Ο πρωτόγνωρος καύσωνας και οι πυρκαγιές κόστισαν τη ζωή σε πάνω από 600 Ευρωπαίους
Την τελευταία εβδομάδα, τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής έγιναν πιο αισθητά από ποτέ στην Ευρώπη. Είμαστε όμως ακόμα μόνο στην αρχή δυστυχώς.
- 18 ΙΟΥΛ 2022
Ανυπολόγιστη φυσική καταστροφή ακόμη και σε βιότοπους γεμάτους σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, μαζικές εκκενώσεις σπιτιών, σοβαροί τραυματισμοί και χιλιάδες εκτάρια δάσους καμένα ολοσχερώς. Αυτός είναι ο θλιβερός απολογισμός από τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, η Πορτογαλία και η Ισπανία θρηνούν εκατοντάδες νεκρούς από τον πρωτόγνωρο καύσωνα ενώ οι Βρετανοί επιστήμονες προειδοποιούν για θερμοκρασίες που θα αγγίξουν τους 39 Βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Δυστυχώς, μάλιστα, το συγκεκριμένο ρεκόρ δεν είναι παλιό αλλά προέρχεται από την περιοχή του Κέμπριτζ και το 2019. Άλλωστε, είναι κοινό μυστικό ότι την τελευταία δεκαετία οι χρονιές διαγωνίζονται η μία την άλλη για τον τίτλο του πιο ζεστού έτους όλων των εποχών.
Φυσικά, ούτε η Ελλάδα απουσιάζει από τον θλιβερό απολογισμό, αφού σύμφωνα με ανακοίνωση της Πυροσβεστικής είχαμε 71 εστίες φωτιάς μέσα σε 24 ώρες το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε. Απλά, όλα δείχνουν πως ο πρωτόγνωρος καύσωνας θα φτάσει (ευτυχώς) εξασθενημένος στα μέρη μας, ενώ μετά τις περσινές πυρκαγιές που ισοπέδωσαν την Εύβοια και την τραγωδία στο Μάτι, το τι θεωρούμε καταστροφή στην Ελλάδα έχει (δυστυχώς) αλλάξει κατά πολύ.
Πόσο τυχαίες είναι οι πυρκαγιές και τι σχέση έχουν με τις πρωτόγνωρες θερμοκρασίες; Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η σχέση είναι άμεση. Όσο για τον ρόλο που παίζει η κλιματική αλλαγή σε όλα αυτά; Μία πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Enviromental Research υποστηρίζει πως είναι ικανή να κάνει τους καύσωνες πολύ χειρότερους αλλά και πολύ πιο καταστροφικούς.
Οι πυρκαγιές και ο καύσωνας σε αριθμούς
Ένας Ισπανός πυροσβέστης στη μάχη με τις φλόγες, στο Μονσαγκρό της Δυτικής Ισπανίας / © J.de Oro / AP
Λένε ότι οι αριθμοί δε δείχνουν πάντα την αλήθεια, στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως σίγουρα ρίχνουν φως στο μέγεθος του προβλήματος. Μέχρι στιγμής, η περιοχή που έχει δεινοπαθήσει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη είναι η Ιβηρική χερσόνησος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Εθνική Οδός που ενώνει τη Μαδρίτη με τη Λισαβόνα παρέμεινε για περισσότερες από 12 ώρες κλειστή το Σαββατοκύριακο, αφού το τεράστιο πύρινο μέτωπο δεν μπορούσε να περιοριστεί.
Χιλιάδες Πορτογάλοι πυροσβέστες έδωσαν μία άνιση μάχη / © Armando Franca / AP
Στην Πορτογαλία η θερμοκρασία άγγιξε τους 47 Βαθμούς Κελσίου, ύστερα από μία μακρά περίοδο ακραίας ξηρασίας που διήρκεσε όλον τον Ιούνιο και επηρέασε το 96% εδάφους της χώρας σύμφωνα με τους ειδικούς.
Μέχρι στιγμής, δύο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις πυρκαγιές και 60 έχουν τραυματιστεί ενώ έχουν καεί συνολικά κοντά στα 40 χιλιάδες εκτάρια δάσους με τα 15 χιλιάδες από αυτά να γίνονται στάχτη μόλις την τελευταία εβδομάδα.
