O Joe Biden φρενάρει την κλιματική αλλαγή

Η απόσταση ανάμεσα στον Donald Trump και τον 78χρονο νεοεκλεγέντα υποψήφιο των Δημοκρατικών είναι χαώδης όσον αφορά τα θέματα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Όταν το 2018 μία επιτροπή επιστημόνων, η οποία εργαζόταν για λογαριασμό του αμερικανικού κράτος, κατέληξε στο ερευνητικό συμπέρασμα ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα αποτελεί τον βασικό παράγοντα πίσω από την υπερθέρμανση του πλανήτη, η απάντηση του Donald Trump ήταν αποστομωτική: «Δεν το πιστεύω. Όχι, όχι, δεν το πιστεύω».

Το περιβάλλον δίνει την τελευταία δεκαετία πολύ συχνά κεντρικές ειδήσεις στις πρώτες σελίδες όλων των μεγάλων Media του πλανήτη. Σχεδόν πάντα, δυστυχώς, για όλους τους λάθους λόγους. Για αυτό, η Συμφωνία του Παρισιού (2015) θεωρήθηκε, όχι άδικα, το σημείο επανεκκίνησης της διεθνούς κοινότητας: Η κλιματική αλλαγή δε θα μπορούσε -ή μάλλον δε θα έπρεπε- να αντιμετωπίζεται από εδώ και πέρα ως ένα μελλοντικό πρόβλημα. Ή μήπως όχι;

Κρίνοντας από τις κινήσεις της τελευταίας προεδρίας των Ρεπουμπλικάνων, δυστυχώς τα ευκόλως εννοούμενα δεν είναι καθόλου εννοούμενα για κάποιους ανθρώπους. Ήδη από την πρώτη μέρα διακυβέρνησής του, ο Donald Trump έδειξε πως το ζήτημα όχι απλά δεν τον απασχολεί, αλλά ότι με βάση το δικό του σκεπτικό οι Η.Π.Α θα έπρεπε να αδιαφορήσουν ακόμα περισσότερο για το περιβάλλον. Τι ακριβώς έκανε; Αποχώρησε από τη Συμφωνία του Παρισιού (σ.σ: μία απόφαση που πάρθηκε το 2017 αλλά τέθηκε σε ισχύ μία μέρα μετά τις τελευταίες αμερικανικές εκλογές, κάτι το οποίο ευτυχώς οι Δημοκρατικοί μπορούν να πάρουν πίσω), ακύρωσε περισσότερες από 100 διαφορετικές διατάξεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, έφτασε στο σημείο να επιτρέψει στους κυνηγούς να σκοτώνουν για χόμπι ακόμα και νεογέννητα αρκουδάκια.

Η επόμενη μέρα

Οι ημέρες του «τρελού αυτοκράτορα» με το πορτοκαλί μαλλί αποτελούν πια παρελθόν – αν και τα απόνερα της διχόνοιας που έσπειρε επί αμερικανικού εδάφους ταλανίζουν ακόμα τη χώρα, όπως περίτρανα είδαμε με την εισβολή των Proud Boys στο Καπιτώλιο. Ο νέος Πρόεδρος καλείται να χαράξει έναν νέο δρόμο. Τα δείγματα είναι ευτυχώς θετικά. Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, ακόμα και πριν εκλεγεί, η θέση του ήταν πολύ σαφής. Για τον Joe Biden η καταστροφή του περιβάλλοντος αποτελεί, όπως ο ίδιος τη χαρακτήρισε, μία «απειλή υπαρξιακού χαρακτήρα». Ακόμα είναι πολύ νωρίς, όλα όμως δείχνουν πως κινείται προς μία πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Η πρόθεσή του να επιστρέψουν οι Η.Π.Α στη συμφωνία του Παρισιού και, γενικά, να επιχειρηθεί μία στροφή 180 μοιρών όσον αφορά την κλιματική πολιτική είναι ξεκάθαρη. Μάλιστα, ήταν κάτι που είχε καταστήσει σαφές ήδη από τις προεκλογικές του δηλώσεις. Φυσικά, θα πρέπει να βρεθεί ένας βιώσιμος τρόπος για να συμβεί αυτό. Οι Η.Π.Α ανήκουν, άλλωστε, μαζί με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, στους τρεις μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη. Αν τώρα όλα αυτά σου ακούγονται ακόμα ως ψιλά γράμματα, υπάρχει ένα στατιστικό που δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και καλό θα είναι να μας βάλει όλους σε σκέψεις: Το 24% όλων των θανάτων παγκοσμίως σχετίζονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με τη μόλυνση του αέρα, την υπερθέρμανση του πλανήτη και τη ρύπανση των θαλασσών.

