Ο Θάνος Μικρούτσικος μέσα από τα δικά του λόγια
Πέντε χρόνια πριν, έφευγε από τη ζωή ο μεγάλος τραγουδοποιός. Σήμερα θυμόμαστε μερικές από τις πιο σπουδαίες δηλώσεις του ως έναν ελάχιστο φόρο τιμής.
- 28 ΔΕΚ 2024
Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ένας από τους σημαντικότερους και ταυτόχρονα πιο αγαπητούς στο ελληνικό κοινό μουσικοσυνθέτες. Ο Θάνος Μικρούτσικος υπήρξε ένας άνθρωπος με μια σπουδαία σταδιοδρομία στον χώρο της σύνθεσης. Δεν έμεινε όμως μόνο σε αυτή.
Μπορεί να αφιερώθηκε με ψυχή και σώμα στη μουσική αλλά ποτέ δεν ήταν ποτέ ο δημιουργός που προσκολλήθηκε αποκλειστικά στην τέχνη του απορρίπτοντας κάθε άλλη πτυχή της ζωής. Κατά καιρούς δε δίστασε να τοποθετηθεί πολιτικά, να θυμηθεί το παρελθόν του, να καταγράψει την κατά τον ίδιο ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και αργότερα, όταν μαθεύτηκε ότι αρρώστησε, να μιλήσει ανοιχτά για τον καρκίνο και τη νέα του καθημερινότητα.
Ήταν τέτοια τα στοιχεία της προσωπικότητας του Θάνου Μικρούτσικου, από την ευρυμάθεια του μέχρι τον τρόπο που κινούσε τα χέρια του συνομιλώντας σε ήρεμους τόνους, ώστε το αποτέλεσμα των συνεντεύξεων του ήταν συχνά καθηλωτικό. Παρακάτω θα βρείτε μερικά κομμάτια των συνεντεύξεων αυτών χωρισμένα σε θεματικές, προκειμένου να θυμηθούμε μαζί τον Θάνο Μικρούτσικο, όπως ακριβώς ήταν μέσα από τα δικά του λόγια.
Για τον Σταυρό του Νότου
«Το 1978-1979 βγάζω τον Σταυρό του Νότου. Από το 1981 και μετά αρχίζω να τα παίζω διαφορετικά, με αποτέλεσμα το κοινό να έχει μια άποψη ότι “τι γίνεται εδώ πέρα αυτό δεν έχει σχέση με τον Σταυρό του Νότου αλλά μας αρέσει πάρα πολύ”. Δηλαδή, η αρχική φόρμα που είχα στον Σταυρό του Νότου μου επέτρεπε κάθε πενταετία να παρουσιάζω τα ίδια τα ποιήματα εντελώς ανανεωμένα ρυθμικά, ενορχηστρωτικά, με ελεγχόμενους αυτοσχεδιασμούς, ακόμα και με διαφοροποίηση στη μελωδική γραμμή».
«Αυτό που προσέφερα εγώ στον Καββαδία πιστεύω ότι είναι η αποκάλυψη ενός άλλου προσώπου. Βεβαίως, υπάρχει το ταξίδι. Βεβαίως, υπάρχει ο ναυτικός. Βεβαίως, υπάρχει η θάλασσα. Αυτό όμως είναι το πεδίο πάνω στο οποίο ο Καββαδίας θέλει να αναπτυχθεί μια νέα φιλοσοφία που είναι η εξής: “Εσύ πιτσιρίκο, πρόσεξε, αν αξίζει τον κόπο που ήρθες σε αυτό τον κόσμο αξίζει για έναν λόγο: Για να φύγεις από αυτή τη βάρβαρη πραγματικότητα”. Αυτό το κατάλαβαν οι νέοι άνθρωποι».
