Μωρό μου, όλα επιτρέπονται τη νύχτα στο ‘Le Mans’

Η ιστορία μου θα ξεκινήσει κάπου στα late ’80s. Πιτσιρικάς αλλά ήδη ξεμυαλισμένος με τους αγώνες και την ταχύτητα, γέμιζα τα μεσημέρια στα ατελείωτα καλοκαίρια μου στον Ωρωπό στήνοντας αυτοκινητάκια και κάνοντας αγώνες διαρκείας απ’ άκρη σ’ άκρη στην αυλή. Και τα βράδια, σε μία εποχή προεφηβικής αθωότητας ακόμα, είχαν νόημα μόνο όταν στην TV έβλεπα τη λευκή Testarossa του Sonny Crockett. Ή σε κάποιες σπάνιες νύχτες γεμάτες πυροτεχνήματα στην καρδιά μου, που η ΕΤ2 (δεν είχαμε ιδιωτικά κανάλια τότε) έπαιζε κάποια επική ταινία όπως το ‘Le Mans’.

Φιλμ του 1971 το οποίο άνετα βλέπεις και σήμερα, με πρωταγωνιστή τον petrolhead Steve McQueen που περισσότερο απολάμβανε τη διαδικασία παρά υποδυόταν το ρόλο του Michael Delaney. Γυρισμένο στο σιρκουί του Σαρθ, περιελάμβανε και πλάνα από τον πραγματικό αγώνα της προηγούμενης χρονιάς. Porsche 917 vs Ferrari 512S, δύο αεροδυναμικά σμιλεμένα θηρία μίας άλλης εποχής που ρουφούσαν την ευθεία Mulsanne με τους V12 να ουρλιάζουν και τους προβολείς τους σαν φωτόσπαθα να προσπαθούν να νικήσουν το σκότος. Μία εικόνα που αρκεί για να ξελογιάσει έναν πιτσιρικά. Για πάντα.

Άλλωστε ούτε ο πρώτος ήμουν, ούτε ο τελευταίος. Οι 24h Le Mans διεξάγονται από το μακρινό 1923 και φέτος έχουμε τον 85ο κατά σειρά αγώνα! Αποτέλεσε έμπνευση για αντίστοιχα έπη, όπως οι 24 ώρες της Daytona, του Nurburgring, του Spa. Έχουν δημιουργηθεί ολόκληροι θεσμοί με αγώνες αντοχής, όπως το ALMS ή τώρα πια το WEC υπό την ομπρέλα της FIA. Και φυσικά, η νίκη στο Mans αποτελεί το ένα από τα τρία πετράδια που κοσμούν το περίφημο Triple Crown του μηχανοκίνητου αθλητισμού (τα άλλα δύο είναι το Grand Prix του Μονακό και τα 500 μίλια της Ινδιανάπολης).

Κάθε χρόνο λοιπόν, μεγάλοι κατασκευαστές, σπουδαίοι οδηγοί, ιδιωτικές ομάδες, χιλιάδες κόσμου, αφιερώνουν ένα διήμερο σε έναν αγώνα πάθους, μία δοκιμασία που εξαντλεί αλλά εθίζει. Σε ανησυχητικό βαθμό.

Έτσι είναι όμως οι αγώνες. Είχα την τύχη να το ζήσω από κοντά όλο αυτό το αγωνιστικό πανηγύρι. Έχουν περάσει έντεκα ολόκληρα χρόνια αλλά στο μυαλό και την καρδιά μου φαντάζει σαν χθες. Με καράβι στην Ανκόνα και από εκεί οδικώς, κάτι παραπάνω από 1500 χιλιόμετρα προς το Μαν! Μαραθώνιο εσείς, μαραθώνιο και εμείς και μάλιστα σε απόλυτη προσομοίωση καταμερισμού υποχρεώσεων/συνηθειών. Μοιραζόμουν το τιμόνι με καλό συνάδελφο, έτρεχα δίχως αύριο εγώ, έριχνε ρυθμό εκείνος για να σώσουμε βενζίνη. Κάναμε pit stop και ορμούσα στο junk food εγώ, έτρωγε τη σαλατούλα του εκείνος. Αλλά σε μία κούρσα αντοχής, σημασία δεν έχει το να κάνουν όλοι τις ίδιες κινήσεις αλλά να εναρμονίζονται στο κυνήγι του στόχου. Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικά στιλ οδήγησης, διαφορετικά ταλέντα, αλλά με κοινό αντίπαλο το χρονόμετρο. Οδηγοί, μηχανικοί, team managers, με διαφορετικές υποχρεώσεις εντός μίας ομάδας αλλά με το ίδιο όνειρο. Τη νίκη.

