Οι ‘απαγορευμένες’ σελίδες του ημερολογίου της Anna Frank

“The only girl I’ve ever loved, was born with roses in her eyes

But then they buried her alive, one evening in 1945″

Neutral Milk Hotel – ‘Holland, 1945’

Η Anna Frank γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1929. Αν είχε καταφέρει να επιζήσει (προφανώς ανέφικτο) της κράτησης της σε στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, αν δεν είχε βιώσει μαρτυρικό θάνατο από τυφοειδή πυρετό – όπως εικάζεται, σήμερα ενδεχομένως και να είχε μπει στην ένατη δεκαετία της ζωής της. Μέσα από μια ομάδα έντεκα ανθρώπων που συμβίωναν στο ίδιο καταφύγιο με την Anna Frank, μονάχα ο πατέρας της, Otto Frank, κατάφερε να επιζήσει. Το 1959, κατάφερε να φέρει τα απομνημονεύματα της κόρης του σε λογοτεχνική ζωή. Σε ένα απόσπασμα με τίτλο ‘The Hidden Annex’, το οποίο κυκλοφόρησε ως τμήμα μιας έκδοσης του Ημερολογίου με τίτλο ‘The Complete Works’, συμπεριέλαβε διακριτικά αυτές τις ιστορίες που δεν είχαν ίσως τόση σχέση με την ίδια τη θηριωδία του πολέμου, όμως εξέφραζαν μοναδικά, όλα τα βιώματα, τους πόθους και τις επιθυμίες ενός κοριτσιού στην εφηβεία.

“Υπάρχουν μικρά κομμάτια δέρματος σε όλο εκείνο το σημείο, είναι δύσκολο ακόμα και να το βρεις. Δεν το χωράει το μυαλό μου πως μέσα από μια τόσο δα μικρή τρυπούλα μπορεί να συναντηθεί ένας άντρας ερωτικά με μια γυναίκα, πόσο μάλλον να γεννηθεί ένα παιδί. Είμαι σίγουρη πως κάθε 13χρονο κορίτσι έχει φτάσει στην ίδια στιγμή έκπληξης με ‘μένα.Ύστερα από σκέψη και μια σειρά από πειράματα που έκανα, διαπίστωσα πως στην παρουσία ενός πραγματικού πέους, μια αντίδραση φερομόνων θα συμβεί και το αιδοίο μου θα διασταλεί μαγικά όπως το άνθος ενός λωτού”. 

Σύμφωνα με τον Guardian, αποσπάσματα όπως το παραπάνω, έχουν οδηγήσει σε παράπονα από γονέα μαθήτριας στην Αμερική, που ζήτησε την απαγόρευση της διδασκαλίας της ‘Hidden Annex’ εκδοχής το Ημερολογίου της Anna Frank. Προκαλεί έκπληξη και τρόμο, το γεγονός ότι η Gail Horalek είχε τονίσει πως η κόρη της αισθανόταν σοκ μπροστά σε περιγραφές όπως:

“….μέχρι να γίνω 11-12 ετών, δεν μπορώ να καταλάβω που ακριβώς βρίσκονται το δεύτερο σετ χειλιών του αιδοίου, αφού δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι. Το πιο αστείο είναι πως νόμιζα πως τα ούρα έρχονται από την κλειτορίδα. Στο πάνω μέρος, ανάμεσα στα μεγάλα χείλη του αιδοίου, υπάρχει ένα αναδιπλωμένο κομμάτι δέρματος, το οποίο με μια δεύτερη σκέψη, θυμίζει φουσκάλα. Είναι η κλειτορίδα”. 

Πέρα από τη χρήση του ημερολογίου ως εργαλείου πουριτανισμού, οι λέξεις της Anna Frank έχουν εργαλειοποιηθεί πολιτικά, κοινωνικά, ιστορικά και όχι μόνο, προβάλλοντας τα γεγονότα που όριζαν τη ζωή της, παρά τη ζωή της και τον περίπλοκο, όμορφο χαρακτήρα της. Η ζωή της στο ‘Achterhuis’, την κρυψώνα της στο Prinsengracht του Rotterdam (καλοκαίρι του 1942), μαζί με τους γονείς της, Otto-Edith Frank και την πολυμελή οικογένεια των Van Pels, ήταν γεμάτη από θρυλικές ανεκδοτολογικές στιγμές. H Anna μοιράζεται το κρεβάτι της με έναν μεσήλικα άντρα(!), τον οποίο αποκαλεί ‘Mr Duffer’ και ‘στολίζει’ με σαρκαστικά αστεία, ενώ ερωτεύεται το νεαρό Peter van Pels, δέχεται το πρώτο της ρομαντικό φιλί και ύστερα αναρωτιέται αν αυτό είναι έρωτας ή έλξη που προέρχεται από την απομόνωση. Εκείνη την εποχή βιώνει αλλαγές στο σώμα της, διακυμάνσεις στα συναισθήματα της, ζει σαν έφηβη σε ένα περιβάλλον που η ίδια η ζωή είναι σε μόνιμη απειλή.

Μπήκε ακόμα και στη διαδικασία να αυτοσαρκαστεί, να ‘ακυρώσει’ με κυνισμό παλαιότερα αποσπάσματα της, αναδεικνύοντας το συγγραφικό της ταλέντο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, καταχώρηση του ημερολογίου από τις 22 Ιανουαρίου 1944, που σχολιάζει με μελαγχολία, μια καταχώρηση της από το Νοέμβριο του 1942: “Ποτέ δεν θα καταφέρω να ξαναγράψω έτσι […] Κάθε μια από τις στιγμές μου σε αυτό το μέρος, ποθούσα ασυναίσθητα και μη, για εμπιστοσύνη, αγάπη και ερωτική έλξη. Η επιθυμία μπορεί να άλλαξε σε ένταση, αλλά είναι πάντα εκεί”.

Αύγουστος 1944, λίγο πριν την έφοδο της γερμανικής αστυνομίας στο Achterhuis

“Θα είμαι για πάντα χωρισμένη στα δυο: Η μια πλευρά μου θα περιλαμβάνει μια ζωηρή εξωστρέφεια, τρέλα, αγάπη για τη ζωή και εκτίμηση στην πιο ελαφριά διάσταση των πραγμάτων. Αυτή η πλευρά μου πάντα θα καιροφυλακτεί, ώστε να συλλάβει την άλλη, αυτή που είναι πιο αγνή, βαθιά και αληθινή”. Η Anna Frank πρόλαβε να γίνει θεσμός, μύθος, κοινωνικό, πολιτικό, φεμινιστικό πρότυπο. Δεν πρόλαβε να μεγαλώσει σαν ένα κοινό κορίτσι και να της φανερωθούν όλες οι αλήθειες της ανθρώπινης ζωής. Κανένα παυσίλυπο δεν μπορεί να θεραπεύσει μια τραγωδία όπως αυτή.