Οι αγρότες στο Νεπάλ γιορτάζουν βουτώντας στις λάσπες

Το ρύζι είναι θείο δώρο για το Ορεινό Βασίλειο του Νεπάλ, όπως αποκαλείται χαϊδευτικά η χώρα της Νότιας Ασίας που καλύπτεται κατά 90% από βουνά και βράχια. Στο υπόλοιπο της έκτασης, τα χωράφια μετατρέπονται σε βάλτους, εκτάρια γεμάτα λάσπη, κάθε καλοκαίρι, εξαιτίας των μουσώνων. Τίποτα βρώσιμο δε φυτρώνει εκεί, πέρα από ρύζι – πάνω από 2.000 τοπικές ποικιλίες έχουν καταμετρηθεί σε υψόμετρο 60-3050 μέτρων, ενώ οι παλαιότεροι σπόροι οι οποίοι έχουν ανακαλυφθεί σε εδάφη του Νεπάλ χρονολογούνται έως και 500 χρόνια πριν από σήμερα.

Φυσικό και επόμενο να τιμούν τον ταπεινό υδατάνθρακα που θρέφει εδώ και αιώνες τις κοινωνίες τους. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το 70% όλου του πληθυσμού εξαρτάται από τη γεωργία για να βγάλει τα προς το ζην, ενώ το 21% αυτής είναι οι ποικιλίες ρυζιού.

Περί το 1/4 του ΑΕΠ καλύπτεται από την καλλιέργεια αυτού του είδους, παρόλο που προοδευτικά χάνεται το στήριγμα αυτό για το Νεπάλ, καθώς προχωράει η αστικοποίηση και οι βροχές μειώνονται λόγω κλιματικής κρίσης, κάνοντας το επάγγελμα του αγρότη εξαιρετικά επισφαλές.

Εξαίρεση, η φετινή σεζόν που οι μουσώνες ήρθαν νωρίς-νωρίς, τέλος της άνοιξης. Χωρίς τις καταποντές, η καλλιέργεια του ρυζιού είναι αδύνατη (περίπου το 80% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, όπως αναφέρεται, εξαρτάται από τη βροχή, μιας και ελάχιστη πρόοδος έχει καταγραφεί στα συστήματα ποτισμού για διάφορους λόγους). Οι πρόωρες καταιγίδες που γέμισαν τα χωράφια με λάσπη ήταν ακόμη ένας λόγος για τους αγρότες του Νεπάλ να χαρούν με την καρδιά τους την καθιερωμένη γιορτή ρυζιού, που παραδοσιακά γίνεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή.

Πρόκειται για την Εθνική Ημέρα Ορυζώνων που γιορτάζεται την τελευταία ημέρα του Ιούνη. Βέβαια, για τους Νεπαλέζους είναι η 15η ημέρα του μήνα Asar, του τρίτου μήνα στο Bikram Samvat (δηλαδή, στο δικό τους ημερολόγιο), ένας μήνας που είναι σηματοδοτημένος με τη σπορά του ρυζιού. Τόσο σημαντικός είναι ο εορτασμός που είναι καθιερωμένη αργία από το κράτος και σε όλη τη χώρα οι κάτοικοι έχουν συγκεκριμένες συνήθειες-τελετουργικά, που διαδίδουν από γενιά σε γενιά.

Βασικό έδεσμα της Asar Pandhra, όπως λέγεται στη γλώσσα τους η μέρα αυτή, είναι γιαούρτι και αφράτο ρύζι (μια από τις νεπαλέζικες ποικιλίες) με μάνγκο και μπανάνα. Αλλά το πιο εντυπωσιακό κομμάτι της γιορτής εκτυλίσσεται στην επαρχία, έξω από τα αστικά κέντρα, στα χωράφια που είναι γεμάτα λάσπη:

Για να σηματοδοτήσουν ότι ξεκινάει η ετήσια περίοδος φύτευσης ρυζιού, οι αγρότες τσαλαβουτούν μέσα στις λάσπες, τραγουδούν για να ευχαριστήσουν τη βροχή που τους φέρνει φαγητό στο τραπέζι, θρέφοντας τους ίδιους και τις οικογένειές τους, παίζουν και πετάνε χούφτες λάσπης ο ένας στον άλλος. Γελάνε, κυνηγιούνται και στήνουν μεγάλα τραπέζια.

Είναι μια ανοιχτή γιορτή σαν φεστιβάλ, μερικές στιγμές ξεγνοιασιάς και κοινωνικής ενδυνάμωσης, που ειδικά τα παλιά χρόνια ήταν κομβικής σημασίας για τις κοινότητες και τα χωριά. Ένας ενσωματωμένος στην παράδοση τρόπος να ξεδίνουν, να ανταμώνουν και να χαίρονται τα δώρα της φύσης, κάτι από το οποίο σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος της Δύσης έχει απομακρυνθεί παντελώς.