Οι μεγαλύτερες πυρκαγιές στην ιστορία του πλανήτη

Δυστυχώς, το φαινόμενο δεν είναι τοπικό. Κάθε χρόνο ακούμε και για όλο και ισχυρότερες μεγα-πυρκαγιές, από την Κίνα μέχρι τον Καναδά, τις οποίες τα κράτη αδυνατούν να περιορίσουν.

Η καταγραφή που ακολουθεί -με βάση τα στοιχεία που δίνει το Earth.org- με τις μεγαλύτερες πυρκαγιές της σύγχρονης ιστορίας δείχνει το μέγεθος του προβλήματος.

Το γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν συμβεί τα τελευταία 35 χρόνια είναι τουλάχιστον χαρακτηριστικό. Αν όχι ιδιαίτερα ανησυχητικό.

Μανιτόμπα, Καναδάς (1989)

Έκταση: 5,3 εκ. στρέμματα

Πρόκειται για μία τεράστια περιοχή του Καναδά γεμάτη πολλά και διαφορετικά τοπία -από τεράστιες λίμνες και πυκνά δάση κωνοφόρων μέχρι αρκτική τούνδρα- στην οποία οι καταστροφικές πυρκαγιές δεν είναι κάτι άγνωστο. Το καλοκαίρι του 1989 όμως η συχνότητα που είχαν οι φωτιές ήταν 4,5 φορές μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως. Και όταν λέμε συνήθως αναφερόμαστε σε 120 πυρκαγιές τον μήνα. Σύμφωνα με τα αρχεία, βασικός υπαίτιος για αυτές υπήρξαν οι κεραυνοί, χωρίς όμως να αποκλείεται και η ανθρώπινη αμέλεια.

Τα αποτελέσματα; Πέρα από τα εκατομμύρια στρέμματα καμένου δάσους, υπήρξαν ζημιές ύψους 52 εκ. δολαρίων και 24 χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Ρίτσαρντσον, Καναδάς (2011)

Έκταση: 6,9 εκ. στρέμματα

Η προηγούμενη μεγαλύτερη πυρκαγιά στην περιοχή της Αλμπέρτα είχε κατακάψει τα πάντα το 1950. Ύστερα από 61 χρόνια, ο εφιάλτης επέστρεψε οδηγώντας στην εκκένωση ολόκληρων κοινοτήτων. Σε αντίθεση με την ακριβώς προηγούμενη περίπτωση, εδώ τον βασικό ρόλο έπαιξαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες σε συνδυασμό με αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες και ισχυρούς ανέμους που μεγιστοποίησαν το πρόβλημα.

Η φωτιά του Μαύρου Δράκου, Κίνα (1987)

Έκταση: 10,1 εκ. στρέμματα

Και μόνο από το όνομα αντιλαμβάνεται κανείς τη σφοδρότητα της καταστροφής. Για την Κίνα, όλα δείχνουν, ότι ήταν η πιο καταστροφική πυρκαγιά των τελευταίων δύο τουλάχιστον αιώνων. Οι πυρκαγιές έκαψαν μία τεράστια κινεζική αλλά και ρωσική περιοχή, κατά κύριο λόγο πυκνού δάσους.

Μέχρι σήμερα, η Κίνα δεν έχει δώσει στοιχεία για τις αιτίες πίσω από τη φωτιά του Μαύρου Δράκου – εικάζεται ότι τα αίτια ήταν ανθρώπινα. Εκείνο που γνωρίζουμε με σιγουριά είναι ότι ποτέ πριν και ποτέ μετά, μία πυρκαγιά δεν κόστισε περισσότερο στη Λαϊκή Δημοκρατία: 191 νεκροί, 250 τραυματίες και 33 χιλιάδες άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους.

