O John Chen το ‘χει ξανακάνει το θαύμα (και έχει πλάνο)

Στη δεύτερη θητεία του Steve Jobs στην Apple κυκλοφορούσε το εξής ανέκδοτο: ο Gil ήταν ο άνθρωπος που θα έλεγε “έχω ένα καράβι που μπάζει νερά και… εγώ πρέπει να το οδηγήσω στη σωστή κατεύθυνση”. Ο Gil Amelio ήταν ο γκουρού της διοίκησης που προσέλαβε η Apple για να σταματήσει την κατρακύλα στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Κάτι τέτοια ανέκδοτα είναι που δε θέλει ούτε να ακούσει ο John Chen που μόλις ανέλαβε ένα παρόμοιο project. Να πάρει μια προσωποπαγή εταιρεία όπως η BlackBerry, ταυτισμένη με τον ιδρυτή της, συναισθηματικά δεμένη με το σήμα κατατεθέν τηλέφωνο και να  την ξανακάνει κερδοφόρο εταιρεία.

Οι αγορές, πάντως, έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητες του. Με την ανακοίνωση της πρόσληψης του, η ταλαιπωρημένη μετοχή της BlackBerry κατέγραψε εντυπωσιακά κέρδη μετά από καιρό. Εν μέρει γιατί ο Chen είχε κάνει ένα μικρό θαύμα πριν μερικά χρόνια με τη Sybase. Την πήρε στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, την έφερε στην κερδοφορία, την έκανε προτωπόρο στο χώρο της και τελικά την πούλησε στη SAP για πέντε δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο Chen, όμως, έχει στα χέρια του μια εταιρεία που την τελευταία φορά έφτασε μέχρι την αλλαγή του ονόματος από Research In Motion σε BlackBerry. Το έχουν ξαναδεί το έργο και ο Chen πρέπει να πετύχει εκεί που την έχουν πατήσει τόσοι και τόσοι. Τα τηλέφωνα δεν πουλάνε, στις αποθήκες υπάρχουν εξαρτήματα για άλλα τόσα τηλέφωνα που δεν πουλάνε, δεν υπάρχει revenue από αγορές περιεχομένου, οι εταιρικοί πελάτες έχουν βαρεθεί να ακούνε την γκρίνια των υπάλληλων τους (που έχουν iPhone ή Android).

Ένα μεγάλο πρόβλημα για τον Chen είναι ότι δεν μπορεί να παίξει όπως οι άλλοι παίχτες στα κινητά τηλέφωνα. Στα δεκατέσσερα τελευταία μοντέλα που έχει παρουσιάσει η BlackBerry, τρία μόνο είναι smartphone με μεγάλη οθόνη και ένα είναι tablet. Τα υπόλοιπα είναι τα γνωστά BlackBerry με τη μικρή οθόνη και το φυσικό πληκτρολόγιο. Η ομάδα δεν κερδίζει αλλά δεν αλλάζει κιόλας.

Είναι, δηλαδή, κομμάτι δύσκολο να παίξεις μπάλα όταν στην εταιρεία υπάρχει ακόμα ο Μike Lazarides. Ο Κωνσταντινουπολίτης με τις χιώτικες ρίζες είναι η ψυχή και το σώμα της εταιρείας από την ίδρυση της. Παρέδωσε τα ηνία πριν ένα χρόνο αλλά παραμένει στο διοικητικό συμβούλιο και δύσκολα θα μπορέσει ο Chen να πάρει αποφάσεις για το BlackBerry χωρίς να τον δυσαρεστήσει.

Μπορεί το BlackBerry OS να έχει βελτιωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια αλλά η μικρή οθόνη και το παρωχημένο πληκτρολόγιο περιορίζει σημαντικά τις επιλογές πλοήγησης. Το πληκτρολόγιο ευνοεί τη σύνταξη μηνυμάτων αλλά παραμένει δύσκολο να διαβάσεις με άνεση, να χρησιμοποιήσεις τα social, να αξιοποιήσεις τις εφαρμογές.  Το BlackBerry παραμένει το πολύ ασφαλές αλλά δύστροπο τηλέφωνο. Μέχρι και πρόεδρος Ομπάμα έχει δηλώσει ότι δεν αλλάζει το BlackBerry μόνο και μόνο γιατί δεν τον αφήνουν οι υπηρεσίες ασφαλείας.