Το 2006 ήταν μία από τις πολλές σεζόν απόλυτης κυριαρχίας της Audi, που τότε έπαιζε χωρίς εργοστασιακό αντίπαλο. Είχε ως μοναδικό αντίπαλο το άγνωστο, καθώς κατέβαινε πρώτη φορά με πρωτότυπα που έπαιρναν ώθηση από diesel V12 TDI κινητήρες.

Αλλά δεν είχε σημασία η κατάταξη, ήταν η πρώτη φορά που βρισκόμουν στη συγκεκριμένη γιορτή του μηχανοκίνητου αθλητισμού και προσπαθούσα να το ζήσω, να ρουφήξω εμπειρίες, να αποθηκεύσω εικόνες στο σκληρό δίσκο του μυαλό μου.

Μιλώντας για πίστα, μέχρι τότε είχα ήδη πολλές εμπειρίες σε GP της F1 άρα αυτόματα έρχονταν οι συγκρίσεις. Πρώτο γκολ, η ελευθερία στους εκπροσώπους των ΜΜΕ. Περπάτησα στο grid, με τα αγωνιστικά παραταγμένα στην ευθεία εκκίνησης τερματισμού, μονομάχοι στις τελευταίες στιγμές αυτοσυγκέντρωσης πριν ριχτούν στην αρένα για έναν αγώνα που θα κρατούσε μία ολόκληρη ημέρα. Γύρο με το γύρο κι όποιος αντέξει. Πόζαρα, ακούμπησα, χάζευα το πλήθος που είχε κατακλύσει τις κερκίδες και τους λόφους γύρω από τη διαδρομή. Τους μηχανικούς που έκαναν το σταυρό τους να πάνε όλα καλά.

Παρατηρούσα τους οδηγούς που κλασικά τέτοιες στιγμές κοιτούν το υπερπέραν – αγναντεύοντας μακριά. Όχι σε χιλιόμετρα. Όχι σε απόσταση. Σε χρόνο. Σε ώρες.

Άραγε 24 ώρες μετά θα είναι στον τερματισμό; Αυτή θα είναι η πρώτη, μεγάλη κατάκτηση. Και μετά, από πλευράς κατάταξης, βλέπουμε.

Έχει ένα ρομαντισμό ο 24ωρος αγώνας του Μαν. Τον έχει κρατήσει από τις παλαιότερες δεκαετίες. Δεν έχει σημασία που εξελίσσονται οι τεχνολογίες, που τα αγωνιστικά είναι πια προηγμένα σα διαστημόπλοια και κινούνται με ταχύτητες δίνης. Αυτά αποτελούν μόνο το μισό κομμάτι. Το άλλο μισό αφορά στην αντοχή.

Να μην κάνουν λάθος οι οδηγοί, να αντέξουν τα μηχανικά μέρη, να μη συμβεί το χαρακίρι που έπαθε πέρυσι η Toyota. Οι Ιάπωνες ήταν αγκαλιά με την πρώτη τους νίκη και τα έχασαν όλα 3μιση λεπτά πριν το πέσιμο της καρό σημαίας. Στον προτελευταίο γύρο το TS050 Hybrid #5 της Toyota Gazoo Racing άρχισε να χάνει ισχύ και ο Kazuki Nakazima έφτασε μέχρι τη γραμμή εκκίνησης-τερματισμού αλλά είχε ένα πέρασμα ακόμα. Το εντυπωσιακό πρωτότυπο έστεκε ακινητοποιημένο δίπλα στο pit wall, τα μέλη της ομάδας ήταν μαρμαρωμένα από την απογοήτευση, τα γόνατα του Kazuki δεν τον κρατούσαν καθώς ξεσπούσε σε λυγμούς. Ήταν η πέμπτη φορά που η Toyota είχε την ταχύτητα αλλά δεν άντεχε μέχρι τέλους. Κι ας είχε φτάσει τόσο μα τόσο κοντά. Όμως αυτό το δραματικό φινάλε πριν από 12 μήνες, καθρέφτιζε ακριβώς όσα πρεσβεύει ο 24ωρος αγώνας του Μαν. Φανέρωνε την πιο σκληρή, πιο άκαρδη πτυχή του. Ο θρίαμβος απείχε μόλις 5.233 μέτρα από την αποτυχία.

