NASCAR: Days of Thunder

Η γενιά μου γνώρισε αυτό το εντυπωσιακό αλλά παρεξηγημένο μηχανοκίνητο σπορ από την ταινία «Days of Thunder». Ταξίδι πίσω στο χρόνο και στάση στο 1990, τότε που ο Tom Cruise ήταν σχεδόν πιτσιρικάς και η Nicole Kidman ήταν κολλημένη πάνω του (όχι μόνο στη ζωή αλλά και σε ότι ταινία πήγαινε να παίξει). Με το YouTube ακόμα να μην υπάρχει ούτε σαν ιδέα, το να βλέπεις κάποιο βράδυ στα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης, αυτά τα θορυβώδη αγωνιστικά να μάχονται σε παράξενες οβάλ πίστες και με τον πρωταγωνιστή να παίρνει στο τέλος και την καρό σημαία και το μορφωμένο όμορφο κορίτσι, δεν είχες πολλά περιθώρια. Έπρεπε να λατρέψεις το NASCAR. Κάπως έτσι το γνώρισε η πλειοψηφία των μη-Αμερικανών.

 

Δεκαέξι χρόνια μετά είχαν αλλάξει πολλά. Όχι μόνο η άποψη που έχουν οι Ευρωπαίοι για αυτή τη μορφή αγώνων αλλά και η οπτική γωνία από την οποία την προσέγγισε ξανά το Hollywood. Ενώ οι «Ημέρες Κεραυνού» εξιστορούσαν την σκληρή μάχη ενός ταλαντούχου οδηγού προς την κορυφή, το «Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby» του 2006, ήταν… μία ταινία με πρωταγωνιστή τον Will Ferrell. Για κάθε «Φερελικό» η συζήτηση θα τελείωνε κάπου εκεί αφού δεν μας ενδιαφέρει το αντικείμενο, η πλοκή, το σενάριο, τα εφέ ή οι συμπρωταγωνιστές του. Αρκεί να παίζει αυτός – εγγυημένο «κάψιμο» για τουλάχιστον μιάμιση ώρα. Αλλά να το κάνω λιανά και για τους ξενέρωτους υπόλοιπους:

Οδηγός αγώνων κατά τύχη, με δύο μέτρα ταλέντο, παθαίνει μπλακ άουτ μετά από ατύχημα και αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στη λογική και την παράνοια. Θύμα αυθυποβολής, χαμένος ανάμεσα σε φανταστική παραλυσία και ανύπαρκτες πύρινες γλώσσες, χάνει τα πάντα και καταλήγει ντελιβεράς με ποδήλατο! Κυνηγημένος από ένα κούγκαρ (το αιλουροειδές, μην πάει το μυαλό σας στο πονηρό) βρίσκει τον παλιό του εαυτό και επιστρέφει για να πάρει πίσω δόξα και οικογένεια.

 

Μετά από αυτή την τρομακτική σινέ-ανάλυση (συγνώμη κύριε Δημητρόπουλε), επιστρέφω στα δικά μου χωράφια. Δώσε στον petrol head γκάζι, θόρυβο, πίστα, ταχύτητα, λάδια και συγκρούσεις και έχεις κερδίσει την ψυχή του για μία αιωνιότητα. Αθώα λοιπόν στα 11 μου, γελώντας σαν ανόητος στα 27 μου, λάτρεψα και τις δύο ταινίες γιατί πολύ απλά αφορούσαν μία συναρπαστική μορφή αγώνων. Την πρώτη την έβλεπα ρομαντικά, γέννησε μέσα μου έναν κρυφό έρωτα για το σχεδόν άγνωστο που ήθελα να ανακαλύψω.

Τη δεύτερη την είδα καθυστερημένα, έχοντας ήδη ταξιδέψει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού για να παρακολουθήσω έναν αγώνα NASCAR από κοντά (και να εκπληρώσω την ανείπωτη υπόσχεση που έδωσα στον εαυτό μου 16 καλοκαίρια νωρίτερα). Και σε αυτή είδα και όσα χιουμοριστικά εντόπισα πως κρύβονται πίσω από το περιτύλιγμα του σπορ.

