O μύθος που λέγεται Ayrton Senna

Είναι περιπτώσεις ανθρώπων που τα λόγια δεν αρκούν για να τους περιγράψεις. Που οι λέξεις δεν φτάνουν για να μεταφέρουν το μεγαλείο του είναι τους. Που παρότι έχουν ‘φύγει’, η αγάπη του κόσμου τους κρατάει για πάντα εδώ. Ολοζώντανους. Στη μνήμη, στην καρδιά. Μία τέτοια περίπτωση είναι αυτή του Ayrton Senna.

Για πολλούς, ήταν ο κορυφαίος οδηγός όλων των εποχών. Θρύλος της Formula 1, εθνικός ήρωας για τους Βραζιλιάνους, ίνδαλμα που ενέπνευσε χιλιάδες νέους οδηγούς. Το ταλέντο του ήταν πηγαίο, αγνό και ασύγκριτο. Το πάθος του ήταν συγκλονιστικό, η οδήγησή του σε έκανε κάποιες φορές να ανατριχιάζεις, η αφοσίωσή του στο στόχο τσάκιζε κόκκαλα.

Ήταν Άνθρωπος με το ‘Α’ διόλου τυχαία κεφαλαίο και άφησε πίσω του σπουδαία κληρονομιά. Παρότι γόνος πλούσιας οικογένειας, βρισκόταν στις προσευχές των πιο φτωχών. Τους χάριζε ελπίδα, περηφάνια, ήταν ο δικός τους Ayrton. Κανένας άλλος οδηγός στην ιστορία των αγώνων δεν άφησε τόσο ανεξίτηλα το σημάδι του.

Σήμερα, 22 χρόνια μετά από εκείνη την καταραμένη Πρωτομαγιά του 1994 που ‘έφυγε’ για να κατακτήσει τις πίστες του ουρανού, όλα τα παραπάνω ισχύουν σε αμείωτο βαθμό. Ο Ayrton είναι εδώ, παντού, στη σκέψη και την καρδιά των απανταχού, των εκατομμυρίων θαυμαστών του. Αντικείμενο λατρείας, ακόμα και εμμονής.

Τουλάχιστον κάπως έτσι μας τον περιγράφει ο Βασίλης Τσακίρογλου, εκλεκτός συνάδελφος που αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής του στον Senna, αποτυπώνοντας το σε τρία χορταστικά βιβλία για το σπουδαίο Βραζιλιάνο.

«Για μια περίοδο τουλάχιστον, ο Senna για εμένα ήταν τα πάντα, κυριολεκτικά. Και αυτή η περίοδος δεν ήταν όταν έτρεχε στη Formula 1, ενόσω δηλαδή ήταν ζωντανός και ακμαίος. Για κάποιο λόγο που έχει να κάνει με δικά μου, προσωπικά ζητήματα -ή ίσως ελλείμματα, ποιος ξέρει;- ο Senna είχε γίνει μια παντοδύναμη φιγούρα, ένα φάντασμα στο οποίο είχα υποταχθεί πλήρως. Επί ένα μεγάλο διάστημα, πριν καν αρχίσω με αυτή καθαυτή τη συγγραφή της βιογραφίας του, ο Senna ήταν το προσωπικό μου τοτέμ: Επένδυσα όλη μου την ενέργεια, όσο περισσότερο χρόνο ήταν δυνατόν, τη δημιουργικότητά μου, τη σκέψη μου, θα έλεγα την ύπαρξή μου ολόκληρη σε αυτόν. Προσδοκούσα ότι χάρη στη δική του παρέμβαση, με κάποιο μαγικό τρόπο, οτιδήποτε με απασχολούσε θα λυνόταν αυτομάτως με την έκδοση του βιβλίου που έγραφα για εκείνον».