Μέρος αυτών είχα δει και στη δική μου επίσκεψη. Μπορεί να μην είχε δραματικό φινάλε αλλά είχε δραματική εξέλιξη. Έχοντας συνηθίσει Grand Prix των 90 λεπτών, το να βλέπεις ένα αγωνιστικό να μπαίνει στα pit και να μένει εκεί τρία, πέντε, δέκα λεπτά προτού ξαναβγεί στην πίστα, φαντάζει πολύ παράξενο. Αλλά ανεξαρτήτως ζημιάς ή προβλήματος, οι μηχανικοί πέφτουν πάνω του με εργασιακή λύσσα, για να εντοπίσουν την πηγή του κακού και να βρουν γιατρικό. Οι ίδιοι μηχανικοί που εξαντλημένοι τα άγρια μεσάνυχτα κοιμούνται στο πάτωμα, αναμένοντας ένα σκούντημα που θα σημάνει την επιστροφή στη φρενίτιδα. Όλο αυτό, είναι δύσκολο να το αντιληφθείς πλήρως αν δεν το ζήσεις. Να ολοκληρώνεται μία εξαντλητική ημέρα αλλά να μη πατάς φρένο. Να πρέπει να συνεχίσεις. Και το σούρουπο να γίνεται νύχτα και η νύχτα μεσάνυχτα. Προτού οι πρώτες ακτίνες του ήλιου κάνουν δειλά την εμφάνισή τους πίσω από τους λόφους. Οι εικόνες είναι μαγικές. Ποιο ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης και λοιπές παπαριές καμαρωτές.

Δεν υπάρχει κάτι πιο συγκλονιστικό από τους απόκοσμους βρυχηθμούς των κινητήρων μέσα στο έρεβος. Την προσμονή ώσπου να χαράξει το φως των προβολέων και για μία, μόνο μία στιγμή να προσπαθήσεις να ακολουθήσεις με το βλέμμα αυτή την μηχανική πυγολαμπίδα που περνάει και εξαφανίζεται

Για να κάνει έναν ακόμα γύρο. Και έναν ακόμα μετά από αυτόν. Και πάει λέγοντας.

Προσπαθώ να μείνω ξύπνιος. Δεν έχω καμία ελπίδα καθισμένος στην καρέκλα του γραφείου Τύπου. Ακόμα και στα πλάνα της τηλεοπτικής κάλυψης βλέπεις τους θεατές ανήμπορούς να κρατήσουν ενεργό τον κινητήρα του οργανισμού τους, να έχουν παραδοθεί στον μορφέα ξαπλωμένοι στους λόφους. Ένα μικρό μόνο Pit Stop. Και μετά θα πατήσουν γκάζι ξανά. Κατεβαίνω στο pit lane, μου φαίνεται αδιανόητο το γεγονός πως μπορώ να κάνω βόλτες εκεί.

Να στέκομαι δίπλα στους μηχανικούς που περιμένουν ετοιμοπόλεμοι το αγωνιστικό να έρθει, να το γεμίζουν καύσιμο, να του αλλάξουν λάστιχα, να πεταχτεί έξω από το κόκπιτ ο οδηγός με τον διάδοχό του να ορμά μέσα επιδιώκοντας να ‘απογειωθεί’ όσο γίνεται ταχύτερα. Δεν είναι τα pit stop των 2 δευτερολέπτων της Formula 1 αλλά είπαμε, εδώ δεν είναι σπριντ, είναι μαραθώνιος. Μερικές στιγμές ανασυγκρότησης, να ξαποστάσει αυτό το αγωνιστικό θηρίο που εσωκλείει μέσα τους στρατιές ακούραστων αλόγων. Μπορεί να νιώθουν πως δεν έχουν το κουράγιο να συνεχίσουν αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. Θα το βρουν.

Δεν θυμάμαι πόσο κοιμήθηκα εκείνο το βράδυ, θυμάμαι πως απλά κατέρρευσα πάνω στο χώρο μου στο γραφείο Τύπου, με το γκοφρετάκι μισοφαγωμένο στο χέρι μου. Σα να στέρεψε ξαφνικά ο ‘χυμός’ από την μπαταρία του είναι μου, χωρίς να υπάρχει charger.