Γιατί όπως καταλήγω, αυτό το ανιαρό για πολλούς γύρω-γύρω όλοι σε μία οβάλ πίστα που όλο πας αριστερά, αποτελεί μικρογραφία μίας «γεμάτης ζωής».

Έχει πάθος, έχει ένταση, έχει συγκινήσεις και δράμα, έχει συγκρούσεις, διαλυμένα όνειρα και δυσπρόσιτους στόχους. Δάκρυα και πολύ ιδρώτα, με πολλή, πολλή στραπατσαρισμένη λαμαρίνα. Κι όλα αυτά με την V8 καρδιά να χτυπά δυνατά. Πολύ δυνατά. Αυτό είναι το NASCAR και θα συνεχίσω να πληκτρολογώ (αυτό είναι ξεκάθαρη απειλή) μέχρι να σας πείσω πως πρέπει να το δείτε προτού το αφορίσετε.

Προτού σας μεταφέρω με εικόνες και θύμισες όσα απολαυστικά συμβαίνουν στο περιθώριο ενός αγώνα, αξίζει να εντοπίσουμε τις ρίζες αυτού του μηχανοκίνητου σπορ. Δεν ήταν πριγκιπικό, δεν ήταν για ευγενείς και προύχοντες.

 

Γεννήθηκε ουσιαστικά την εποχή της ποτοαπαγόρευσης, από ερασιτέχνες οδηγούς αγώνων που οδηγούσαν μικρά και σβέλτα αυτοκίνητα μεταφέροντας όσο περισσότερο αλκοόλ μπορούσαν, μιμούμενοι τον Jerry. Το ποντίκι. Οι αστυνομικοί έκαναν τον Tom. Τον γάτο. Τους κυνηγούσαν ατέρμονα, δίχως επιτυχία.

Όταν άρθηκε η ποτοαπαγόρευση, το πάθος για αγώνες παρέμεινε και στην παραλία της Ντεϊτόνα γινόταν της μπιέλας το κάγκελο. Το κοινό αποθέωνε τους μονομάχους σε όλο και περισσότερες αγωνιστικές αρένες και σύντομα βρέθηκαν τα μεγάλα επιχειρηματικά μυαλά της εποχής για να θεσπίσουν στις 21 Φεβρουαρίου του 1948 το «National Association for Stock Car Auto Racing» (υποθέτω καταλάβατε γιατί προτίμησαν να το λένε απλά N.A.S.C.A.R.) γράφοντας κανονισμούς στις χαρτοπετσέτες ενός μπαρ!

Εξήντα-οκτώ χρόνια μετά το σπορ έχει εξελιχθεί, έχει γιγαντωθεί, έχει γίνει το δημοφιλέστερο μηχανοκίνητο στις Η.Π.Α. και μάλιστα με εντυπωσιακή διαφορά! Με τους χορηγούς να κάνουν ατελείωτες ουρές για να βάλουν τα λογότυπά τους στα αυτοκίνητα, το κοινό να κατακλύζει τις ατελείωτες κερκίδες και τους κατασκευαστές να λιγουρεύονται μία επιτυχία που θα σημάνει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον πωλήσεις. Θεωρώ εαυτόν εξαιρετικά τυχερό που είχα την ευκαιρία πριν μερικά καλοκαίρια να ζήσω από κοντά αυτό το πάρτι, γιατί μου άνοιξε μία πόρτα που δεν φανταζόμουν τι μπορούσε να κρύβει πίσω της. Here it goes λοιπόν…

 

Το αγωνιστικό μέρος

Η πεμπτουσία των αγώνων είναι ο ήχος και σε αυτόν τον τομέα το NASCAR έχει ντεσιμπέλ περίσσευμα! Οι V8 κινητήρες 5.9 λίτρων που χρησιμοποιούνται στην κορυφαία κατηγορία (το Sprint Cup Series, με το Xfiniti Series και το Camping World Truck Series να ολοκληρώνουν το σόου) ξυπνούν και πεθαμένους, πόσο μάλλον όταν 40 από δαύτους ξυπνούν ταυτόχρονα και ουρλιάζουν στην προσπάθειά τους να κάψουν άφθονο καύσιμο. Ακόμα και στο ρελαντί, ο ήχος είναι σαν βρυχηθμός άρρωστου γίγαντα. Κι όταν οι στροφές αρχίσουν να ανεβαίνουν κοντά σε πενταψήφιο αριθμό, αυτά τα αγωνιστικά τύμπανα του πολέμου απειλούν να σπάσουν τα δικά σου τύμπανα.