Ο Β. Τσακίρογλου μας ταξιδεύει στα πιο σκοτεινά μονοπάτια της ύπαρξης του Ayrton

«Τυπικά είμαι άθεος και απεχθάνομαι οποιαδήποτε μυστικιστική ή μεταφυσική πίστη. Ουσιαστικά όμως αφέθηκα οικειοθελώς να δοθώ ολοκληρωτικά στη λατρεία του Senna. Το ‘γιατί;’ δεν έχει τόση σημασία, όπως δεν έχει σημασία για έναν φανατικό το εάν πιστεύει ότι, πυροδοτώντας τη ζώνη με τα εκρηκτικά που έχει πάνω του υπηρετεί τον Αλλάχ ή τον Σάι Μπάμπα. Σημασία έχει ο νοητικός μηχανισμός που μετατρέπει έναν φαινομενικά φυσιολογικό άνθρωπο σε ένα μονοδιάστατο, πλήρως αφοσιωμένο πλάσμα. Το έζησα, δεν μπορώ να το εξηγήσω, δεν το μετανιώνω καθόλου…».

Αυτό το ‘μεταφυσικό’ στοιχείο, ήταν άρρηκτα συνδεμένο με τον Ayrton. Ήταν πολύ θρήσκος, με κάθε ευκαιρία αναφερόταν σε Εκείνον και Εκείνον μνημόνευε κάθε που έκανε κάτι εξωπραγματικό. Όπως για παράδειγμα στις κατατακτήριες δοκιμές του Grand Prix του Μονακό το 1988. Στο Grand Prix-δοκιμασία, με τις μπαριέρες να στέκουν εφιαλτικά κοντά στην αγωνιστική διαδρομή, έτοιμες να τιμωρήσουν παραδειγματικά κάθε μικρό λάθος, κάθε στιγμιαία απροσεξία. Ειδικά τότε, με τη θηριώδη και σχεδόν ανίκητη McLaren-Honda MP4/4, σε μία εποχή που το αριστερό χέρι προσπαθούσε να βάλει χαλινάρι στο θεριό κρατώντας το τιμόνι και το δεξί άλλαζε από το λεβιέ σχέσεις στο ταλαιπωρημένο γύρο με το γύρο κιβώτιο. Παρότι στους δρόμους του Πριγκιπάτου το πραγματικό τούνελ είναι μικρό σε μήκος, για τον Ayrton όλα γύρω του εκείνη τη στιγμή είχαν μετατραπεί σε ένα τούνελ τεράστιο, σε μία άλλη διάσταση όπου πιλοτάριζε με τα πόδια να χορεύουν στα πεντάλ, κινούμενος με εξωπραγματικό ρυθμό. Ένα δευτερόλεπτο πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους, ενάμιση, δύο, ο άνθρωπος βρισκόταν ‘αλλού’.

Θυμάμαι –και ανατριχιάζω- το κομμάτι του βραβευμένου ντοκιμαντέρ ‘Senna’ του Asif Kapadia. Εκείνος ο γύρος, ο απόλυτος γύρος, με τον μπρουτάλ ήχο του ιαπωνικού V6 Turbo να διακόπτεται από λόγια του Ayrton. Μέσα σε δύο μόλις λεπτά, αποτυπωνόταν όλος ο ‘θρύλος’. Οκ, σε super short βερσιόν αλλά ευτυχώς υπάρχουν και άνθρωποι που αφοσίωσαν εαυτούς στο να εμβαθύνουν σε αυτόν όσο πάει. Στην πρεμιέρα του στη χώρα μας, στο Γαλλικό Ινστιτούτο, είχα την τιμή να προλογίσω το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ αλλά στη συζήτηση με το κοινό, που ακολούθησε της προβολής, βρέθηκα κι εγώ να ακούω αφοσιωμένος σαν μικρό παιδάκι τα λόγια του Βασίλη Τσακίρογλου που ήταν επίσης παρών. Άλλωστε, κανένας άλλος Έλληνας δεν ξέρει τόσα πολλά, δεν έχει σκαλίσει τόσο βαθιά, δεν έχει παθιαστεί τόσο πολύ με αυτόν τον ‘ήρωα’. Σε βαθμό που ξεκίνησε να γράψει ένα βιβλίο και αυτά έγιναν… τρία!

«Πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι με τον Senna δεν μπορώ να θέσω περιορισμούς πρακτικού τύπου. Επισήμως ξεκίνησα να γράφω περίπου τον Μάρτιο του 2003, υπολογίζοντας ότι τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους ή το πολύ σε δώδεκα μήνες θα είχα έτοιμο προς έκδοσιν ένα βιβλίο ‘φυσιολογικού’ μεγέθους, έκτασης 300-350 σελίδων, δηλαδή την πρώτη βιογραφία του Ayrton Senna στα ελληνικά. Η κυκλοφορία της οποίας θα συνέπιπτε με την Πρωτομαγιά του 2004 και τη συμπλήρωση δεκαετίας από τον θάνατό του. Τελικά, τον Αύγουστο του 2005 κυκλοφόρησε το ADeus, με την ένδειξη ‘Τόμος Α’’. Το σχήμα του ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό ενός «κανονικού» βιβλίου, ήταν σχεδόν 600 σελίδες και ζύγιζε περί το ενάμιση κιλό. Τον Δεκέμβριο του 2008 τα πράγματα χειροτέρεψαν ακόμη περισσότερο, με την κυκλοφορία του Β’ Τόμου ενός έργου-μαμούθ».

Δεν υπερβάλλει. Τα δύο αυτά βιβλία που έχω την τύχη να κοσμούν τη βιβλιοθήκη μου, σε προκαλούν με το μέγεθός τους να παρατήσεις ότι κι αν έχεις να κάνεις, να αφήσεις στην άκρη κάθε λογής υποχρεώσεις και να αρχίσεις να ‘ρουφάς’.

«Τουλάχιστον την άνοιξη του 2014, η Key Books με απάλλαξε από τις τύψεις ότι είχα δημιουργήσει ένα θηριώδες, ανοικονόμητο έργο, εκδίδοντας το ‘Senna-Το Πνεύμα της Ταχύτητας’. Το οποίο, επιτέλους, ήταν ένα νορμάλ βιβλίο -ή τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως μοιάζει με κάτι τέτοιο. Πρόκειται gια μια βιογραφική μελέτη που φιλοδοξεί να σκάψει βαθιά στο μυαλό και την ψυχή του Senna. Αυτό ήταν το θεμελιώδες στοίχημα, όχι η καταγραφή της πορείας του στα Γκραν Πρι, η ανατομία της οδήγησής του κ.λπ. Από μια άλλη άποψη, ο Senna ήταν καταφανώς ένας εξαιρετικά χαρισματικός άνθρωπος και μια περίπτωση άξια διερεύνησης από πολλές απόψεις. Είναι πάμπολλες οι πτυχές της προσωπικότητάς του που με γοήτευσαν κατ’ αρχήν αλλά και στη διάρκεια της συγκέντρωσης του βιογραφικού υλικού, της συγγραφής του βιβλίου κ.λπ.»

«Κυρίως, όμως, νομίζω ότι ο βασικός και ισχυρότερος πόλος έλξης ήταν η πνευματική του δύναμη, το βάθος και το εύρος της σκέψης του. Ο Senna ήταν μια μεγαλοφυία, κάποιος που ωθούσε το ίδιο του το πνεύμα σε ανεξερεύνητες περιοχές, το μυαλό του πήγαινε τόσο μακριά ώστε έφτανε να τρομάζει ακόμη και ο ίδιος από την διεισδυτική του ισχύ».

