πολλοί, εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι που τους ενώνει σχεδόν μόνο ένα πράγμα: Η αγάπη τους για ένα νησί. Ένα νησί που σημειωτέον, δεν είναι δικό τους. Με μερικές μοναδικές, υπέροχες εξαιρέσεις ανθρώπων που -νιώθω τυχερή που- γνώρισα και ήταν από το νησί, όλοι οι υπόλοιποι δεν είχαμε κάποια σχέση μαζί του. Και όμως αν μας ρωτήσεις όλους έναν προς ένα τι νιώθουμε για την Ικαρία, θα σου απαντήσουμε αγάπη και προσμονή μέχρι την επόμενη φορά που θα βρεθούμε εκεί.

Σύμπτωμα Δεύτερο

Αυτό με την επόμενη φορά, δεν είναι μία ακόμα τυπική ατάκα από αυτές που λέμε χωρίς πολλή σκέψη κάθε φορά που πάμε σε ένα νησί και περνάμε καλά. Αν κρίνω από τους υπόλοιπους που είναι πιο έμπειροι από μένα και μετρούν ήδη τέσσερα και παραπάνω χρόνια σερί διακοπών στο νησί, το “θέλω να ξανάρθω” δεν είναι απλή επιθυμία, είναι γεγονός. Όσο για μένα, παρά την ‘απειρία’ μου, μπήκα στη διαδικασία να γράψω ολόκληρο κείμενο για αυτήν την επόμενη φορά. Την οποία μέσα μου, έχω τόση μεγάλη ανάγκη να πιστέψω ότι θα έρθει συντομότερα του ενός χρόνου που πλέον, το έχω πιστέψει.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στο Χριστό Ραχών, ώρα πέντε το πρωί.

Γενικά, η σχέση της Ικαρίας με το χρόνο είναι κάπως ιδιαίτερη. Δεν αναφέρομαι στην ξακουστή ‘αργή’ της εξυπηρέτηση, αν και θα ήθελα σε αυτό το σημείο να πω ότι είναι κρίμα για κάποια μαγαζιά του νησιού να την ‘πουλάνε’ ενώ ουσιαστικά, δεν τη διαθέτουν. Οι άνθρωποι που πραγματικά έχουν στη φιλοσοφία τους να μη νοιάζονται, ξεχωρίζουν από εκείνους που προσποιούνται για να διατηρήσουν τη φήμη του νησιού.

Εν πάση περιπτώσει, ξεκίνησα να λέω για τον ικαριώτικο χρόνο. Η ώρα λοιπόν στην Ικαρία, δεν ακολουθεί την ώρα της υπόλοιπης Ελλάδας. Φαινομενικά δηλαδή μπορεί και να το κάνει, αλλά μέχρι εκεί.

Σύμπτωμα Τρίτο

Η πρώτη ημέρα της επιστροφής με βρήκε στο γραφείο να φτιάχνω playlist με τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου, της Σωτηρίας Μπέλλου, του Μάρκου Βαμβακάρη. Εμβόλιμα στη λίστα, έμπαιναν παραλλαγές ικαριώτικων χορών -ραχιώτικος, κλπ. Στην αρχή, το έκανα μηχανικά. Όπως βουλημικά ρίχνομαι πάνω στο κέικ του παππού μου μετά από τα σαράντα λεπτών μαρτύριο της υπέροχης ευωδιάς του ψησίματός του, κάπως έτσι έψαχνα τραγούδια. Μελωδίες που θα μου έφερναν στο μυαλό τα πανηγύρια, τις ρεμπέτικες βραδιές, τους χορούς, τα βιολιά, τα βαλς.

Δεν σου έχω μιλήσει ακόμα για τα βαλς. Δεν έχω κάνει ακόμα παύση με ένα ‘αχ’ στην αρχή για τα βαλς. Τώρα που το σκέφτομαι, θα το κάνω το ‘αχ’ και θα σε αφήσω να τα δεις.

Είναι η ώρα που παρεμβάλλεται των χορών έτσι ώστε να πάρεις μία ανάσα αλλά κυρίως είναι η πιο ωραία φάση των πανηγυριών. Και ναι, προφανώς κατά τη διάρκειά τους γίνονται οι καλύτερες γνωριμίες.

(*λέγεται έτσι επειδή αν όλα πάνε καλά και θέλεις και θέλει και εκείνη, της προτείνεις να πάτε στα αμπέλια)

Σύμπτωμα Τέταρτο

Από όλα τα πεσίματα που μετράς στη μέχρι τώρα πορεία σου (ανεξαρτήτως φύλου) για κάποιον ανεξήγητο λόγο, το παραπάνω, θα το θεωρήσεις και θα το αντιμετωπίσεις ως το πιο αγνό. Και σαν αυτό που γίνεται να είναι απολύτως φυσιολογικό ενώ αλήθεια σου το λέω, δεν είναι. Είναι τουλάχιστον πρωτοφανές κατά τη διάρκεια του ίδιου πανηγυριού, να βλέπεις τον ίδιο άντρα να κάνει κάτι με τρεις ή τέσσερις διαφορετικές γυναίκες. Σε προλαβαίνω: Δεν αναφέρομαι σε όργιο. Ό,τι γινόταν, γινόταν ξεχωριστά. Και συνεχίζω επισημαίνοντάς σου ότι όλο αυτό συνέβαινε δίχως κανένα απολύτως δράμα.

Σύμπτωμα Πέμπτο

Οι εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις του νησιού και οι υπερβολικά επικίνδυνοι δρόμοι δεν αποτελούν ποτέ ανασταλτικό παράγοντα για να πας σε ένα πανηγύρι. Θα ήθελα κάπου εδώ να σημειώσω ότι όταν λέμε δύσκολοι δρόμοι, εννοούμε γκρεμούς. Μερικές φορές και από τις δύο πλευρές. Παρόλα αυτά, κανείς δεν πτοείται. Ούτε καν αυτοί που δεν έχουν αυτοκίνητο.

Όπως καταλαβαίνεις, μετά από όλο αυτό το καθημερινό roadtrip που κατά περιπτώσεις σκεφτόσουν να βάλεις ταυτότητα στο στόμα μήπως και δεν μπορέσουν να αναγνωρίσουν το πτώμα σου, που γυρνάς με διαφορετική άποψη για τις αποστάσεις. Θέλω να σου υπενθυμίσω το πανηγύρι στην Πετρούπολη. Τώρα μπορώ να σου εξηγήσω καλύτερα γιατί δεν με ενδιέφερε καθόλου πού και πόσο μακριά είμαι από την Πετρούπολη. Η ταλαιπωρία μέχρι να φτάσεις σε ένα ικαριώτικο πανηγύρι είναι πλέον δεδομένη.

Δεν ξέρω αν παρέλειψα κάποιο από τα συμπτώματα και αν το έκανα σε παρακαλώ να με συμπληρώσεις, ωστόσο νιώθω την ανάγκη να κλείσω αυτό το κείμενο λέγοντάς σου για ένα μήνυμα που έλαβα την ώρα που βρισκόμουν στο ταξίδι της επιστροφής. Ήταν από εκείνη τη φίλη που μου είχε πει ότι θα ερωτευθώ. “Τελικά;”, με ρώτησε.

“Βρήκα τη χώρα που χορεύουν όλη μέρα”, της απάντησα.

Και την ερωτεύθηκα.

Υ.Γ.: Σε περίπτωση που όντως πάσχεις, ο γιατρός προτείνει πολλά πανηγύρια και τη συντομότερη δυνατή επιστροφή σου στο νησί. Α ναι! Και αγάπη, ρε.