Όλα αυτά σε ως επί το πλείστον οβάλ πίστες που παρότι αχανείς, λόγω του οβάλ σχήματος της διαδρομής και των ατελείωτων κερκίδων περιμετρικά, δημιουργούν μία παράξενη ακουστική που σε κρατάει στην τσίτα επί ώρες.

Στον Αμερικανικό Νότο όπου γεννήθηκε αυτό το μηχανοκίνητο σπορ, όλα είναι μεγαλύτερα. Το ίδιο και η διάρκεια των αγώνων που μετρούν εκατοντάδες γύρους και μίλια, κρατούν ώρες. Με 3 μεγάλους κατασκευαστές (Chevrolet, Ford, Toyota), ίδιες προδιαγραφές για τα κινητήρια σύνολα αλλά και τα πλαίσια των αυτοκινήτων, που εξωτερικά μοιάζουν όσο γίνεται περισσότερο με τα αυτοκίνητα που ο μέσος θεατής μπορεί να πάει να πάει να αγοράσει το επόμενο πρωί από μία αντιπροσωπεία. Βέβαια στα σωθικά διαφέρουν πλήρως, έχουν μόνο ένα αγωνιστικό κάθισμα, πληθώρα από διακόπτες και όργανα και θυμίζουν διαστημόπλοια των 60s. Αυτό είναι το μυστικό. Όσο κι αν η τεχνολογία εξελίσσεται και ειδικά σε θέματα ασφαλείας το NASCAR έπρεπε να εναρμονιστεί με αυτή, οι βασικές του αρχές παραμένουν ίδιες. Αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου.

Brutal Racing, με αγωνιστικά που έχει μεγαλύτερη σημασία να ακούγονται στο διπλανό χωριό, παρά να σκίζουν με αεροδυναμική επάρκεια τον αέρα.

Αγώνες αντρικοί, με αδιάκοπες επαφές, επίπονες συγκρούσεις, ατέρμονες κοκορομαχίες και τους Μαστρό-Μήτσους και τους φαναρτζήδες του Μάρτινσβιλ και του Κεντάκι να δουλεύουν υπερωρίες τις Δευτέρες που ακολουθούν. Όχι όπως στη δώθε πλευρά του ωκεανού όπου κάθε… πρόθεση επαφής τιμωρείται με ποινή! Σα να κάνουμε αντιπαραβολή του American Football με το Soccer (ράγκμπι με ποδόσφαιρο ντε!).

Και η ταύτιση επεκτείνεται και στους ήρωες της ιστορίας. Ξεχάστε τους καλογυμνασμένους αθλητές που βλέπουμε στην F1, που για να ισοφαρίζουν την ανάγκη έξτρα έρματος στο μονοθέσιο καταντούν σχεδόν ανορεξικοί. Στο NASCAR οι περισσότεροι οδηγοί το τρώνε το φαί τους, κάποιοι κουβαλούν περήφανα ακόμα και κοιλίτσες, δίνοντας ελπίδα σε όλους εμάς τους κοινούς χοντρούς θνητούς του κόσμου πως θα μπορούσαμε κι εμείς να… (λέμε τώρα).

Φεύγοντας από την F1, o Juan Pablo Montoya πήγε στο NASCAR με δόγμα το «τα πάχη μου τα κάλλη μου». Δεν πέτυχε πολλά.