Εκτός από την επιστροφή στις υποσχέσεις του Παρισιού, ο Biden έχει ήδη επιλέξει τους ανθρώπους-κλειδιά που θα στελεχώσουν ένα άτυπο task force για την προστασία του περιβάλλοντος. Η Brenda Mallory είναι η εκλεκτή του νέου Αμερικανού Προέδρου για την κομβική θέση του επικεφαλής του Συμβουλίου για την Ποιότητα του Περιβάλλοντος (σ.σ: Council on Enviromental Quality). Μάλιστα, η 65χρονη δικηγόρος με ειδίκευση στο περιβαλλοντικό δίκαιο, θα είναι η πρώτη Αφροαμερικανή που αναλαμβάνει τη συγκεκριμένη θέση στα 50 χρόνια ύπαρξης του θεσμού. Η ερώτηση, βέβαια, παραμένει: Θα καταφέρει άραγε η πολιτική του νέου Αμερικανού Προέδρου να αλλάξει το ζοφερό σκηνικό;

Τα πράγματα μόνο εύκολα δεν είναι. Τα στατιστικά και οι μετρήσεις δεν είναι με το μέρος του πλανήτη. Σύμφωνα με την αμερικανικό Οργανισμό Προστασίας του Περιβάλλοντος (σ.σ: Enviromental Protection Agency), οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου ήταν υπεύθυνες για το 31% της παραγωγής μεθανίου για τα χρόνια από το 1990 έως το 2017. Την ίδια στιγμή οι Η.Π.Α καλούνται -αν θέλουν να τηρήσουν τη Συμφωνία του Παρισιού- να μεταμορφώσουν την παραγωγή τους, κάνοντάς τη 100% «πράσινη». Μέχρι το 2050, θα πρέπει να έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται (CO2) στην ατμόσφαιρα από τη δική τους δραστηριότητα να είναι μηδενικό. Κάτι, δηλαδή, που οφείλουν να πετύχουν όλες οι χώρες που έχουν υπογράψει το σύμφωνο.

Μάλιστα, θα πρέπει μέχρι το 2030 να έχουν γίνει πολύ περισσότερα από απλά μερικά βήματα. Φαντάσου έναν πλανήτη το 2050, όπου όλα τα αυτοκίνητα είναι ηλεκτρικά, οι μεγάλες παραγωγικές μονάδες χρησιμοποιούν πράσινη ενέργεια (όπως η αιολική) και το νέφος είναι μία μακρινή ανάμνηση. Πόσο πιθανό είναι να συμβεί κάτι τέτοιο; Κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά, ούτε καν οι πλέον εξειδικευμένοι επιστήμονες. Έτσι, ο Biden δεν έχει απλά να αναμετρηθεί με τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών αλλά και με ισχυρά λόμπι (όπως αυτό του πετρελαίου) που δεν έχουν καμία μα καμία διάθεση -όπως είναι λογικό- να χάσουν χρήματα στον βωμό της κλιματικής αλλαγής.

Σε κάθε περίπτωση, τα πάντα θα κριθούν -πέρα από τις υποσχέσεις- από την πολιτική βούληση αλλά και πυγμή την οποία θα επιδείξει ο Biden. «Αυτό που χρειάζεται ο κόσμος από τις Η.Π.Α δεν είναι απλά μία ρητορική αλλά δράση» δήλωσε χαρακτηριστικά στην Deutsche Welle η Rachel Cleetus, επικεφαλής του Climate and Energy Program of the Union of Concerned Scientists. Όταν, λοιπόν, η νέα κυβέρνηση των Η.Π.Α προχωρήσει από τα λόγια στις πράξεις, τότε θα έχουμε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα ως πλανήτης. Σίγουρα, πάντως, η επόμενη μέρα δείχνει πιο αισιόδοξη. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό;

Για τον Donald Trump η κλιματική αλλαγή δεν ήταν τίποτα άλλο πέρα από μία αμελητέα λεπτομέρεια. Κάτι το αδιάφορο, μία συνθήκη στα όρια του hoax, ένα από τα πολλά “fake news” που έστηναν οι αντίπαλοί του δόγματος Make America Great Again. Ο Joe Biden πάλι, με βάση τις δηλώσεις του, φαίνεται πως τη θεωρεί ως τον νο.1 κίνδυνο για τον πλανήτη. Για εκείνον, αποτελεί μία υπαρξιακή απειλή. Ένα μείζον πρόβλημα που θα πρέπει να λυθεί πάση θυσία. Ένα θέμα πάνω στο οποίο σκοπεύει να χτίσει τους πυλώνες της προεδρίας του.