Οι ιπποπόταμοι του Pablo Escobar εξακολουθούν να καταστρέφουν το περιβάλλον

«Πιστεύω ότι έχουμε να κάνουμε με μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις όσον αφορά τα χωροκατακτητικά είδη (σ.σ: φυτά και ζώα ξένα προς το εγχώριο περιβάλλον) στον κόσμο» δήλωσε στην Guardian η Nataly Castelblanco-Martinez του Πανεπιστημίου Quintana Roo του Μεξικού, και επικεφαλής της έρευνας που φωτογραφίζει τα συγκεκριμένα παχύδερμα ως τους μεγαλύτερους καταστροφής της βιοποικιλότητας στην Κολομβία.

Τι ακριβώς όμως έχει συμβεί; Όταν το 1993 ο Escobar σκοτώθηκε από τα πυρά της αστυνομίας, σε ένα ανθρωποκυνηγητό που θα ζήλευε και η πιο σκληρή περιπέτεια του Χόλιγουντ, οι ιπποπόταμοι έμειναν ορφανοί. Τα υπόλοιπα ζώα του ιδιωτικού ζωολογικού κήπου θανατώθηκαν με τη μέθοδο της ευθανασίας. Τα παχύδερμα, όμως, του αρχιβαρόνου της κοκαΐνης αποτελούσαν μία πολύ πιο δύσκολη εξίσωση: Η μεταφορά τους θα κόστιζε ένα υπέρογκο ποσό ενώ η βία που επικρατούσε στην περιοχή δεν επέτρεπε στις αρχές να μπουν σε περίπλοκες διαδικασίες. Έτσι, παρέμειναν ως οι μοναδικοί κάτοικοι της Hacienda Napoles. 

Λίγο αργότερα, κάποιοι από αυτούς το έσκασαν και άρχισαν να περιφέρονται στην τροπική και οργιώδη φύση της Κολομβίας. Πριν οκτώ χρόνια, αριθμούσαν περίπου 30 μέλη. Σήμερα είναι από 65 έως 80. Αν, όμως, συνεχίσουν με αυτούς τους ρυθμούς το 2035 θα είναι περίπου 1500, αφού σε αντίθεση με την πατρίδα τους Αφρική, στη Νότια Αμερική δεν έχουν κανέναν εχθρό και κανένα αρπακτικό που να μπορεί να μειώσει τον πληθυσμό τους.

Τώρα αποτελούν μία απειλή για τη βιοποικιλότητα της περιοχής, σε λίγα χρόνια όμως θα είναι η καταστροφή της. Εκτός όμως από το περιβάλλον, σιγά-σιγά θα αρχίσουν να κινδυνεύουν και οι άνθρωποι – πρόκειται άλλωστε για το ζώο που σκοτώνει τους περισσότερους ανθρώπους τον χρόνο, περισσότερους από τα λιοντάρια ή ακόμη και τους κροκόδειλους, στη Μαύρη Ήπειρο.

Μία δύσκολη εξίσωση

Η έρευνα της Castelblanco-Martinez και των συνεργατών της ξεκίνησε το 2020, ύστερα από τον τραυματισμό ενός αγρότη από τα παχύδερμα. Βασικό της μέλημα δεν ήταν να αναδείξει τους κινδύνους που πρεσβεύουν οι ιπποπόταμοι για τους ανθρώπους αλλά για τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Είναι ζώα που ζυγίζουν αρκετούς τόνους μέσα σε ένα ευαίσθητο περιβάλλον που δεν έχει συνηθίσει την παρουσία τους. Είναι δεδομένο ότι μπορούν με ευκολία να κερδίσουν όλους τους ανταγωνιστές τους στην αναζήτηση τροφής αλλά και στην οριοθέτηση περιοχών. Μάλιστα, το γεγονός ότι είναι τρομερά κυριαρχικοί με τα δικά τους «χωράφια» τους κάνει ακόμα πιο επικίνδυνους.

Τα προβλήματα που δημιουργούν, όμως, δε σταματούν εκεί. Ακούγεται αστείο, αλλά πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας απέδειξε ότι τα περιττώματά τους αλλάζουν τη σύνθεση των νερών στα οποία ζουν, με συνεπές αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με εξαφάνιση γηγενή ζώα της Κολομβίας, όπως το υδρόβιο θηλαστικό που ονομάζεται μανάτος.

Γιατί, λοιπόν, δεν προχωρούν άμεσα οι αρχές της Λατινοαμερικανικής χώρας σε ένα πρόγραμμα στειρώσεων ή στη χειρότερη των περιπτώσεων θανάτωσης των παχύδερμων; Οι ντόπιοι φαίνεται πως τους λατρεύουν. Πρώτον, επειδή η Hacienda Napoles έχει μετατραπεί σε ένα ιδιότυπο theme park του Pablo Escobar, το οποίο προσφέρει δολάρια στους φτωχοποιημένους πληθυσμούς της περιοχής και δεύτερον, επειδή παρότι αποτελούν απειλή, πολλοί βλέπουν σε αυτούς κάτι από το πνεύμα του περιβόητου εμπόρου ναρκωτικών.

Η σχεδόν θρησκευτική λατρεία με την οποία περιέβαλαν τον αρχιβαρόνο οι κάτοικοι της περιοχής (την οποία διαφέντευε με τη χρήση ακραίας βίας και δωρεών -ή μήπως εξαναγκαστικής δωροδοκίας;) φαίνεται ότι ακόμα ασκεί μία κάποια γοητεία. Κανείς δε θέλει να ακούσει για ευθανασία ή έστω στείρωση των ζώων. Οι ιπποπόταμοι αποτελούν την επίσημη μασκότ του Ρίο Μαγκνταλένα. Ένα σύμβολο της υπερβολής, της ματαιοδοξίας αλλά και της καταστροφής που έσπερνε στο πέρασμά του ο Pablo Escobar. Η βιοποικιλότητα της Κολομβίας κινδυνεύει αλλά αυτά είναι μάλλον ψιλά γράμματα σε μία τόσο ταλαιπωρημένη γωνιά του πλανήτη.