© AP Photo/Kin Cheung
EXPLAINED

Ο Julian Assange θα είναι και πάλι ελεύθερος πολίτης μετά από 1.901 ημέρες

Μετά από πέντε χρόνια στη φυλακή, ο Julian Assange αναμένεται να δηλώσει ένοχος σε μία μόνο κατηγορία που θα του επιτρέψει να κυκλοφορήσει ελεύθερος και να επιστρέψει στην Αυστραλία.

Από το πρωί, το όνομά του Julian Assange «παίζει» και πάλι παντού. Παγκόσμια Νο.1 τάση στο X και πρώτη είδηση σε κάθε ειδησεογραφικό πρακτορείο. Ο ιδρυτής του WikiLeaks πέντε χρόνια μετά την επεισοδιακή σύλληψή του, απελευθερώθηκε από τη φυλακή και αναμένεται να ομολογήσει την ενοχή του σε μία μόνο κατηγορία κακουργήματος στις ΗΠΑ, κάτι που θα φέρει το τέλος της υπόθεσής του.

Ας δούμε όμως συνοπτικά ποιος είναι ο Julian Assange και γιατί σήμερα ο κόσμος μιλά για αυτόν.

Ποιος είναι ο Julian Assange;

© AP Photo/Frank Augstein

Ο Assange γεννήθηκε το 1971 στο Τάουνσβιλ, στην αυστραλιανή πολιτεία του Κουίνσλαντ. Ενδιαφέρθηκε για τους υπολογιστές σε νεαρή ηλικία και στις αρχές της δεκαετίας του ’90 θεωρούνταν ένας από τους πιο καταξιωμένους Αυστραλούς χάκερ.

Το 2006 ίδρυσε το WikiLeaks, έναν οργανισμό που δημοσίευε υλικό που διέρρεε από αποκρυπτογραφημένα έγγραφα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Assange και το WikiLeaks έγιναν παγκοσμίως γνωστοί μετά τη δημοσίευση μιας σειράς διαρροών από την Chelsea Manning, πρώην στρατιιωτικού του αμερικανικού στρατού και πληροφοριοδότριας.

Μεταξύ των αρχείων ήταν ένα βίντεο της επίθεσης με ελικόπτερο Απάτσι από τις αμερικανικές δυνάμεις στη Βαγδάτη το 2007, κατά την οποία σκοτώθηκαν 11 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο δημοσιογράφοι του Reuters.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεκίνησε ποινική έρευνα και η Manning καταδικάστηκε και φυλακίστηκε μάλιστα για τις διαρροές. Τον Νοέμβριο του 2010, το WikiLeaks δημοσίευσε ένα αρχείο με περισσότερα από 250.000 διπλωματικά τηλεγραφήματα των ΗΠΑ.

Το 2016, ο Assange έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο μετά τη δημοσίευση από το WikiLeaks e-mails από στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος κατά την προεκλογική περίοδο των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Αμερικανοί εισαγγελείς δήλωσαν ότι τα e-mails είχαν κλαπεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και αποτελούσαν μέρος μιας επιχείρησης παρέμβασης στις εκλογές για λογαριασμό του Donald Trump.

Ο Assange έχει ανακηρυχθεί από πολλούς σε όλο τον κόσμο ως ήρωας της ελευθεροτυπίας κυρίως λόγω των αποκαλύψεών του για τα πεπραγμένα του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Στη Σουηδία το 2010 κατηγορήθηκε για δύο υποθέσεις βιασμού, τις οποίες ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά και το κοινό του θεωρεί σαν ένα κατασκευασμένο κατηγορητήριο προκειμένου να μείνει τότε φυλακισμένος. Το 2019 όταν ο Assange τελικά φυλακίστηκε για άλλους λόγους, η Σουηδία απέσυρε τις κατηγορίες.

Γιατί ήταν στη φυλακή;

AP Photo/Kirsty Wigglesworth

Ένταλμα σύλληψης για τον Assange εκδόθηκε πρώτη φορά το 2010 για δύο διαφορετικές κατηγορίες σεξουαλικής επίθεσης στη Σουηδία. Αφού ένα δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάνθηκε ότι μπορεί να εκδοθεί στη Σουηδία, ο Assange εισήλθε στην πρεσβεία του Ισημερινού, όπου του χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο. Εκείνη την εποχή αναφέρθηκε ότι φοβόταν ότι αν εκδοθεί στη Σουηδία θα μπορούσε στη συνέχεια να εκδοθεί στις ΗΠΑ.