Για τον Καββαδία
«Βλέπετε πόσο διαχρονικό είναι. Να γράφει κάποιος το 1935 ή το 1938 ή το 1950 και αυτή τη στιγμή να ανάβουν αναπτήρες στη νεότατη γενιά, στην τρίτη γενιά. Ειλικρινά δεν αναφέρομαι στη δική μου συμβολή, αυτά δεν… Λέω ότι εκατοντάδες χιλιάδες δίσκοι πουλήθηκαν, μέσω της μουσικής πουλήθηκαν επίσης δεκάδες χιλιάδες βιβλία. Αν πείτε αυτά τα νούμερα στην Ευρώπη, δε θα σας πιστεύουν. Ότι δηλαδή πουλήθηκε τόσο πολύ η ποίηση. Βλέπετε, λοιπόν, πώς περνάει ο λόγος του Καββαδία στη νέα γενιά τόσο ευθύβολα. Είναι αυτή η απογείωση που στη σημερινή βαρβαρότητα ο νέος την έχει απόλυτα ανάγκη και την παίρνει από κάποιον που έγραψε 60-70 χρόνια πριν. Η δύναμη της ποίησης του και η δύναμη της διαχρονικότητας των στίχων του», σε ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τον Καββαδία.
Eurokinissi
Για τη σχέση του με τη μουσική
«Μία ημέρα, το 1951, εγώ τεσσάρων χρονών επισκέφθηκα τη θεία μου στο νεοκλασικό της το οποίο σημειωτέον όπως όλα τα νεοκλασικά, είχε πολλές σκάλες. Της θείας μου είχε 62 σκαλιά. Το θυμάμαι γιατί της είχα πάει γλυκό του κουταλιού της γιαγιάς μου που έμενε περίπου 30 μέτρα μακριά και με περίμενε στο κεφαλόσκαλο, για να με ανεβάσει. Όταν την πλησίασα, με πήρε αγκαλιά και μου είπε: “Θανασάκη, σήμερα αποφάσισα να παίξω για σένα”, εκ των υστέρων έμαθα ότι είχε κλείσει τα πιάνα. Μου είπε αυτήν την κουβέντα και κάθισε στο πιάνο. Άρχισε να παίζει ένα κομμάτι που αργότερα έμαθα ότι ήταν Σούμπερτ.
Γυρίζει σε κάποια στιγμή προς το μέρος μου, και βλέποντάς με να την κοιτώ αποσβολωμένος, μου λέει “τώρα θα παίξεις εσύ”. Με καθίζει στο πιάνο και βάζει το δεξί μου χέρι στα πλήκτρα του. Από πάνω του, τοποθετεί το δικό της και αρχίζει να καθοδηγεί το κάθε μου δάχτυλο, ώστε να παίξει την αρχική μελωδία. Αυτήν την ηλεκτρική εκκένωση την οποία αισθάνομαι μέχρι σήμερα, 65 χρόνια μετά, τώρα που μιλάμε θεωρώ σημείο μηδέν της μουσικής μου. Από εκεί και πέρα, με πήρε η μουσική», σε συνέντευξη στο oneman.gr.
Για το ελληνικό τραγούδι
«Να μην μπλέκουμε τα είδη. Το ελληνικό τραγούδι, τα τελευταία 70 χρόνια, για να μην πάω πιο πίσω, ξεκινάει με τον Τσιτσάνη, τον Χατζηδάκι, τον Θεοδωράκη. Συνεχίζει με τη γενιά στην οποία ανήκω, μεγάλα ονόματα όπως Ξαρχάκος, Σαββόπουλος, Μαρκόπουλος, ο μακαρίτης ο Λοΐζος, Μούτσης.
Συνεχίζει με τον ελεύθερο σκοπευτή και πολύ σπουδαίο Σταμάτη Κραουνάκη. Συνεχίζει με μεγάλους τραγουδοποιούς όπως ο Μαχαιρίτσας, οι Κατσιμιχαίοι, Πορτοκάλογλου, Μάλαμας, Τσακνής. Και μετά πάμε στην πιο νέα γενιά, Αλκίνοος, Θηβαίος, Πασχαλίδης, Δεληβοριάς και τέλος, έχουμε την πιτσιρικαρία του 2000 Χαρούλη, Μποφίλιου, τάδε και τάδε.
