Ο μύθος ότι τα ελληνικά δεν έγιναν παγκόσμια γλώσσα για μόλις μία ψήφο
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, αποφασίσαμε να καταρρίψουμε έναν μύθο που είναι στενά συνδεδεμένος με αυτή.
- 9 ΦΕΒ 2023
Ας ξεκινήσουμε με την αφήγηση του μύθου: λίγους μήνες μετά την ανεξαρτησία των Αμερικανών το 1776, οι ιδρυτές της χώρας συγκεντρώθηκαν στο Κογκρέσο για να αποφασίσουν ποια γλώσσα θα είναι η επίσημη του νεοσύστατου κράτους. Κάποιοι από αυτούς πρότειναν τα ελληνικά, επειδή τη θεωρούσαν τη «γλώσσα της δημοκρατίας». Έγινε ψηφοφορία και τελικά επικράτησαν τα αγγλικά για μόλις μία ψήφο διαφορά (42 τα αγγλικά και 41 τα ελληνικά).
Όλη αυτή τη θεωρία δε γίνεται να μην την έχεις ακούσει έστω και μία φορά στη ζωή σου. Ήρθε, όμως, η ώρα να πέσουμε (ή και όχι) από τα σύννεφα. Η ψηφοφορία αυτή δεν έγινε ποτέ. Ούτε, επίσης, ποτέ τέθηκε ζήτημα θέσπισης της ελληνικής γλώσσας στις ΗΠΑ. Σε ποιον, λοιπόν, ευθύνεται η διάδοση του συγκεκριμένου μύθου, που είναι εξαιρετικά διαδεδομένος μέχρι σήμερα στη χώρα, και σε ποια άλλα κράτη υπάρχει μια παρόμοια θεωρία;
Ο μύθος ότι τα ελληνικά θα γίνονταν παγκόσμια γλώσσα
Ο πρώτος που φαίνεται πως μίλησε για τον συγκεκριμένο μύθο ήταν ο ακαδημαϊκός και οικονομολόγος Ξενοφώντας Ζολώτας, ο οποίος δήλωσε στα μέσα του 20ου αιώνα:
«Ο George Washington, ο Thomas Jefferson ο Samuel Adams και άλλοι όταν συνέτασσαν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, που, με εξαίρεση μερικών νέων παραγραφών, ισχύει μέχρι σήμερα, είχαν προτείνει η γλώσσα του νέου κράτους να είναι η ελληνική προς τιμή της γλώσσας του έθνους εκείνου που πρώτο γέννησε και ελίκνισε τη Δημοκρατία και τη διέδωσε στον κόσμο. Για μια ψήφο μόνο προκρίθηκε και υιοθετήθηκε τελικά η αγγλική. Για μια ψήφο η ελληνική γλώσσα δεν έγινε διεθνής».
Η αλήθεια, όμως, είναι πως ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε μια τέτοια ψηφοφορία: ούτε για τα ελληνικά αλλά ούτε και για οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Αυτό αποτυπώνεται κιόλας στα πρακτικά του Κογκρέσου των ΗΠΑ που δεν αναφέρουν την ύπαρξη μιας τέτοιας συζήτησης. Στην πραγματικά, δεν υπάρχει ούτε καν ο ορισμός οποιασδήποτε επίσημης γλώσσας από το αμερικάνικο κράτος. Μπορεί πράγματι τα αγγλικά να είναι η επικρατέστερη, ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια θεσμική κατοχύρωση μέχρι σήμερα.
Ένας από τους αντιμαχόμενους στον συγκεκριμένο μύθο ήταν ο συγγραφέας, Νίκος Σαραντάκος, ο οποίος επισήμανε πως μια τέτοια ψηφοφορία θα ήταν αδύνατη στις ΗΠΑ, καθώς τα ελληνικά ήταν μία πέρα για πέρα άγνωστη γλώσσα για τους Αμερικανούς. Δεν είναι μόνο οι Έλληνες όμως που έχουν υπερασπιστεί μια τέτοια θεωρία.
Ο ίδιος μύθος στη Γερμανία
Ο «μύθος της μία γλώσσας», όπως ονομάζεται συνοπτικά σήμερα έχει διοχετευτεί σε αρκετές ακόμη χώρες και λαούς, με σχεδόν τα ίδια «συστατικά». Χαρακτηριστικό είναι πως σχετικά δημοσιεύματα υπάρχουν στη γερμανική, γαλλική και εβραϊκή βιβλιογραφία. Η κυρίαρχη είναι, όμως, στη Γερμανία. Πρόκειται για τον φημισμένο μύθο του Muhlenberg.
Σύμφωνα με αυτόν, λοιπόν, ο Frederick Muhlenberg, ο πρώτος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ που ήταν γερμανικής καταγωγής, δεν ψήφισε σε εκείνη την ιστορική ψηφοφορία του 1776, με αποτέλεσμα για μια ψήφο να αποτρέψει τα γερμανικά από το να γίνουν επίσημα γλώσσα της χώρας. Κάτι τέτοιο φυσικά δε συνέβη ποτέ, ωστόσο, στη γερμανική περίπτωση υπάρχει μια μικρή δόση αλήθειας.
Συγκεκριμένα, το 1795 μια ομάδα Γερμανών που ζούσαν στην πολιτεία της Βιρτζίνια υπέβαλε αναφορά στο Κογκρέσο, ζητώντας να μεταφραστούν οι ομοσπονδιακοί νόμοι στα γερμανικά. Αυτό συνέβη καθώς σε αρκετές νεοσύστατες πολιτείες των ΗΠΑ ζούσαν πολίτες γερμανικής καταγωγής που δεν ήξεραν αγγλικά.
Η πρόταση τέθηκε στο Κογκρέσο αλλά δεν πέρασε από την ψηφοφορία, καθώς το αποτέλεσμα ήταν 42-41 κατά της μετάφρασης στα γερμανικά. Μήπως σας θυμίζουν κάτι αυτά τα νούμερα;