Παρέμεινε εκεί για σχεδόν επτά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι σχέσεις του με την κυβέρνηση του Ισημερινού γίνονταν όλο και πιο εχθρικές. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας το 2019 κατηγόρησε τον Julian Assange για αγενή συμπεριφορά. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι ο χάκερ έκανε βόλτες με το σκέιτμπορντ και έπαιζε ποδόσφαιρο μέσα στην πρεσβεία, καθώς επίσης και ότι δεν φερόταν με καλό τρόπο στο προσωπικό.

Το 2017, οι σουηδικές αρχές απέσυραν τις κατηγορίες εναντίον του Assange, αλλά το ένταλμα σύλληψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο για παραβίαση της εγγύησης παρέμεινε. Το 2019 ο Ισημερινός απέσυρε το άσυλό του και επέτρεψε στην αστυνομία του Ηνωμένου Βασιλείου να εισέλθει στην πρεσβεία για να τον συλλάβει.

Μετά την αναχώρησή του από την πρεσβεία, ο Assange συνελήφθη για λογαριασμό των ΗΠΑ, οι οποίες είχαν ζητήσει την έκδοσή του. Οι ΗΠΑ ήθελαν να αντιμετωπίσει 18 κατηγορίες περί κατασκοπείας και τον κατηγορούσαν ότι ενθάρρυνε και βοήθησε την Manning να κλέψει τα στρατιωτικά αρχεία. Αν κρινόταν ένοχος, τότε θα αντιμετώπιζε ποινή φυλάκισης έως και 175 έτη.

Γιατί αφέθηκε ελεύθερος;

© AP Photo/Kirsty Wigglesworth

Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο Assange ήταν κρατούμενος σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο νότιο Λονδίνο, όπου δεν του είχε επιτραπεί η αποφυλάκιση με εγγύηση με την αιτιολογία ότι θεωρείται ύποπτος φυγής. Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, η οικογένειά του και οι υποστηρικτές του έλεγαν ότι η σωματική και ψυχική του υγεία έχει υποστεί σοβαρή ζημιά.

Το 2021, δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι ο Assange μπορεί να εκδοθεί στις ΗΠΑ, αλλά νωρίτερα φέτος κέρδισε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης αυτής. Τον Φεβρουάριο, το αυστραλιανό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση που καλούσε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να του επιτρέψουν να επιστρέψει στη χώρα του. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, δήλωσε ότι εξετάζει το αίτημα της Αυστραλίας να αποσύρει τη δίωξη κατά του Assange.

Αν και δεν είναι σαφές γιατί απελευθερώθηκε τώρα, η οικογένεια του δήλωσε την Τρίτη ότι το τέλος της «δοκιμασίας» του οφείλεται στην «ήρεμη διπλωματία», ενώ ο πατέρας του ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό της Αυστραλίας, Anthony Albanese.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία για την απελευθέρωσή του;

© AP Photo/Kin Cheung

Ο Assange έχει προγραμματιστεί να εμφανιστεί σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στις Βόρειες Μαριάνες, μια αμερικανική κοινοπολιτεία στον δυτικό Ειρηνικό, όπου αναμένεται να δηλώσει ένοχος σε μία κατηγορία βάσει του νόμου περί κατασκοπείας για συνωμοσία με σκοπό την παράνομη απόκτηση και διάδοση διαβαθμισμένων πληροφοριών εθνικής άμυνας. Το αίτημα έκδοσης αναμένεται να απορριφθεί και ο Assange δεν θα αντιμετωπίσει άλλες κατηγορίες.

Η ακροαματική διαδικασία διεξάγεται στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους λόγω της αντίθεσης του Assange να ταξιδέψει στην ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ και της εγγύτητας του δικαστηρίου με την Αυστραλία.

Οι εισαγγελείς συμφώνησαν σε ποινή πέντε ετών, αλλά δήλωσαν ότι ο χρόνος που έχει ήδη εκτίσει σε βρετανική φυλακή θα προσμετρηθεί σε αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα κυκλοφορήσει ελεύθερος μετά την καταδίκη του. Η ομολογία ενοχής πρέπει ακόμη να εγκριθεί από δικαστή, αλλά αν εγκριθεί, αναμένεται να επιστρέψει στην Αυστραλία μετά την καταδίκη.

Ο John Shipton, πατέρας του Assange, δήλωσε στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης την Τρίτη ότι φαίνεται πως «ο Julian θα μπορέσει να απολαύσει μια συνηθισμένη ζωή με την οικογένειά του και τη σύζυγό του, Stella».