Ο πλανήτης που κανονικά δε θα έπρεπε να υπάρχει
- 29 ΙΟΥΝ 2023
Το διάστημα αποτελεί ούτως ή άλλως ένα μεγάλο μυστήριο για την επιστημονική κοινότητα -και την ανθρωπότητα, γενικότερα-, υπάρχει όμως ένας πλανήτης που προβληματίζει ιδιαίτερα τους επιστήμονες. Ο λόγος για τον 8 UMi b, που ονομάστηκε Halla μετά την αρχική του ανακάλυψη από Κορεάτες αστρονόμους το 2015. Η ονομασία του προήλθε από το ψηλότερο βουνό στη Νότια Κορέα το οποίο και θεωρείται ιερός τόπος.
Όπως γράφουν οι αστρονόμοι, στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε την περασμένη Τετάρτη στο περιοδικό Nature, είναι ένας εξωπλανήτης με πολλές ομοιότητες με τον Δία. Επειδή όμως αναπτύσσονται υψηλότερες θερμοκρασίες στην επιφάνειά του από αυτόν, τον αποκαλούν «καυτό Δία».
Η απόστασή του από τη Γη είναι 520 έτη φωτός ενώ περιστρέφεται γύρω από ένα γιγάντιο αστέρι μεγαλύτερο από τον ήλιο μας, το Baekdu, που βρίσκεται στον αστερισμό της Μικρής Άρκτου.
Γιατί όμως ισχυρίζονται οι αστρονόμοι ότι ο Halla «δεν θα έπρεπε να υπάρχει»; Όπως εξηγούν το αστέρι του γνώρισε μία βίαιη εξέλιξη που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είχε καταστρέψει τους κοντινούς πλανήτες, μεταξύ αυτών και τον 8 UMi b, ο οποίος ωστόσο κατάφερε να επιζήσει.
Το Baekdu μελετήθηκε με τη χρήση του δορυφόρου Transiting Exoplanet Survey Satellite της NASA και διαπιστώθηκε ότι κάποια στιγμή εξελίχθηκε από αστέρι σε ερυθρό γίγαντα, καθώς αποδείχθηκε ότι έχει ήδη εξαντλήσει το υδρογόνο που μετέτρεπε σε ήλιο στον πυρήνα του με θερμοπυρηνική σύντηξη (την αντίδραση που δίνει την ενέργεια στον Ήλιο και σε όλους τους αστέρες κύριας ακολουθίας να λάμπουν).
«Όταν αυτό συμβαίνει σε ένα αστέρι έχει συνήθως καταστροφικές συνέπειες για τους πλανήτες σε κοντινή τροχιά. Όταν συνειδητοποιήσαμε ότι ο Halla είχε καταφέρει να επιβιώσει ενώ βρισκόταν σε άμεση γειτνίαση με το γιγάντιο άστρο του ήταν μία τεράστια έκπληξη», δήλωσε το μέλος της ερευνητικής ομάδας Dr. Dan Huber, υπότροφος του Αυστραλιανού Ερευνητικού Συμβουλίου στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης.
«Καθώς εξάντλησε τον πυρήνα του καυσίμου υδρογόνου του, το αστέρι θα έπρεπε κανονικά να διογκωθεί και να καταπιεί κάθε τι κοντινό, πριν συρρικνωθεί και επανέλθει στη σημερινή του κατάσταση» συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Σενάρια πλανητικής επιβίωσης
Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, ο Ήλιος μας αναμένεται να εξελιχθεί σε ερυθρό γίγαντα σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια και πιθανότατα θα καταπιεί τη Γη. Μάλιστα, δε θα είναι ο μοναδικός πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος που θα εξαφανιστεί, το ίδιο θα συμβεί τόσο με τον Ερμή όσο και την Αφροδίτη.
Ενώ το ηλιακό μας σύστημα έχει μόνο ένα αστέρι, πολλά αστέρια σε όλο το σύμπαν υπάρχουν σε δυαδικά ζεύγη. Οι αστρονόμοι εξακολουθούν να διερευνούν πώς σχηματίζονται πλανήτες γύρω από αυτά τα συστήματα διπλών αστεριών, καθώς και ποια είναι η τύχη αυτών των πλανητών.
Όταν η ερευνητική ομάδα συνειδητοποίησε ότι το Baekdu ήταν πιθανότατα κάποτε μεγαλύτερο από την τρέχουσα τροχιά του πλανήτη, πραγματοποίησε νέες έρευνες το 2021 και το 2022 χρησιμοποιώντας το αστεροσκοπείο W. M. Keck και το τηλεσκόπιο Canada-France-Hawaii. Οι πρόσθετες παρατηρήσεις έδειξαν ότι η -σχεδόν κυκλική- τροχιά του πλανήτη, η οποία χρειάζεται 93 γήινες ημέρες για να ολοκληρωθεί, παρέμεινε σταθερή για περισσότερο από μια δεκαετία.
«Μαζί, αυτές οι παρατηρήσεις επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του Halla, αφήνοντάς μας το συναρπαστικό ερώτημα για το πώς επέζησε ο πλανήτης», σημείωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Dr. Marc Hon, αστρονόμος και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης.
Τώρα, οι αστρονόμοι προσπαθούν να προσδιορίσουν εάν είναι δυνατόν ο πλανήτης να αντέξει ένα τέτοιο κατακλυσμιαίο αστρικό γεγονός.
«Ένα πιθανό σενάριο είναι αυτό που μοιάζει με εκείνο του διάσημου φανταστικού πλανήτη Tatooine από το Star Wars, ο οποίος υποτίθεται ότι περιστρέφεται γύρω από δύο ήλιους», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Tim Bedding, αστρονόμος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. «Εάν το Baekdu ήταν εντός ενός συστήματος δύο άστρων, αυτό θα εμπόδιζε οποιοδήποτε από αυτά να επεκταθεί επαρκώς ώστε να καταπιεί τον πλανήτη. Σε ένα τέτοιο σενάριο, τα αστέρια θα τρέφονταν το ένα από το άλλο».
Ένα ακόμα σενάριο είναι ότι ο Halla είναι ένας αρκετά νεαρός πλανήτης που γεννήθηκε από ένα νέφος αερίων, το οποίο δημιουργήθηκε μετά από μία καταστροφική σύγκρουση μεταξύ των δύο αστεριών. Η αλήθεια όμως είναι ότι, μέχρι στιγμής, η επιστημονική κοινότητα έχει κάποιες θεωρίες, δε γνωρίζει όμως με απόλυτη σιγουριά τι έχει συμβεί.
