Οι ανθρώπινοι πύργοι των Καταλανών φτάνουν ως τον ουρανό

Οι καστεγιές (castells), όπως ονομάζονται στην Ισπανία, αντιπροσωπεύουν την ομαδική εργασία, την αλληλεγγύη, τη συνεργασία, την επιμονή και γενικότερα τη συλλογική δύναμη για τον πληθυσμό της αυτόνομης κοινότητας στα βορειοανατολικά της Ισπανίας, έχοντας μάλιστα ενταχθεί στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 2010.

Μάλλον κανείς δεν το φαντάζεται, αλλά η ιστορία της μακραίωνης παράδοσης των Καταλανών να σκαρφαλώνουν ο ένας πάνω στον άλλον για όσο ψηλότερα μπορούν, πηγάζει από έναν παραδοσιακό χορό που υπήρχε στη μικρή πόλη Μπαλς, στην επαρχία της Ταραγόνα. Συγκεκριμένα, στον χορό των Βαλενθιανών (ball de valencians), οι συμμετέχοντες χόρευαν αναπαριστώντας συμβολικά σκηνές από τα Άγια Πάθη και στο τέλος σήκωναν έναν από τους χορευτές ψηλά στον αέρα, προκειμένου να αποδώσουν τη θέωση.

Η τελική αυτή κίνηση αποκτούσε σταδιακά όλο και μεγαλύτερη σημασία, με τις χορευτικές ομάδες να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια έφτασε υψηλότερα.

Ο στόχος παραμένει ίδιος μέχρι σήμερα στα πολυάριθμα φεστιβάλ που διοργανώνονται σε όλη την Ισπανία αλλά κυρίως στις επαρχίες της Καταλονίας – να φτάσουν στο ψηλότερο δυνατό σημείο, με εργαλεία τη συνεργασία και τη στρατηγική.

Η πιο σημαντική διοργάνωση για την παράδοση των ανθρώπινων πύργων λαμβάνει χώρα κάθε δύο χρόνια στη γενέτειρα τους, την Ταραγόνα, πρωτεύουσα της Κόστα Ντοράδα – μια παλιά ρωμαϊκή πόλη στο κέντρο της λεγόμενης Χρυσής Ακτής, που κατακλύζεται από χιλιάδες κόσμου όποτε πλησιάζουν οι μέρες για τη θεαματική αναμέτρηση. Περισσότερες από 40 ομάδες διαγωνίστηκαν στον 29ο διαγωνισμό που έλαβε χώρα πριν μερικές εβδομάδες εκεί, με τον φακό του Associated Press να μεταφέρει στιγμές συγκίνησης, αδρεναλίνης και χαράς από την κατάμεστη Ταράκο Αρένα.

Οι διαγωνιζόμενοι καλούνται να χτίσουν με τα σώματά τους πύργους, ακολουθώντας τεχνικές ακριβείας.

Για να θεωρηθεί έγκυρος από την κριτική επιτροπή ένας ανθρώπινος πύργος πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον έξι επίπεδα, τη στιγμή που οι ομάδες σήμερα φτάνουν μέχρι και τα εννιά επίπεδα.

Η δομή χωρίζεται χονδρικά σε τρία μέρη (βάση, κεντρικό τμήμα και κορυφή), αλλά υπάρχουν πολλές διαφορετικές τυπολογίες με συγκεκριμένες ονομασίες, ανάλογα με το πόσα ακριβώς άτομα τοποθετούνται στους επιμέρους «ορόφους» μέχρι την κορυφή. Τη στρατηγική της ομάδας αποφασίζει κάθε φορά ο αρχηγός (cap de colla). Εκείνος παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια στο έδαφος και, με τη συμβολή βοηθών και συμβούλων, κατευθύνει τα μέλη σε διαφορετικές θέσεις της κατασκευής, ανάλογα με τη σωματική τους διάπλαση και το μέγεθος του πύργου.

Συνήθως, εκατοντάδες βάση παραμένουν στη βάση του οικοδομήματος (pinya), στηρίζοντας με τα σώματά τους τα μέλη της ομάδας που σκαρφαλώνουν στα επίπεδα του πύργου, πατώντας στους μηρούς και τελικά στους ώμους των από κάτω.

Είναι μια δύσκολη άσκηση που απαιτεί συγκέντρωση. Θα τους δεις να σφίγγουν τα δόντια, στην προσπάθεια να μη λυγίσει το σώμα τους από το βάρος. Αλλά παίρνουν στήριξη, κοιτάζοντας ο ένας τον άλλον στα μάτια.

Το αποκορύφωμα που σημαίνει και την επιτυχία της προσπάθειας έρχεται όταν ανέβει στην κορυφή το «αγγελάκι» (Enxaneta), που είναι συνήθως ένα μικρό παιδί, και προλάβει να σηκώσει το χέρι του προτού καταρρεύσει ο πύργος.

Σύμφωνα με το βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες, οι μεγαλύτεροι ανθρώπινοι πύργοι που έχει καταγραφεί στην ιστορία ξεπερνούσαν τα 13 μ. και αποτελούνται από 9 επίπεδα, κάτι που είναι ιδιαίτερα απαιτητικό να ολοκληρωθεί. Από τα αρχεία της Ένωσης Colles of the Casteller φαίνεται ότι μόνο 10 ομάδες έχουν φτάσει σε αυτό το ύψος μέσα στην ιστορία των διαγωνισμών.