Εύλογα αναρωτιέμαι: κατά τη διάρκεια αυτής της ενδελεχούς έρευνας, της κατάκτησης μέχρι πρότινος απόρθητων κάστρων σχετικά με τα άδυτα της προσωπικότητας του Ayrton, τι συνάντησε, τι ανακάλυψε ο Βασίλης που δεν γνώριζε και τον συγκλόνισε;

Σκέφτεται, ψάχνει στα άδυτα τις σκέψης, σε ένα λαβύρινθο που πλέον δεν υπάρχει κλωστή για να τον επαναφέρει στην είσοδό του: «Αυτό είναι ερώτημα που, πραγματικά, πολύ δύσκολα μπορεί να απαντηθεί. Γιατί δεν θυμάμαι πια τι δεν ήξερα για τον Senna, μια προσωπικότητα που με απασχολεί επί σχεδόν τρεις δεκαετίες. Επίσης, δεν ανέχομαι την προσέγγιση του οπαδού-συγγραφέα και υιοθετώ συνειδητά την αποστασιοποίηση του επιστήμονα-μελετητή (όσο και εάν αυτό ακούγεται υπερβολικό για τον Senna, ο οποίος ούτε εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς έκανε, ούτε επαναστάσεις υποκινούσε, ούτε διακρίθηκε σε κάτι άλλο πέραν της F1).

Με δεδομένη την ψυχρότητα, λοιπόν, του «αντικειμενικού» παρατηρητή, δύσκολα θα εκπλησσόμουν πχ από την ικανότητα του Senna να οπτικοποιεί στο μυαλό του έναν γύρο σε μια δεδομένη πίστα, ταυτόχρονα να χρονομετρά νοερά την επίδοσή του αλλά και να προτείνει βελτιώσεις στον εαυτό του. Για κάποιον αμύητο στην νοοτροπία του Senna, όλο αυτό ακούγεται παρανοϊκό, για κάποιον άλλον όμως (όπως εγώ) ο οποίος έμαθε να περιμένει τα πάντα από αυτόν τον μεγαλοφυή τύπο, δεν υπάρχει κάτι αλλόκοτο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, συνοψίζοντας τα πιο εντυπωσιακά, κατά την άποψή μου, στοιχεία της προσωπικότητας του Senna, θα έλεγα ότι ήταν η δύναμη της σκέψης και της αυτοανάλυσής του, καθώς και η κολοσσιαία αυτοπεποίθησή του».

Αυτή η δύναμη της προσωπικότητάς του, σε συνδυασμό με το αστείρευτο ταλέντο και την ανεξάντλητη δίψα κατάκτησης της κορυφής, οδήγησαν σε σπουδαίες εντός πίστας κόντρες. Μάχες που θυμόμαστε και αναπολούμε το τιμημένο παρελθόν της κορωνίδας του μηχανοκίνητου αθλητισμού, χορογραφίες που έχουν αποτυπωθεί τόσο έντονα στο μυαλό μας που δεν χρειαζόμαστε YouTube για να θυμηθούμε ‘τα  βήματά’ τους.

Όπως η μνημειώδης άμυνα που ο Βραζιλιάνος έπαιξε στους τελευταίους γύρους του GP Μονακό του 1992, όταν με την ανίσχυρη McLaren-Honda MP4-7A έκλεισε με μαεστρία κάθε παραθυράκι στον χείμαρρο Nigel Mansell με την Williams-Renault FW14B. Αν και το πραγματικό αντίπαλο δέος για τον Senna, είχε όνομα και λεγόταν Alain Prost.

«Το ότι το alter ego του Senna, τυπικά ο μεγαλύτερος εχθρός του, ήταν ο Γάλλος, ένας αληθινός γίγαντας των αγώνων και κατ’ εξοχήν ‘εγκεφαλικός’ οδηγός, λέει πολλά. Εάν γινόταν ποτέ να συνδυαστεί και να αλληλοσυμπληρωθεί το πνευματικό δυναμικό Senna και Prost, το αποτέλεσμα θα ήταν ένα υπερόπλο, μια -ειρηνική, ή έστω περιορισμένη στις πίστες- πυρηνική βόμβα», λέει ο Βασίλης.