Αλλά αυτά είναι λακκούβες παρά εμπόδια για τον εξηντάχρονο Chen που η ζωή του είναι μια ιστορία από το ξερό της Β’ Εθνικής στον τελικό του Champions League. Mεγάλωσε σε μία γκαρσονιέρα στη Σανγκάη, εκεί που κατέφυγαν οι γονείς του για να γλυτώσουν την ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια στο Hong Kong του ‘50.

Το 1973 βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες σε προπαρασκευαστικό σχολείο για χαρισματικά παιδιά και μετά σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Brown University (που θεωρείται το Χάρβαρντ των μηχανικών). Έκανε το μεταπτυχιακό του στο εξίσου περίβλεπτο Caltech και από εκεί βρέθηκε Unisys, αρχικά ως μηχανικός και πολύ σύντομα ως CEO. To επόμενο βήμα ήταν στη Sybase όπου και έκανε το μικρό του θαύμα.

Ποια είναι η στρατηγική του; Από τη στιγμή που δεν μπορεί να κάνει το τηλέφωνο ελκυστικότερο αν δεν καταργήσει το πληκτρολόγιο και τα security features (ένα BlackBerry έχει τουλάχιστον διπλάσιο χρόνο φόρτωσης από το μέσο όρο) μπορεί να το αφήσει στην άκρη και να ασχοληθεί με τα δυνατά χαρτιά της εταριείας.

H BlackBerry έχει μία από τις καλύτερες εφαρμογές mobile messaging και πρόσφατα κυκλοφόρησε τα τελευταία updates για Android (το iOS θα ακολουθήσει σύντομα). Η ιδέα (που ανήκει στον προκάτοχο του) είναι η εξής. Αν είναι αρκετά καλή μπορεί να πείσει χρήστες Android και iOS να χρησιμοποιούν αυτό το περιβάλλον από τη συσκευή τους. Από την άλλοι οι χρήστες BlackBerry δεν χρειάζεται να ξεβολευτούν όταν χρησιμοποιούν άλλα τηλέφωνα. Με σαράντα εκατομμύρια downloads φαίνεται πως το BMM παίζει στα ίσια τις αντίστοιχες εφαρμογές των Android και του iPhone. Πολλοί μάλιστα κατασκευαστές έχουν συμφωνήσει στην προεγκατάσταση του.

Το επόμενο βήμα είναι να βγάλει χρήμα από αυτό το service το οποίο μπορεί να γίνει είτε με συνδρομές (δύσκολο) είτε με διαφημίσεις (ευκολότερο).  Άλλα δυνατά χαρτιά είναι το λειτουργικό σύστημα QNX που χρησιμοποιείται σε υπολογιστές αυτοκινήτων και τα BlackBerry Enterprise Services, μια πλατφόρμα ασφαλείας για φορητές συσκευές Android και iOS.

Αυτοί είναι οι λόγοι που ο Chen παραχώρησε την κατασκευή των BlackBerry στη Foxconn, χώρισε την εταιρεία σε πέντε τομείς και προσπαθεί να τη φέρει πιο κοντά σε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα: να γράφει ασφαλές λογισμικό. Στη θεωρία, πρώτα θα κλείσουν οι τρύπες από τις απούλητες συσκευές και σε βάθος δύο χρόνων θα επανέλθει στην κερδοφορία γράφοντας κώδικα και όχι φτιάχνοντας τηλέφωνα.

Αλλά ο Chen έχει αποδείξει ότι σκέφτεται πιο μακριά. Με το που σταθεροποίησε την Sybase επένδυσε στο χώρο του mobile information που τότε ήταν στα σπάργανα, το ρίσκο απέδωσε, έφερε εκατομμύρια δολάρια και η Sybase έγινε η πρώτη εταιρεία που πούλησε software για ασύρματες εφαρμογές σε εταιρείες. Εξού και η εξαγορά από τη SAP.

Προσπερνώντας, δηλαδή, μία ή δύο γενιές εξελίξεων αλλά έχοντας ένα πολύ πιο αποτελεσματικό οργανισμό θα μπορούσε να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες και σε βάθος χρόνου να βάλει τη BlackBerry στο καταναλωτικό κομμάτι με πολύ καλύτερους όρους. Οπότε ναι, ο Chen μπορεί να το κάνει το θαύμα και έχει και πλάνο.