(AP Photo / David Vincent)

Ξημέρωσε, ο ήλιος είναι ψηλά, το θερμόμετρο το ίδιο. Καταραμένη ζέστη. Όταν είσαι τόσο εξασθενημένος που δεν έχεις κουράγιο να σταθείς, που το μάτι είναι ανοιχτό αλλά βλέπεις τις κατατάξεις θολές, η ζέστη αυτή σε αποτελειώνει. Είναι ο πιο σπουδαίος αγώνας αντοχής σε πίστα αλλά διαπιστώνω με οδύνη πως δεν την είχα την αντοχή που ήθελε. Το βράδυ βγήκε, το πρωί όμως νιώθω ηττημένος. Ο αγώνας τελειώνει, όσοι τερμάτισαν είναι θριαμβευτές, απλά κάποιοι από αυτούς καλούνται να ανέβουν και στο βάθρο. Από κάτω λαοθάλασσα. Όλοι γιορτάζουν. Για αυτό που έζησαν, για τον μαραθώνιο ύπνο που αξίζουν και σύντομα θα απολαύσουν. Εμείς όχι, έχουμε άλλο ένα μαραθώνιο μπροστά, αυτόν της επιστροφής.

Προετοιμάζοντας αυτό το άρθρο, χάζευα φωτογραφίες από εκείνο το κοπιαστικό αλλά γεμάτο πολιτισμικά σοκ 24ωρο. Κάποιες από αυτές τις μοιράζομαι μαζί σας. Θα ήθελα πολύ να είμαι και φέτος εκεί να μεταφέρω και άλλες. Τα τελευταία χρόνια ο αγώνας αυτός είχε μία ακόμα πιο ξεχωριστή αίγλη. Περισσότερους κατασκευαστές, σπουδαίους οδηγούς, μεγάλες μάχες. Μπορεί η Audi πλέον να απουσιάζει αλλά στη κορυφαία κατηγορία, αυτή της LMP1, οι Porsche 919 Hybrid και οι Toyota TS050 Hybrid θα δώσουν την ιερή μάχη για την καρό σημαία.

Τι κι αν πλέον φέρουν υβριδικές τεχνολογίες που παραδοσιακά είναι τσακωμένες με τα ντεσιμπέλ; Έχουμε πληθώρα συμμετοχών στις άλλες κατηγορίες που θα μας χαρίσουν και την ηχητική απόλαυση. Από τις Oreca, Ligier, Alpine, Dallara της LMP2 μέχρι τις Ferrari, τα Ford GT, τις Aston Martin, τις Porsche 911 και τις Corvette C7.R των κατηγοριών GTE Pro και GTE am. Εξήντα τέρατα, σε μία αρένα.

Ήδη από τις κατατακτήριες δοκιμές πήραμε μία γεύση όσων θα ακολουθήσουν αυτό το Σαββατοκύριακο. Ο Kamui Kobayashi έκανε το γύρο στο σιρκουί του Σαρθ με το Toyota TS050, σε 3:14.791, επίδοση που αποτελεί το απόλυτο ρεκόρ. Ενδεικτικά θα σας πως ότι η περυσινή pole της Porsche 919 Hybrid του Neel Jani ήταν στο 3:19.733 ενώ πριν από πέντε χρόνια, εκείνη του Audi R18 Quattro του Andre Lotterer στο 3:23.787! Εννέα δευτερόλεπτα διαφορά! Τόσο έχει προχωρήσει η τεχνολογία (με τη βοήθεια και του ούριου ανέμου στη μεγάλη ευθεία), αν και ομολογώ πως η on board λήψη του γύρου της pole position, σε κάνει να αναρωτιέσαι αν το video είναι σε κανονική κίνηση ή fast forward.

Μπορεί λοιπόν οι τεχνολογίες και τα αγωνιστικά να έχουν αλλάξει, όμως στο 24h Le Mans κάποια πράγματα παραμένουν ίδια: το πάθος, οι συγκινήσεις, η πρόκληση για άνθρωπο και μηχανή. Ο φετινός 24ωρος μαραθώνιος αρχίζει. Θα αντέξετε μέχρι τέλους;

(Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Rainier Ehrhardt)