Δύο τόσο σπουδαίοι αλλά ταυτόχρονα τόσο διαφορετικοί οδηγοί. Εκπρόσωποι διαφορετικών σχολών, διαφορετικής φιλοσοφίας. Ομολογώ (και μη ληφθεί ως ασέβεια μέρα που είναι) πως αν έπρεπε να διαλέξω στρατόπεδο, θα διάλεγα εκείνο του Γάλλου. Πιτσιρικάς ακόμα, προτιμούσα την αναλυτική σκέψη από τον παρορμητισμό. Τη λογική από το πάθος. Ίσως να έφταιγε και η αδυναμία μου να ακολουθήσω οποιαδήποτε πίστη – να ταυτιστώ με κάποιον που είναι τόσο δοσμένος σε μία ανώτερη δύναμη. Αιγόκερος βλέπεις, πραγματιστής όσο πάει.

Αυτό που πολλοί αγνοούν, είναι πως η αλληλοεκτίμηση αυτών των δύο σπουδαίων πρωταθλητών εξελίχθηκε σε δυνατή φιλία όταν έπαψαν να προσπαθούν να χωρέσουν τους εγωισμούς τους εντός της πλάτους μερικών μέτρων αγωνιστικής διαδρομής. Ίσως η εντός πίστας κόντρα τους να ήταν αναπόφευκτη, ο θρόνος χωράει πάντα μόνο έναν.

Το 1994 με τον Prost πλέον εκτός Formula 1, ο Senna μεταπήδησε στη Williams στοχεύοντας στο να χτίσει μία νέα αυτοκρατορία. Όμως η χρονιά ξεκίνησε άσχημα, η πίεση ήταν μεγάλη και η ανάγκη να υπερβάλλει εαυτόν ήταν αναπόφευκτη.

«Είπαμε πριν για την αυτοπεποίθησή του Ayrton», σημειώνει ο Βασίλης Τσακίρογλου. Όφειλε να πιστεύει ότι είναι θεός και, έπεισε τον εαυτό του ότι αυτό ήταν: Ένας μικρός θεός, άτρωτος, τα πανθ’ ορών και τα πάντα προλαμβάνων».

Δυστυχώς αυτό το τελευταίο, έμελλε να μην είναι αληθινό. Αποδείχθηκε θνητός και μάλιστα με τον πιο τραγικό τρόπο. Πρωτομαγιά 1994, όπως και φέτος, Πάσχα για τους Ορθόδοξους. Grand Prix Αγίου Μαρίνου στην πίστα της Ίμολα, σε ένα τριήμερο που φάνταζε εξ αρχής καταραμένο. Ο Rubens Barrichello είχε ένα σοβαρό ατύχημα την Παρασκευή, με τη Jordan του να απογειώνεται. Το Σάββατο ο Roland Ratzenberger έχασε τη ζωή του στις κατατακτήριες δοκιμές όταν η Simtek του καρφώθηκε στον τοίχο.

Η ατμόσφαιρα ήταν βαριά, ο Senna είχε προμηθευτεί μία αυστριακή σημαία για να τιμήσει τον αδικοχαμένο συνάδελφό του σε περίπτωση νίκης. Όμως όσο πλησίαζε η ώρα της εκκίνησης φάνταζε και πιο απόμακρος, βυθισμένος σε σκοτεινές σκέψεις.

Ο αγώνας άρχισε επεισοδιακά, με ατύχημα, το αυτοκίνητο ασφαλείας βγήκε για να οριοθετήσει το ρυθμό. Όταν αυτό αποχώρησε, ο Senna οδηγούσε την κούρσα και μπαίνοντας στον έβδομο γύρο ήρθε η καταστροφή. Η Williams δεν έστριψε ποτέ στη στροφή Ταμπουρέλο, έπεσε με 233 km/h στον τσιμεντένιο τοίχο. Ο Senna ήταν ακόμα ζωντανός όταν απεγκλωβίστηκε από το μονοθέσιο του αλλά  παρά τις απέλπιδες προσπάθειες του γιατρού της FIA, Sid Watkins, δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή.