Με ποικιλία λοιπόν σε σωματότυπους, ηλικίες και αγωνιστικά υπόβαθρα, οι οδηγοί ρίχνονται σε αυτό το ασταμάτητο γύρω-γύρω όλοι που σίγουρα δεν απαιτεί την οδική μαεστρία που απαιτούν οι αγώνες μονοθεσίων σε πραγματικές πίστες με συνεχείς αλλαγές κατεύθυνσης και υψομετρικές διαφορές αλλά έχει τα δικά του μυστικά. Τα δικά του κόλπα για το πώς να κερδίσεις έδαφος, πώς να συνεργαστείς με έναν teammate για να σε «σπρώξει» πιο κοντά στη νίκη, πώς να «σκοτώσεις» με αγγελικό χαμόγελο την προσπάθεια ενός αντιπάλου. Ο πιο πανούργος γρήγορος θα φτάσει στη νίκη αλλά πριν καλά-καλά κοπάσουν οι πανηγυρισμοί του, θα πρέπει ο θίασος να τα μαζέψει και να φύγει για άλλη πολιτεία, μιας και η σεζόν του NASCAR αποτελείται από 36 αγωνιστικά Σαββατοκύριακα!

 

Get the party started!

Κι αν για τους αγωνιζόμενους και κυρίως τους μηχανικούς αυτός ο μαραθώνιος από πίστα σε πίστα και από πολιτεία σε πολιτεία είναι εξαντλητικός, για το κοινό είναι σαν ένα φεστιβάλ που κάνει non-stop περιοδεία σε όλη τη χώρα. Περιλαμβάνει θέαμα, καμένο λάστιχο, στραματσαρισμένα αυτοκίνητα και εγωισμούς, πυροτεχνήματα, άφθονη μπύρα και αμέτρητες θερμίδες μέσω junk food. Αν ζήσεις το NASCAR από κοντά, δεν θα λατρέψεις απλά το αγωνιστικό μέρος αλλά θα ξελογιαστείς από όσα συμβαίνουν περιφερειακά.

Το κοινό καταφθάνει σε ορδές και πάντα κατακλύζει κερκίδες που χωράνε γύρω στις 200 χιλιάδες νοματαίους. Ροκαμπίλια και παχύσαρκοι σαν την αφεντιά μου,  speed addicts (και με τις δύο έγνοιες του «speed») και πιτσιρίκια που προσηλυτίζονται σε μία αγωνιστική αίρεση που θα ελέγχει εσαεί τη σκέψη και την καρδιά τους. Anything goes εντός και εκτός πίστας.

Ωστόσο αυτά ήταν  προβλεπόμενα, το κοινό των αγώνων έχει παρόμοιο DNA σε κάθε γωνιά του πλανήτη – απλά αυτό ήταν προσαρμοσμένο στα στάνταρ της αμερικανικής επαρχιώτικης κοινωνίας. Το απρόβλεπτο, αφορούσε όσα έβλεπες στο infield, το εσωτερικό κομμάτι του οβάλ. Σαν δημοσιογράφος, ξεχνούσες την ευρωπαϊκή αποστείρωση και τη μακροσκελή λίστα απαγορεύσεων, μπορούσες να κινηθείς ελεύθερα, να μπεις στα γκαράζ, να βρεθείς ακριβώς πίσω από το μικρό τοιχίο όπου περίμεναν και οι μηχανικοί των ομάδων για να κάνουν τα pit stop. Χωρίς προηγμένες τεχνολογίες και χρόνους κάτω από τα δύο δευτερόλεπτα. Εκεί πρώτα αλλάζουν τα ελαστικά στη μία πλευρά, μετά οι ίδιοι μηχανικοί κοπιάζουν να πάνε στην απέναντι, όλα είναι σε slow motion. Τα guidelines είναι περιορισμένα αλλά ίσως γι’ αυτό το λόγο τα σέβονται όλοι. Και ταυτόχρονα, έχεις την ευκαιρία να δεις, να ζήσεις, να νιώσεις, να μυρίσεις.

Αυτό δεν συμβαίνει σε άλλα σπορ όπου οι δημοσιογράφοι συχνά περιορίζονται σε ένα γραφείο Τύπου που δεν έχει καν παράθυρα! Εκεί είσαι ελεύθερος και απολαμβάνεις κάθε στιγμή.

