© AP Images
STEVE JOBS

O ορισμός της ευφυΐας σύμφωνα με τον Steve Jobs

Επιστρέφουμε σε ένα διαχρονικό μυστικό όπως το εξέφρασε ένας από τους πιο έξυπνους ανθρώπους των τελευταίων 100 χρόνων.

Γνωρίζουμε κατά καιρούς ανθρώπους που είναι ιδιαίτερα έξυπνοι. Κάποιοι μπορούν να απαγγείλουν κλασική λογοτεχνία. Άλλοι θα σε καταπλήξουν με τη γνώση τους σχετικά με γεγονότα. Αρκετοί θα σου προσφέρουν απίστευτες συμβουλές. Στο τέλος, οι περισσότεροι από αυτούς δε θα καταφέρουν να αφήσουν το αποτύπωμα τους στον κόσμο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ένα μέρος της απάντησης περιλαμβάνεται στον προσδιορισμό της ευφυΐας.

Μεγαλώσαμε με τη συνήθεια του να ορίζουμε την ευφυΐα ως ένα συνδυασμό υψηλού IQ-EQ. Αυτά είναι συνήθως χαρακτηριστικά με τα οποία γεννιόμαστε και μας εξυπηρετούν αρκετά, καθώς μπορούμε να ρίξουμε το φταίξιμο για την έλλειψη επιτυχίας μας, στην κακή τύχη. Αλλά υπάρχει μια αλήθεια σε αυτό.

Η επιστήμη παρουσιάζει αναφανδόν το IQ ως ένα λογικό δείκτη της οικονομικής μας επιτυχίας. Εντούτοις, αυτό δε συμβαίνει πάντα, καθώς υπάρχουν άνθρωποι με υψηλά IQ που ζουν μετρίως εύπορες ζωές, αλλά και άνθρωποι που ζουν πλούσια, χωρίς να έχουν υψηλή ευφυΐα. Κατά τον Steve Jobs, το μυστικό της ευφυΐας κρύβεται στην απόκτηση εκείνων των εμπειριών που μας διαφοροποιούν από τους άλλους. Πώς λοιπόν την έχει ορίσει ο ιθύνων νους που βρέθηκε πίσω από το θαύμα της Apple;

«Ευφυΐα σε μεγάλο βαθμό, είναι η ικανότητα του να μπορείς να κάνεις zoom out, όπως κάποιος που είναι σε μια πόλη και κοιτάζει τα κτίρια από το μπαλκόνι του 80ου ορόφου. Σ’ εκείνο το σημείο, κάποιοι μπορεί να καταστρώσουν πώς να πάνε από το σημείο Α της πόλης στο σημείο Β, διαβάζοντας αυτούς τους χαζούς μικροσκοπικούς χάρτες, εσύ όμως μπορείς να δεις τα σημεία μπροστά σου. Μπορείς να δεις όλη την πόλη» είχε πει χαρακτηριστικά.

Ο Jobs σε αυτό το απόσπασμα τόνιζε πως οι έξυπνοι άνθρωποι συχνά κάνουν συνδέσεις που φαίνονται προφανείς στους ίδιους, αλλά περίπλοκες στους γύρω τους, απλά επειδή μπορούν να κάνουν “zoom out”, ώστε να δουν τη συνολική εικόνα μας κατάστασης.

Δεν είναι πάντα τόσο εύκολο.

Zoom out: Πώς γίνεται;

Ο Steve Jobs εξηγούσε: «Είναι θέμα εμπειριών ζωής. Αν έχεις τις ίδιες εμπειρίες με όλους τους άλλους, τότε θα κάνεις τις ίδιες παραπομπές και δε θα έχεις καινοτόμο σκέψη. Μπορεί να αποφασίσεις να πας στο Παρίσι και να γράφεις ποιήματα για δυο χρόνια, ή μπορεί να θέλεις να πας σε μια τριτοκοσμική χώρα (κάτι που συστήνω ανεπιφύλακτα), ή να ερωτευτείς δυο ανθρώπους ταυτόχρονα. Ο Walt Disney πήρε LSD, το ξέρετε;».

Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα του 2015, η θετική διάθεση του ατόμου προς νέες εμπειρίες, μπορεί να γίνει ένας δείκτης για την αποδοτική εργασία σε δημιουργικές δουλειές, άρα ο ισχυρισμός του Jobs επαληθεύεται πανηγυρικά. Επίσης, η σύγχρονη ιστορία έχει αποδείξει πως για να αναρριχηθεί κανείς στον τομέα του, πρέπει να αφήσει πίσω του ένα αποτύπωμα καινοτομίας.

Ακόμα, σύμφωνα με την προαναφερθείσα έρευνα, η εξωστρέφεια παίζει σημαντικό ρόλο σε καταστάσεις που περιλαμβάνουν κοινωνικές συναναστροφές, δηλαδή, όπως αναφέρει παραπάνω και ο Jobs, οι άνθρωποι που είναι ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες και εξωστρεφείς, θα αναζητήσουν τις πιο ενδιαφέρουσες, μη-προβλέψιμες καταστάσεις της ζωής, με αποτέλεσμα να διευρύνουν τους ορίζοντες τους όσο ποτέ.

Από την άλλη, επιχειρηματίες όπως ο ιδρυτής του Shopify, Divyank Turakhia, έχουν καταφέρει να «αντικαταστήσουν» την έλλειψη εξωστρέφειάς τους, με διάβασμα βιβλίων, λογοτεχνικών και μη, σε μανιακό βαθμό, χτίζοντας μέσω της μυθοπλασίας, νέα σύμπαντα και νέες αντιλήψεις ζωής.

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Tim Ferriss, o Turakhia μέχρι την ηλικία των 15 ετών, διάβαζε 800 ώρες το χρόνο. Αλήθεια, πόσα βιβλία διαβάζεις κάθε χρόνο;

Πώς μπορείς να ζεις ανεκτίμητες εμπειρίες;

O ορισμός της ευφυΐας σύμφωνα με τον Steve Jobs © Paul Sakuma / AP

Θεωρητικά, όλοι θα μπορούσαμε να επενδύσουμε κάποια χρήματα που -ίσως- έχουμε στην άκρη και να πάμε στο Παρίσι και να γράφουμε ποιήματα και να κάνουμε ménage à trois και να ανακατεύουμε LSD στο bris και στο βούτυρο, μέσα στη μεσημεριανή μας baguette. Προσωπικά, μια τέτοια ζωή θα μου άρεσε πάρα πολύ, αν γινόμουν ξανά 21 και ζούσα σε ένα κόσμο που δεν είχε συμβεί οικονομική κρίση και δεν έμοιαζε με πολυτέλεια το να έχεις μια δουλειά και να επιβιώνεις.

Λογικά, κι εσύ είσαι σε μια αντίστοιχη κατάσταση και ο αβάσταχτα κυνικός τρόπος ζωής των πόλεων έχει ελαχιστοποιήσει τις αποδράσεις σου σε μια βδομάδα στην Αμοργό και μερικά σκόρπια τριήμερα στο χωριό, σε μια insta-friendly ζωή που δε μοιάζει και τόσο με τον μεταμοντέρνο αναχωρητισμό, το «sabbatical διαρκείας» που έχει προτείνει ο Steve Jobs, προς τέρψη της ατομικής διάνοιας και επέκταση της στους αιώνες της δημιουργικής καινοτομίας.

Άρα, υπάρχει φως στο τούνελ; Σίγουρα δεν είναι εύκολο. Το να επιδιώκεις όμως νέες, συναρπαστικές εμπειρίες (ταξίδια, βιβλία, γεύσεις, συναντήσεις με ξεχωριστούς ανθρώπους) εκτός από ευχάριστο είναι και χρήσιμο.