Γιατί ο εμβολιασμός δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να φοράμε μάσκες

Και αυτό γιατί κατά τις δοκιμές των εμβολίων, οι δύο εταιρείες παρακολούθησαν μόνο πόσοι από τους εμβολιασμένους αρρώστησαν στη συνέχεια από τον κορονοϊό. Το γεγονός αυτό αφήνει ανοιχτή την πιθανότητα κάποιοι εμβολιασμένοι να έχουν μολυνθεί, να μην τους έχει πιάσει δηλαδή το εμβόλιο, αλλά και να μην έχουν αναπτύξει συμπτώματα για να το καταλάβουν ότι δεν λειτούργησε. Και τι σημαίνει αυτό; Ότι περνούν στην κατηγορία των ασυμπτωματικών ασθενών και δεν ξέρουμε αν μπορούν να μεταδώσουν σιωπηλά τον ιό -ειδικά εάν έρχονται σε στενή επαφή με άλλα άτομα ή σταματήσουν να φορούν μάσκες.

Αν λοιπόν κάποια από τα εμβολιασμένα άτομα είναι ασθενείς χωρίς συμπτώματα, αυτό σημαίνει ότι μπορούν να τον διασπείρουν μέσα στην κοινότητά τους, θέτοντας σε μεγάλο κίνδυνο τα άτομα που ακόμη δεν θα έχουν προλάβει να εμβολιαστούν.

«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μετά τον εμβολιασμό τους, δεν θα χρειάζεται πλέον να φορούν μάσκες», δήλωσε στους New York Times ο Μάικλ Ταλ, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. «Επομένως είναι πάρα πολύ σημαντικό να γνωρίζουν αν θα μπορούν ακόμη να μεταδώσουν τον ιό και επομένως αν θα πρέπει να συνεχίσουν να φορούν τις μάσκες τους».

Στις περισσότερες αναπνευστικές λοιμώξεις -συμπεριλαμβανομένου και του νέου κορονοϊού- η κύρια πηγή εισόδου είναι η μύτη. Ο ιός εκεί πολλαπλασιάζεται γρήγορα, «ξυπνώντας» το ανοσοποιητικό σύστημα και καλώντας το να παράγει έναν τύπο αντισωμάτων που είναι φτιαγμένος ειδικά για το βλεννογόνο -τον υγρό ιστό που καλύπτει τη μύτη- το στόμα, τους πνεύμονες και το στομάχι. Αν το ίδιο άτομο εκτεθεί στον ιό για δεύτερη φορά, αυτά τα αντισώματα, καθώς και τα ανοσοκύτταρα που θυμούνται τον ιό, αποκλείουν γρήγορα τον ιό στη μύτη προτού πάρει την ευκαιρία να “κρατηθεί” από κάποιο άλλο σημείο του σώματος.

Αντίθετα, τα εμβόλια κορονοϊού εγχέονται βαθιά μέσα στους μυς και διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα για την παραγωγή αντισωμάτων. Αυτό μοιάζει σαν να προσφέρει την απαραίτητη προστασία που χρειάζεται ένα εμβολιασμένο άτομο ώστε να μην αρρωστήσει.

Μερικά από αυτά τα αντισώματα θα κυκλοφορούν από το αίμα μέχρι τον ρινικό βλεννογόνο και θα παραμείνουν εκεί ως «φύλακες», αλλά δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο πόσο μεγάλη ποσότητα συγκέντρωσης αντισωμάτων μπορεί να κινητοποιηθεί ή πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει αυτή η κινητοποίηση. Αν η απάντηση είναι “όχι και πολύ γρήγορα”, τότε οι ιοί ίσως να μπορούν να αναπτυχθούν στη μύτη -και επομένως αν φτερνιστείς ή αναπνεύσεις, να μολύνεις κάποιον άλλον.

«Είναι ένας αγώνας δρόμου. Εξαρτάται από το αν ο ιός μπορεί να αναπαραχθεί γρηγορότερα από όσο χρόνο χρειάζεται το ανοσοποιητικό σύστημα για να τον ελέγξει», δήλωσε η Μάριον Πέππερ, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ. «Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση».

Τα εμβόλια κορονοϊού έχουν αποδειχθεί ισχυρές ασπίδες ενάντια στον ιό, αλλά αυτό δεν αποτελεί εγγύηση για την αποτελεσματικότητά τους για όσο αυτός βρίσκεται στη μύτη. Οι πνεύμονες -το σημείο όπου εμφανίζονται και τα περισσότερα σοβαρά συμπτώματα- είναι πολύ πιο προσιτοί στα αντισώματα που κυκλοφορούν σε σχέση με τον λαιμό ή τη μύτη, κάτι που τους κάνει και πιο εύκολο να προστατευθούν.

«Η πρόληψη σοβαρής νόσου είναι κάπως πιο εύκολη, η πρόληψη της ήπιας νόσου είναι πιο δύσκολη και η πρόληψη όλων των λοιμώξεων είναι η πιο δύσκολη», δήλωσε η Ντέπτα Μπατατσαράγια, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Εάν είναι 95% αποτελεσματικό στην πρόληψη των ασθενειών με συμπτώματα, τότε σίγουρα θα είναι κάτι λιγότερο αποτελεσματικό από αυτό στην πρόληψη όλων των λοιμώξεων».

Η πλειοψηφία των ειδικών πάντως είναι αισιόδοξοι ότι τα εμβόλια θα καταστέλλουν τον ιό σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και στη μύτη, απλά δεν μπορούν να το ξέρουν ακόμη 100%.

«Η εντύπωσή μου είναι ότι με το που αναπτύξεις κάποια μορφή ανοσίας εξαιτίας του εμβολίου, η ικανότητά σου να μολύνεις τους γύρω σου, επίσης θα μειωθεί», δήλωσε η Ακίκο Ιβασάκι, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. «Ακόμα κι αν έχετε μολυνθεί, η ποσότητα του ιού που θα αναπαραχθεί στη μύτη σου, θα είναι πάρα πολύ μικρή».