Αν σε αυτούς, προσθέσεις σπουδαίους στιχουργούς όλων των εποχών και σπουδαίους τραγουδιστές όλων των γενεών, έχεις ένα παζλ προσώπων που αφορούν ένα τραγούδι που ακουμπάει στην ελληνική κουλτούρα», σε συνέντευξη στο oneman.gr.
Για το ΚΚΕ
«Είχα και εγώ κάποιες φορές επιφυλάξεις. Όχι, για τη στρατηγική του. Κυρίως γι αυτή την περίφημη ιστορία, το κυνήγι του εφικτού. Όποιος όμως διαβάζει με πάθος ιστορία, θα παρατηρήσει τα τελευταία τουλάχιστον 40 χρόνια ότι ακόμη και αρχικά αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυνηγώντας το εφικτό, είτε ενσωματώθηκαν απολύτως στο σύστημα, είτε περιθωριοποιήθηκαν», μέρος της συνέντευξης τύπου για το έργο του “Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι”.
Για τα μαθηματικά
«Η αγάπη που πέρασε σε μένα από τον πατέρα μου (σ.σ που ήταν μαθηματικός). Πέρασε αμέσως σε σχέση με τις δομές των μαθηματικών, όχι με το 3+3=6. Γι’αυτό και στο Πανεπιστήμιο ήμουν καλός κυρίως στα θεωρητικά μαθηματικά και εκεί ήθελα να πάω», σε συνέντευξη στο κανάλι της Βουλής.
«Το ότι είμαι οργανωτικός δεν αποκλείεται να προέρχεται από το γεγονός ότι έχω σπουδάσει μαθηματικά. Δεν ξέρω αν προέρχεται ολοκληρωτικά, αλλά σίγουρα με έχει βοηθήσει».
Για τους 7 Νάνους
«Όταν τους παίζω τους 7 Νάνους, ο κόσμος έχει ψευδαισθήσεις. Νομίζει ότι με βλέπει. Νομίζει ότι βλέπει το πιάνο. Θέλω να τους πω μέσα από την εκπομπή σου, ότι δεν βλέπουν εμένα και το πιάνο, νομίζουν ότι το βλέπουν. Γιατί από την ώρα που αρχίζω, εγώ έχω πάρει το πιάνο και ίπταμαι. Απλώς έρχομαι μετά για το χειροκρότημα», σε συνέντευξη στο RISE TV.
Για τη μάχη με τον καρκίνο
«Έχω πλήρη συνείδηση ότι πρόκειται για πολυπαραγοντική ασθένεια η οποία αυτονομείται – άρα δεν εξαρτάται από σένα πώς το παλεύεις. Όμως θα σου πω κάτι. Στον όποιο βαθμό κάποια πράγματα εξαρτώνται από μένα, το παλεύω του κερατά… Σε εκείνο τον βαθμό που έχω έστω μικρό ρόλο, θα του βγάζω τη γλώσσα. Δε θα τον κοροϊδεύω έτσι και αλλιώς, όχι. Ξέρω πως μπορεί να αυτονομηθεί. Δεν είμαι βλαξ ούτε ζω με ψευδαισθήσεις. Ένα πρωί κοιτάχτηκα στον καθρέφτη και του είπα: Τα έβαλες με λάθος άνθρωπο. Θα σε ταλαιπωρήσω φρικτά», σε συνέντευξη στην Εφημερίδα των Συντακτών.
Κάνοντας έναν απολογισμό
«Ναι, αισθάνομαι πλήρης με την έννοια ότι και δισκογραφικά και στο τραγούδι και στην κλασική μουσική αλλά, για να το πω συνολικότερα, και στην κοινωνική μου χειρονομία και στην προσωπική μου ζωή νομίζω έκανα πολλά πράγματα. Ακόμα και εδώ να διακοπτόταν το πράγμα θα ήμουν πολύ ευχαριστημένος», σε συνέντευξη στο Οne Channel.
Το κείμενο είχε δημοσιευτεί αρχικά στις 28 Δεκεμβρίου του 2021 από τον Νίκο Σταματίνη.
