Οι Big Three που ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία
Στην κορυφή της πυραμίδας του ύστερου καπιταλισμού στέκονται αποκλειστικά και μόνο τρία επενδυτικά funds: οι Vanguard, BlackRock και State Street.
- 28 ΑΥΓ 2023
Τι είναι αυτό που ενώνει τους πιο θανάσιμους εχθρούς του καπιταλισμού; Την Apple με τη Microsoft, τη Visa με την Mastercard και την Coca Cola με την Pepsi; Την Pfizer με τη Johnson & Johnson, που συναγωνίζονταν για τα εμβόλια, είτε την Time Warner με την Disney από τον κόσμο του θεάματος; Όπως και σχεδόν όλες τις αμερικανικές εταιρείες των οποίων τα προϊόντα και τις υπηρεσίες χρησιμοποιείς σε καθημερινή βάση, από το Facebook και το Instagram μέχρι το AirBnB, το δίκτυο CNN, τη Nestlé και την IBM;
Το γεγονός ότι όλες αυτές και πάμπολλες ακόμη εταιρείες-κολοσσοί ανήκουν σε μια πανίσχυρη τριάδα επενδυτικών κεφαλαίων, η οποία είναι περισσότερο γνωστή ως Big Three. Πρόκειται για τα επενδυτικά κεφάλαια Vanguard, BlackRock και State Street, μια συνομοταξία στην κορυφή της πυραμίδας του καπιταλισμού που αθροιστικά διαχειρίζεται περιουσία μεγαλύτερη των 30 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αρκεί να σκεφτείς ότι άμεσα ή έμμεσα αυτή η «ιερή τριάδα» ελέγχει περισσότερες από 16.000 μεγάλες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς και περί τους 23 εκατομμύρια εργαζόμενους διεθνώς. Έχουν παρουσία (και κέρδη) στην κατασκευή αμυντικών συστημάτων, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα τραπεζικά συστήματα, τα ηλεκτρονικά συστήματα αγορών, την ενέργεια, τις μεταφορές, τη φιλοξενία, την αυτοκίνηση, τον ρουχισμό, το φαγητό, για να αναφέρουμε μερικά εξ αυτών.
Πάνω-κάτω, σε όλη την παγκόσμια οικονομία.
Πώς έγιναν οι κυρίαρχοι
Και αυτό δεν είναι μια πραγματικότητα που διαμορφώθηκε τώρα, αλλά από τότε που το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αυτονομήθηκε από την κίνηση του πραγματικού κεφαλαίου και το κέρδος αποκολλήθηκε από τα αγαθά. Από τότε δηλαδή που άλλαξε μορφή ο καπιταλισμός, όπως και οι στρατηγικές του.
Σε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ τονίζεται, συγκεκριμένα, ότι «απ’ το 2008 παρατηρείται μια μεγάλη μεταβολή από τις στρατηγικές ενεργητικής επενδυτικές στις αντίστοιχες παθητικές· ο τομέας των παθητικών funds κυριαρχείται από τα τρία συγκεκριμένα μεγάλα mutual funds».
Με δύο λόγια, στις παθητικές επενδύσεις δεν κυνηγάς υποτιμημένες μετοχές για να ανεβάσεις την αξία τους και έτσι να κερδίσεις, αλλά αντίθετα επιδιώκεις μακροπρόθεσμες ήπιες (αλλά σταθερές) αποδόσεις μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων. Κατ’ αυτό τον τρόπο, τα τρία funds έγιναν οι κλειδοκράτορες της μεγάλης πυραμίδας του ύστερου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Και όχι μόνο. Έντονη κριτική έχει ασκηθεί για τα επίπεδα διαπλοκής που κρύβουν, όπως και τη δύναμή τους στην επιρροή της ψήφου.
Ποια είναι αυτά τα τρία ηγεμονικά funds
Παρότι οι Vanguard, BlackRock και State Street διατηρούν ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο, στην ουσία και τα τρία funds είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους – οι ιδιοκτησιακοί τίτλοι τους διασταυρώνονται, ενώ στα αντίστοιχα διοικητικά συμβούλια αποτυπώνονται οι προσωπικές σχέσεις που τα συνδέουν, κάτω από το χαλί. Αλλά, την ίδια στιγμή, το κάθε ένα fund από τα τρία διατηρεί τον ρόλο του σε αυτό το οικονομικό παιχνίδι ασύλληπτων διαστάσεων. Ρόλοι, οι οποίοι θα μπορούσαν να περιγραφούν συνοπτικά ως εξής:
Vanguard: Ο έμπειρος και σοφός παίκτης που πρωτοπόρησε στην παθητική επένδυση το 1975, αλλά και πιο δύσκολος σήμερα στο να ανταποκριθεί σε νέες προτάσεις.
BlackRock: Ο σκληροπυρηνικός και φιλόδοξος τυχοδιώκτης, που κατέχει τη μεγαλύτερη περιουσιακή διαχείριση μεταξύ των τριών αυτή τη στιγμή.Το Bloomberg είχε αποκαλέσει την BlackRock «το τέταρτο χέρι της αμερικανικής κυβέρνησης», λόγω των στενών σχέσεων που διατηρεί με τις κεντρικές τράπεζες.
State Street: Μια χαμηλών τόνων, έξυπνη εναλλακτική. Πρόκειται για το μικρότερο fund μεταξύ των τριών (αλλά διόλου μικρό γενικότερα: διαχειρίζεται περιουσία ίση με το διπλάσιο από το ΑΕΠ της Βραζιλίας), με εξειδίκευση στις υπηρεσίες ασφάλισης, συμβουλευτικής επενδύσεων κ.ά.