Στα 22 χρόνια που έχουν περάσει, έχουν γραφτεί πολλά σχετικά, έχουν ειπωθεί πολύ περισσότερα. Μέχρι και θεωρίες συνωμοσίας για ελεύθερο σκοπευτή (!) αν και όλα καταλήγουν σε κατασκευαστική αστοχία της κολώνας του τιμονιού της Williams. Υπήρξαν λαϊκά και όχι μόνο δικαστήρια αλλά για πολλούς, ακόμα δεν έχει απονεμηθεί ‘δικαιοσύνη’ για τον χαμό του Ayrton. Ο Βασίλης συμφωνεί.

«Σε μεγάλο βαθμό συμφωνώ ότι αυτή είναι η αυθόρμητη αίσθηση -και σε αυτό το πνεύμα έχω γράψει το σχετικό κεφάλαιο στο ‘Senna-Το Πνεύμα της Ταχύτητας’. Εάν δικαιοσύνη σημαίνει η πλήρης αποκάλυψη της αλήθειας και ο κολασμός των υπαιτίων ενός αδικήματος, τότε υπ’ αυτή τη στενή έννοια, δικαιοσύνη δεν αποδόθηκε, παρόλη την διάρκεια του δικαστικού σίριαλ στα ιταλικά δικαστήρια. Από την άλλη, όμως, η δικαιοσύνη, εκτός από μια αφηρημένη έννοια που άπτεται της ηθικής, των ιδανικών κ.λπ, έχει μια απολύτως πρακτική διάσταση: Έγκριτοι νομικοί, από διάφορες χώρες, εκπροσωπώντας διαφορετικές σχολές δικαίου, θεώρησαν ότι η υπόθεση έκλεισε με την απαλλαγή όλων των κατηγορουμένων για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Εκεί τελείωσε το ζήτημα, οριστικά και αμετάκλητα. Και πάλι, όμως, η δική μου θεωρία, για την οποίαν έχω συζητήσει εκτενώς με ειδικούς, έμπειρους περί τη Φόρμουλα 1, με βετεράνους διεθνείς δημοσιογράφους οι οποίοι γνωρίζουν την εσωτερική λειτουργία των ομάδων κ.λπ, πηγαίνει λίγο παρακάτω. Ας μου επιτραπεί όμως να μην εκθέσω εδώ το τι απάντηση έδωσα εγώ στον εαυτό μου στο επίμονο και πιεστικό ερώτημα ‘ποιος σκότωσε τον Senna;’. Το ραντεβού με οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, δεν γίνεται να δοθεί παρά μόνο στις σχετικές σελίδες του βιβλίου μου».

Σεβαστό! Ας περάσουμε στην επόμενη ερώτηση λοιπόν. Αν κάτι κέρδισε η Formula 1 από την απώλεια του Ayrton ήταν η δραματική βελτίωση των επιπέδων ασφαλείας – πέρασαν 21 χρόνια για να θρηνήσουμε ξανά απώλεια στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Πως θα ήταν όμως τα πράγματα αν δεν είχε ‘φύγει’ ο Senna;