Εθελοντής προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά στο χωριό Κάσα Ντα Κουίντα της Πορτογαλίας / © Joao Henriques / AP
Είναι όμως ο πρωτόγνωρος καύσωνας εκείνος που έχει προκαλέσει τους περισσότερους θανάτους και όχι οι φωτιές. Το Υπουργείο Υγείας της χώρας ανακοίνωσε 238 νεκρούς (κυρίως ηλικιωμένους πολίτες με υποκείμενα νοσήματα), αν και υπάρχουν διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία που κάνουν λόγο ακόμα και για περισσότερους από 600 νεκρούς.
Για την Ισπανία, όπου ο υδράργυρος άγγιξε ακόμα και τους 45 Βαθμούς Κελσίου, η αντίστοιχη ανακοίνωση κάνει λόγο για 360 νεκρούς από τον καύσωνα μέχρι στιγμής ενώ οι φωτιές έχουν κάψει 14 χιλιάδες εκτάρια, αναγκάζοντας παράλληλα τις αρχές να εκκενώσουν τα σπίτια 3 χιλιάδων ανθρώπων κοντά στη Μάλαγα.
Μάλιστα, το πιο ανησυχητικό γεγονός είναι πως το κύμα καύσωνα δεν έχει τελειώσει. Η Γαλλία περιμένει σύμφωνα με τους ειδικούς την κορύφωσή του σήμερα (ή το αργότερο αύριο), όταν και το θερμόμετρο θα αγγίξει σε κάποιες περιοχές τους 40 βαθμούς Κελσίου.
Την εβδομάδα που μας πέρασε πάντως, 38 από τους 96 νομούς της Γαλλίας βρέθηκαν σε κόκκινο συναγερμό και 14 χιλιάδες άνθρωποι (κάτοικοι και τουρίστες) χρειάστηκε να εκκενώσουν τα σπίτια και τα καταλύματα που έμεναν στον νοτιοδυτικό νομό της Ζιρόντ.
O νομός της Ζιρόντ ήταν εκείνος που έζησε τη μεγαλύτερη καταστροφή στη Γαλλία / © Associated Press
Σχετικά με τον καύσωνα πάντως, το γαλλικό κράτος είχε λάβει αυστηρά μέτρα. Άλλωστε, η μεγάλη τραγωδία του 2003 και των 15 χιλιάδων θανάτων από υπερβολική ζέστη είναι ακόμα νωπή.
Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι εκτός από τα δάση αντιμετωπίζουν προβλήματα και τα βουνά. Οι αρχές εξέδωσαν οδηγία για τις γαλλικές Άλπεις, συμβουλεύοντας στους ορειβάτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς έχει παρατηρηθεί ασυνήθιστα μεγάλη κινητικότητα σε κατολισθήσεις λόγω των υπερβολικά υψηλών θερμοκρασιών.
Πέρα όμως από αυτό, στις αρχές Ιουνίου η γειτονική Ιταλία έζησε τη μεγαλύτερη ορειβατική τραγωδία της πρόσφατης ιστορίας της: 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις ιταλικές Άλπεις ύστερα από κατάρρευση παγετώνα. Έτσι, οι Γάλλοι αποφάσισαν να είναι διπλά προσεκτικοί.
Πυροσβεστικό αεροπλάνο επιχειρεί στις πυρκαγιές του Μαρόκου. / © Associated Press
Φεύγοντας από την Ευρώπη αλλά παραμένοντας στη Μεσόγειο, οι πυρκαγιές κόστισαν τη ζωή σε έναν άνθρωπο ενώ ανάγκασαν τις αρχές να εκκενώσουν τα σπίτια 1000 συνολικά οικογενειών στο Μαρόκο. Μάλιστα, ακόμα και χώρες που δεν ανήκουν τυπικά στη Μεσόγειο αλλά συνορεύουν με αυτή (όπως η Κροατία και η Ουγγαρία) έζησαν και εκείνες δύσκολες στιγμές εξαιτίας των πυρκαγιών.
Τελικά, και καθώς ακόμα και το κύμα καύσωνα δεν έχει τελειώσει, το μεγάλο ερώτημα παραμένει: είναι αυτές οι τελευταίες καταστροφές και θύματα που θρηνούμε στην Ευρώπη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής φέτος; Υπάρχουν ακόμα έξι εβδομάδες καλοκαιριού για να μάθουμε.
Εκτός, αν και ο Σεπτέμβρης αποδειχθεί αντίστοιχα «καυτός», καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται μέρα με τη μέρα.
