Oι 6 τύποι ανθρώπου που διασπείρουν fake news
Η τεχνολογία 5G που σκοτώνει περιστέρια γεννώντας τον κορονοϊό και ο Πολέμαρχος που μίλησε στον Μανταμάδο της Λέσβου.
- 5 ΜΑΙ 2020
Ακόμα και η διασπορά του νέου κορονοϊού που έφερε τον πλανήτη σε συναγερμό πανδημίας δεν εμπόδισε τη διασπορά των fake news. Ίσα-ίσα, αυτή τη φορά συνδέθηκε μαζί της. Θεωρίες και ψεύτικες ειδήσεις σχετικά με τον νέο κορονοϊο προκύπτουν σχεδόν καθημερινα και οι προσπάθειες των ειδικών να τις καλύψουν μοιάζουν με τις προσπάθειες του ναυτικού να καλύψει τα νερά που μπάζει η βάρκα λίγο πριν το ναυάγιο. Ποιοι είναι όμως αυτοί που κυρίως παράγουν ή αναπαράγουν όλα αυτά τα fake news;
To τρολ
Δεν είναι σπάνιο στον καιρό της μετά-αλήθειας που ζούμε, η διασπορά των fake news να ξεκινάει από ένα τρολάρισμα. Τα ίχνη του τρολ χάνονται, όταν η αναπαραγωγή της ψεύτικης είδησης φεύγει από τους κύκλους διαδικτυακών φίλων του τρολ. Το ειρωνικό αποτύπωμά του δεν μπορεί να αποτυπωθεί και πολλοί καταναλώνουν την πλάκα ως αλήθεια.
Παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία όπου ένα τρολ ανέβασε screenshot με ένα δήθεν μήνυμα από την κυβέρνηση που του έλεγε ότι πρέπει να πληρώσει πρόστιμο, επειδή βγήκε πολλές φορές έξω. Το screenshot άρχισε να αναπαράγεται με ταχύτατους ρυθμούς πανικοβάλλοντας πολλούς Βρετανούς χρήστες των social media.
“Αν πιστεύουν οποιοδήποτε screenshot βρίσκουν στο internet, τότε πρέπει να ξανασκεφτούν τον τρόπο που καταναλώνουν πληροφορίες σε αυτό”, δήλωνε ο ίδιος. Δεν είχε ακριβώς άδικο.
Ο απατεώνας
Προφανώς δεν είναι λίγες οι φορές που οι απατεώνες εκμεταλλεύονται τη χαώδη κατάσταση του διαδικτύου προκειμένου να αποκτήσουν οικονομικά οφέλη. Έτσι μπορεί να εμφανιστεί στο ίντερνετ μια ψεύτικη είδηση η οποία ζητάει από τους χρήστες να δώσουν μερικά στοιχεία των τραπεζικών τους λογαριασμών. Δήθεν για να λάβουν κρατική επιχορήγηση. Προφανώς βέβαια το κράτος θα έβρισκε άλλους τρόπους επικοινωνίας από το να κάνει ποστ σε σελίδες του facebook.
Προφανώς επίσης δεν δίνουμε στοιχεία των τραπεζικών μας λογαριασμών σε όποιον μας τα ζητάει.
Ο πολιτικός
Προφανώς και τα fake news χρησιμοποιούνται στην εποχή μας και ως μέσο πολιτικής προπαγάνδας. Καμιά φορά βέβαια αποτελούν απλώς μια ένδειξη της ανικανότητας κάποιου ηγέτη να διακρίνει την αλήθεια από το ψέμα. Σε κάθε περίπτωση, είτε είναι είτε δεν είναι ηθελημένη η παραπλάνηση, εντάσσεται σίγουρα στο πλαίσιο της προπαγάνδας. Συνήθως ο πολιτικός αναπαράγει fake news που βολεύουν τη δική του πολιτική ατζέντα.
Δεν χρειάζεται να πάει μακριά το μυαλό σας ως προς το ποιοι διαδίδουν fake news. Υπάρχουν πολλοί και στην Ελλάδα. Υπάρχει και ένας Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ακόμα πιο ενδεικτικά.
Συνωμοσιολόγος
Προφανώς ένας συνωμοσιολόγος έχει βγάλει έξω από τη σκέψη του τη διάκριση μεταξύ έγκυρων και μη σάιτ. Ίσως μάλιστα να την έχει αντιστρέψει και να κυνηγάει την κρυφή αλήθεια όπως παρουσιάζεται στον blog του τάδε τύπου από το δωμάτιό του στην Oklahoma. Τελευταίο παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης είναι τα fake news που συνέδεσαν την τεχνολογία 5G με τον κορονοϊό. Γιατί; Γιατί το έγραψαν τα neatiselladosmas.blogspot.com!
O ‘πληροφοριοδότης’
Υπάρχουν διάφοροι ελληνικοί αστικοί μύθοι που ξεκίνησαν από μια ξαδέρφη που είναι νοσοκόμα στον Ευαγγελισμό και η οποία πρέπει να έχει περίπου 2 εκατομμύρια πρώτα ξαδέρφια. Πολύ συχνά η πηγή των fake news είναι ένας άνθρωπος που ‘είναι μέσα στα πράγματα’. Και αυτό μπορεί να συμβαίνει πράγματι αλλά έχοντας υπερπροβάλει τη συμμετοχή του σε αυτά, είτε μπορεί να μην έχει και καμία σχέση με την αλήθεια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν έχουν υπάρξει περιπτώσεις ανθρώπων που όντως αποκάλυψαν αλήθειες που δεν θα μαθαίναμε διαφορετικά.
Celebrities
Well, ότι δεν γίνονται διάσημοι όλοι εκείνοι που αξίζουν να έχουν δημόσιο βήμα, ε, δεν είναι σίγουρα κάτι που δεν το έχετε σκεφτεί μόνοι σας. Πολλοί από τους διάσημους με χιλιάδες followers γίνονται θύτες και θύματα της παραπληροφόρησης. Και μέσω αυτής της διαδικασίας εκτοξεύουν τη διασπορά μιας ψεύτικης είδησης σε χιλιάδες χιλιάδων άτομα.