«Σε ό,τι αφορά στις εκτιμήσεις για ένα διαφορετικό μέλλον, η δική μου άποψη είναι εξίσου έγκυρη ή αληθοφανής όσο και οποιουδήποτε άλλου: Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα μπορούσε να έχει συμβεί ‘εάν’, ‘εάν δεν κ.λπ. Προσωπικά, πάντως, πιστεύω ότι ο Senna θα δυσκολευόταν πολύ να συμβιβαστεί με την, απολύτως φυσιολογική, κάμψη της απόδοσής του. Θα αντιστεκόταν πολύ περισσότερο από όσο θα έπρεπε στη νέα γενιά πιλότων και ιδιαίτερα στον Michael Schumacher. Έχω την αίσθηση ότι ο Senna θα παρασυρόταν από τον εγωισμό του και θα έμενε στους αγώνες πιο πολύ από όσο θα έπρεπε για να διατηρήσει την αίγλη και τον θρύλο του. Επίσης, εικάζω ότι, όταν πια θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει την αγωνιστική δράση, θα περνούσε μια βαθιά υπαρξιακή κρίση, θα πειραματιζόταν ακόμη και με την πολιτική, τελικά όμως θα αποτραβιόταν σε έναν δικό του κόσμο. Στο επίκεντρο του οποίου θα παρέμενε, όπως πάντα, ο εαυτός του».

Ενδιαφέρουσα προσέγγιση και με βρίσκει σύμφωνο. Πώς να πειστεί ένας τόσο σπουδαίος οδηγός, ένας τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής, να φύγει νωρίς; Ή έστω έγκαιρα;

Αντίστοιχα στην περίπτωση του συγγραφέα, πόσο εύκολο είναι να πειστεί κανείς να σταματήσει να μοιράζεται σκέψεις με τους ‘ομόθρησκους΄; Για το τέλος λοιπόν ρωτάω τον Βασίλη αν σε αυτές τις μερικές χιλιάδες σελίδες, έχει γράψει όλα όσα είχε μέσα του για το ίνδαλμά του. Αν έχει έρθει η ώρα να πατήσει φρένο στη δική του εμμονή.

«Πιστεύω πως ναι, έχω κλείσει με το κεφάλαιο Senna, άλλα δέντρα δεν κινδυνεύουν να κοπούν και να μετατραπούν σε χαρτί -τουλάχιστον όχι εξαιτίας μου και όχι για την έκδοση άλλου ενός βιβλίου υπογεγραμμένου από εμένα και αφιερωμένο στον Senna. Το ‘Πνεύμα της Ταχύτητας’ περιέχει το απόσταγμα όλης αυτής της πολυετούς, επίπονης, αλλά και ανεκτίμητης ‘συμβίωσής’ μου με τον Senna. Ακόμη και εγώ έπρεπε να απεξαρτηθώ κάποτε από τον Ayrton».

Ο ‘τοίχος’ της Ίμολα που στήθηκε για τα 20 χρόνια από την απώλεια του Senna

Για κανένα λόγο όμως, δεν θα πάψει τόσο ο Βασίλης όσο και τα εκατομμύρια θαυμαστών του ανά τον κόσμο να τον λατρεύουν. Είχα την τύχη να βρεθώ στην Ίμολα, στις εκδηλώσεις για την επέτειο 20 ετών για την απώλειά του. Σε ένα διήμερο-γιορτή για το μηχανοκίνητο αθλητισμό τον οποίο βοήθησε να γίνει τόσο δημοφιλής. Με χιλιάδες κόσμου να κάνουν ουρές για να επισκεφτούν την έκθεση που είχε στηθεί στο ιταλικό σιρκουί. Ο Senna ήταν εκεί. Το πνεύμα του ήταν εκεί.

Αντί επιλόγου, θα σας παραθέσω ένα video με τη ζωντανή εκτέλεση ενός τραγουδιού που γράφτηκε στη μνήμη του και που ακούσαμε εκείνη την ημέρα σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Senna. Ο λόγος για το ‘Ayrton’ από τον Paolo Montevecchi. Απολαύστε το…

* Το βιβλίο ‘Ayrton Senna – Το Πνεύμα της Ταχύτητας’ κυκλοφορεί από την Key Books σε όλα τα βιβλιοπωλεία. Είναι επίσης διαθέσιμο μέσω της ιστοσελίδας www.keybooks.gr