Last but not least, όσα είδα στα camping εντός του οβάλ. Βλέπετε, στον τεράστιο χώρο εντός της αγωνιστικής διαδρομής, εκτός από τους χώρους της οργάνωσης, τα γκαράζ και τα pits, τα πάρκινγκ που απλώνονται τα τεράστια φορτηγά που κουβαλούν τον εξοπλισμό και τα αυτοκίνητα των ομάδων, προβλέπεται μία αρκετά μεγάλη έκταση για το κοινό. Έρχονται με τα οχήματά τους, παρκάρουν τρεις μέρες και παρακολουθούν από εκεί τα δρώμενα!

Εκεί είδαμε τα πάντα, τροχόσπιτα γίγαντες, μοτοσυκλέτες-σκηνές, με τα παλιά σχολικά λεωφορεία να αποδεικνύονται εξαιρετικά δημοφιλή. Με μόλις 500 δολάρια η εν λόγω παρέα αγόρασε ένα σκουριασμένο σχολικό και το μετέτρεψε σε Fun-Mobile με το οποίο πηγαίνει από πίστα σε πίστα. Σε ένα φοβερό road trip όπου σε κάθε στάση φρόντιζαν μόνο να έχουν κρύες μπύρες και να ανεβάσουν τον καναπέ τους (!) στην οροφή για να βλέπουν Θεσσαλονικιώτικα χαλαρά το σόου.

Α, ξέχασα, είχαν πάντα απόθεμα κι αυτά τα απίθανα ζελεδάκια που με κέρασαν και ένας Θεός ξέρει τι είχαν μέσα. Σίγουρα θα έπαιξαν το ρόλο τους στην ευθυμία των επόμενων ωρών!

Αντίστοιχες τρέλες έβλεπες και αλλού, με τροποποιήσεις πέρα από κάθε φαντασία – ακόμα και τζακούζι είχαν στήσει στην οροφή ενός άλλου λεωφορείου!

Όλα αυτά με την αστερόεσσα να κυματίζει παντού περήφανα, όσο περήφανες ήταν και οι αναφορές παντού για τους βετεράνους αλλά και την αγάπη στο Θεό. Κάποτε χαρακτήριζα τους Αμερικανούς ως ένα έθνος ηλιθίων που ψήφιζε Μπους και κατάπινε αμάσητο κάθε παραμύθι. Μεγαλώνοντας διαπίστωσα πως ακριβώς τα ίδια κάνουμε και εδώ, απλά τα πληρώνουμε πιο ακριβά. Αντί να τους κοροϊδεύω, διαπίστωσα πως ίσως θα έπρεπε να τους ζηλεύω.

Γιατί μερικές φορές, τα απλά πράγματα είναι που κάνουν τη διαφορά και στην όχι και τόσο κοσμοπολίτικη Αλαμπάμα ή το Πόκονο της Πενσυλβανίας, το να περνάς καλά μία ζωή που αναπόφευκτα δεν  θα είναι για εξώφυλλα περιοδικών, ίσως είναι το μόνο που έχει σημασία. Έτσι και στους αγώνες τους, προτιμούν να δουν θέαμα μέχρι τελικής πτώσης από απλά θορυβώδη racing cars, παρά ανιαρούς αγώνες από τα κορυφαία δημιουργήματα του ανθρώπινου νου.

 

Σύντομα ξανά στη μεγάλη οθόνη!

Αφορμή για να πονέσει πάλι το πληκτρολόγιο μου, αποτέλεσε η νέα ταινία που ετοιμάζει ο Steven Soderbergh και θα μπει τα χωράφια του NASCAR. Θα τη δούμε το Φθινόπωρο του 2017 ενώ το σενάριο αφορά μία ληστεία που γίνεται την ώρα του αγώνα στην πίστα της Σάρλοτ. Στο ρόλο του πρωταγωνιστή θα είναι ο Channing Tatum ενώ το cast περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και το όνομα του Daniel Craig. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε μία σύγχρονη προσέγγιση γύρω από το σπορ, αρκεί ο κύριος σκηνοθέτης να επικεντρωθεί σε αυτό και όχι σε διαλόγους και μυστήριο.

Σε αντίθετη περίπτωση, το Talladega Nights και ο φίλος μου ο Will Ferrell με περιμένουν…