Νέα έρευνα εξηγεί γιατί αρρωσταίνουμε πιο εύκολα τον χειμώνα

Υπάρχουν αρκετοί μύθοι γύρω από τον λόγο που με το που ο καιρός κρυώσει και η θερμοκρασία πέσει αρκετά προς τα κάτω, αρχίζουν τα φτερνίσματα, ο βήχας, η καταρροή, οι μυικοί πόνοι, τα δέκατα, ακόμα και ο πυρετός. Τις αθώες, προ πανδημίας εποχές, θα έλεγες ένα κρυολόγημα/γρίπη είναι θα περάσει. Τώρα, με τον κορονοϊό δεν ξέρεις γιατί να πρωτοανησυχήσεις. 

Όπως συμβαίνει με πολλά πράγματα στη ζωή, η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη από το «μην βγεις έξω χωρίς παλτό, θα κρυώσεις». Δεν φταίει το παλτό που δεν φοράς για το γεγονός ότι αρρωσταίνεις πιο εύκολα τον χειμώνα, μιας και τα μικρόβια ζουν μεταξύ μας όλο τον χρόνο. 

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια προχώρησαν σε μία «επιστημονική ανακάλυψη», όπως χαρακτήρισαν τα ευρήματά τους, που αποκαλύπτει τον βιολογικό λόγο που κολλάμε περισσότερες ασθένειες του αναπνευστικού τους χειμερινούς μήνες. 

Αποδεικνύεται ότι ο κρύος αέρας δεν βλάπτει την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού γενικά και αόριστα, αλλά την ανοσολογική απόκριση της μύτης, συγκεκριμένα.

Τα νέα επιστημονικά δεδομένα

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε μία βιολογική, μοριακή εξήγηση σχετικά με έναν παράγοντα της έμφυτης ανοσολογικής μας απόκρισης που φαίνεται να περιορίζεται από τις ψυχρότερες θερμοκρασίες», δήλωσε η ρινολόγος Dr. Zara Patel, καθηγήτρια ωτορινολαρυγγολογίας και χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Στάνφορντ (που ωστόσο δεν συμμετείχε στην καινούργια αυτή μελέτη).

Στην πραγματικότητα, η μείωση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό της μύτης κατά 9 βαθμούς Φαρενάιτ (5 βαθμούς Κελσίου) σκοτώνει σχεδόν το 50% των δισεκατομμυρίων κυττάρων αυτής που καταπολεμούν τους ιούς και τα βακτήρια στα ρουθούνια, σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν μερικές ημέρες στο έντυπο The Journal of Allergy and Clinical Immunology.

«Ο κρύος αέρας συνδέεται με αυξημένη ιογενή λοίμωξη επειδή ουσιαστικά χάνουμε το ήμισυ της ανοσίας μας, μόνο και μόνο από αυτή τη μικρή πτώση της θερμοκρασίας», ανέφερε ο ρινολόγος Dr. Benjamin Bleier, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστόνη και ωτορινολαρυγγολόγος στο νοσοκομείο Massachusetts Eye and Ear, που συμμετείχε στην έρευνα.

Μαζί με την ομάδα του, εξέθεσαν τέσσερις συμμετέχοντες σε ένα κρύο περιβάλλον 4,4 βαθμών Κελσίου και στη συνέχεια, έκαναν τις απαραίτητες μετρήσεις στις ρινικές τους κοιλότητες.

Εδώ, ο Dr. Bleier ανοίγει μία παρένθεση για να μας εξηγήσει πώς λειτουργεί ο μηχανισμός άμυνας της μύτης κατά της εισόδου των ιών στον οργανισμό. «Όταν ένας ιός ή βακτήρια του αναπνευστικού εισβάλλουν στη μύτη, το κύριο σημείο εισόδου στο σώμα, το μπροστινό μέρος της μύτης ανιχνεύει το μικρόβιο, πολύ πριν το πίσω μέρος της μύτης αντιληφθεί τον εισβολέα».

«Σε αυτό το σημείο, τα κύτταρα στο εσωτερικό της μύτης αρχίζουν αμέσως να δημιουργούν δισεκατομμύρια αντίγραφα του εαυτού τους που ονομάζονται εξωκυτταρικά κυστίδια ή EVs. Τα EVs δεν μπορούν να διαιρεθούν όπως τα κύτταρα, αλλά είναι σαν μικρές μίνι εκδόσεις κυττάρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να σκοτώνουν αυτούς τους ιούς. 

Με απλά λόγια, τα EVs λειτουργούν ως δόλωμα. Καθώς εισπνέουμε έναν ιό, ο ιός αυτός κολλάει σε αυτά τα δόλωμα αντί να κολλήσει στα κύτταρα της μύτης και να εισβάλλει στο σώμα. Στη συνέχεια, αποβάλλονται από τα κύτταρα σε ρινική βλέννα (τη γνωστή μύξα)».

Κλείνει την παρένθεση και επιστρέφει στα ευρήματα της μελέτης. «Όπως διαπιστώσαμε, τα κύτταρα στο σώμα περιέχουν επίσης έναν ιικό δολοφόνο που ονομάζεται micro RNA, το οποίο επιτίθεται στα εισβάλλοντα μικρόβια. Ωστόσο, τα EVs στη μύτη περιέχουν 13 φορές περισσότερες αλληλουχίες RNA από τα φυσιολογικά κύτταρα. Αυτό σημαίνει ότι η μύτη ρίχνεται στη μάχη των ιών οπλισμένη με τις μεγαλύτερες υπερδυνάμεις από κάθε άλλο όργανο του σώματος.

Όταν λοιπόν εκτιθέμεθα στον κρύο αέρα, η θερμοκρασία της μύτης πέφτει κατακόρυφα, οι δυνάμεις της αποδυναμώνονται στο μισό και εξαλείφεται η ανοσοποιητική της δύναμη».

Και κάπως έτσι, εξηγείται γιατί αρρωσταίνουμε με το παραμικρό τον χειμώνα. Πολύ απλά γιατί η μύτη, η πιο γερή μας ασπίδα κατά των μικροβίων, γίνεται πιο ευάλωτη από ποτέ άλλοτε.