Μια μέρα τον χρόνο, Ισπανοί πολεμούν με ντομάτες

Κατά πώς λέγεται, όλα ξεκίνησαν το μακρινό 1945, όταν μια παρέα από πιτσιρίκια που είχαν βγει στους δρόμους για να παρακολουθήσουν τα κοστούμια απ’ την παρέλαση των «Γιγάντων και των Κεφαλάδων» –ένα έθιμο της βασκικής παράδοσης στο όνομα του Αγίου Φιρμίνου, που εξιτάρει τα παιδιά–, τσακώθηκε και επάνω στον καυγά κάποια πιτσιρίκια άρπαξαν με τις χούφτες τους ντομάτες από τον πάγκο ενός οπωροπώλη, για να τις εκσφενδονίσουν στους απέναντι. Ο καυγάς θρυλείται, μάλιστα, ότι υπήρξε τόσο επικός και ασταμάτητος, που χρειάστηκε να παρέμβουν οι Αρχές.

Το επόμενο έτος, ίδια ακριβώς ημέρα, την τελευταία Τετάρτη του Αυγούστου, επαναλήφθηκε η ίδια ιστορία. Το ίδιο συνέβη και την επόμενη χρονιά, και την παραεπόμενη, με περισσότερους ντόπιους να λαμβάνουν μέρος πετώντας τις δικές τους ντομάτες, μέχρι που η Πολιτεία αντιλήφθηκε ότι πρόκειται για λαϊκή απαίτηση και ότι πλέον δεν ήταν αντίδραση νεύρων αλλά μια γιορτή χαράς και απελευθέρωσης.

Δεκαετίες αργότερα, και αφότου η γιορτή αυτή είχε απαγορευτεί κατά τη διάρκεια της δικτατορία Φράνκο και έπειτα είχε επανέλθει, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε τελικά να αναλάβει τη διοργάνωση του event, εισάγοντας μέτρα ασφαλείας και κάποια όρια.

Κάπως έτσι, δημιουργήθηκε ο βασικότερος λόγος για τον οποίον σήμερα κάποιος επισκέπτης της Ισπανίας θα ψάξει την πόλη Μπουνιόλ στον χάρτη, μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Βαλένθια: το διάσημο φεστιβάλ La Tomatina.

Περίπου 15.000 κόσμου κατέκλυσαν φέτος του δρόμους αυτής της μικρής πόλης στα ανατολικά της Ισπανίας, για το φεστιβάλ La Tomatina.

Διαρκεί μόνο μία μέρα – για να είμαστε ακριβείς, μόνο μία ώρα: το πρόγραμμα λέει ότι περίπου 11 το πρωί, ο κόσμος πρέπει να είναι μαζεμένος στο κέντρο της πόλης, ώστε να παραλάβει τα πολεμοφόδια. Δημοτικά φορτηγά βρίσκονται εκεί σταθμευμένα, φορτωμένα με τόνους ντομάτας για πέταμα, και για τα επόμενα 60 λεπτά έχεις το απόλυτο ελεύθερο να ρίξεις όσες ντομάτες θέλεις, προς όποια κατεύθυνση θέλεις.

Μόλις παρέλθει αυτό το διάστημα, η πόλη έχει μεταμορφωθεί σε μια απέραντη ντοματόσουπα. Ένα απέραντο κρύο gazpacho, όπως εκείνα που σερβίρονται το καλοκαίρι στα σπίτια των Βάσκων και των Ισπανών. Οι δρόμοι έχουν πλημμυρίσει από τους χυμούς, οι τοίχοι έχουν πιτσιλιές μέχρι ψηλά και κανένας, μα κανένας δεν έχει βγει καθαρός από την ξέφρενη μάχη.

Η σύσταση προς τους συμμετέχοντες είναι να φορούν γυαλιά και ακουστικά για να προστατεύσουν τα ευαίσθητα σημεία του προσώπου, ενώ βασικό μέτρο προστασία για να μην προκληθούν ατυχήματα είναι οι ντομάτες να έχουν πρώτα συμπιεστεί και ανοιχτεί πριν πεταχτούν.

Αναρωτιέσαι για το food waste που έχει παράξει και συνεχίζει να παράγει αυτό το ετήσιο μονοήμερο φεστιβάλ; Έχει προβλεφθεί και αυτός ο παράγοντας από τη διοργάνωση: στο La Tomatina χρησιμοποιούνται αποκλειστικά χαμηλής ποιότητας ντομάτες, οι οποίες λόγω δυσμορφίας ή κάποιου άλλου ελαττώματος δεν καλύπτουν τις προδιαγραφές για πώληση. Αγοράζονται παραγινωμένες σε χαμηλή τιμή από την περιοχή της Εξτρεμαδούρας και παραδόξως στο τέλος της ημέρας δε βρωμίζουν την πόλη αλλά την καθαρίζουν, λόγω του κιτρικού οξέος που εμπεριέχεται στο φρούτο.

Μόλις τελειώσει ο χαμός, τα πλυστικά μηχανήματα του δήμου αναλαμβάνουν δράση.