Η μεγάλη φωτιά του Κονέκτικατ, ΗΠΑ (1910)

Έκταση: 12,1 εκ. στρέμματα

Διήρκεσε μόνο δύο μέρες. Οι 48 εκείνες ώρες όμως έμειναν στην ιστορία λόγω των θυελλωδών ανέμων οι οποίοι φούντωναν ασταμάτητα τη φωτιά. Πρόκειται για μία από τις χειρότερες μεγα-πυρκαγιές που έχουν ζήσει οι ΗΠΑ τον 20ο και τον 21ο αιώνα.

Οι συνέπειες ήταν τεράστιες. Στα αρνητικά, πέρα από τα καμμένα δάση, 95 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Στα θετικά, το γεγονός ότι η αμερικανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει σοβαρά μέτρα έτσι ώστε να περιορίσει το φαινόμενο.

Οι δασικές πυρκαγιές της Βολιβίας (2010)

Έκταση: 15 εκ. στρέμματα

Τον Αύγουστο του 2010, η βολιβιανή κυβέρνηση αναγκάστηκε να ακυρώσει δεκάδες αεροπορικές πτήσεις κηρύττοντας παράλληλα τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Ο συνδυασμός από αγρότες που έκαιγαν κομμάτια του Αμαζονίου με σκοπό να τα κάνουν χωράφια και της υπερβολικής ξηρασίας έφεραν την απόλυτη καταστροφή.

Η πυρκαγιά της Τσιντσάγκα, Κανάδας (1950)

Έκταση: 17 εκ. στρέμματα

Πιο γνωστή και ως «Πυρκαγιά 19» στη Βόρεια Αμερική, ήταν υπεύθυνη πέρα από την τεράστια δασική καταστροφή που προκάλεσε -με χαμηλό ποσοστό επικινδυνότητας για τους ανθρώπους, καθώς η συγκεκριμένη περιοχή της Αλμπέρτα ήταν αραιοκατοικημένη τότε- και για άλλο ένα φαινόμενο στην ιστορία.

Ο καπνός ήταν τόσος πολύς ώστε του έδωσαν όνομα: «Το μεγάλο νέφος». Το τελευταίο κάλυψε τον ήλιο για σχεδόν μία βδομάδα, σε τέτοιον βαθμό ώστε να δείχνει μπλε.

Η μεγάλη πυρκαγιά του 1919, Καναδάς

Έκταση: 20,2 εκ. στρέμματα

Τόσο μεγάλη και τόσο καταστροφική ώστε να χαρακτηρίσει μία ολόκληρη χρονιά για το κράτος της Βορείου Αμερικής. Στις αρχές Μαΐου εκείνου του έτους ξέσπασαν φωτιές στην ευρύτερη περιοχή της Αλμπέρτας. Οι ξεροί, δυνατοί άνεμοι σε συνδυασμό με την ξυλεία που βρισκόταν συσσωρευμένη σε διάφορα σημεία έφεραν δραματικά αποτελέσματα και τον θάνατο 11 ανθρώπων.

Η φωτιά της Μαύρης Παρασκευής, Αυστραλία (1939)

Έκταση: 20,2 εκ. στρέμματα

Άλλη μια τεράστια μεγα-πυρκαγιά, τόσο καταστροφική ώστε να αποκτήσει δυσοίωνο ψευδώνυμο. Η κορύφωσή της στην πολιτεία της Βικτώρια ήρθε στις 13 Ιανουαρίου (σ.σ: κατακαλόκαιρο για το νότιο Ημισφαίριο) όταν οι ισχυροί άνεμοι που ακολούθησαν πολυετή ξηρασία έσπειραν τον πανικό: 700 σπίτια και 69 ξυλουργεία κάηκαν, όπως επίσης και πάρα πολλές φάρμες και επιχειρήσεις.

Το συνολικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές ανήλθε στους 71 ανθρώπους, ενώ η στάχτη από τη φωτιά έφτασε μέχρι τη Νέα Ζηλανδία.

Η σεζόν των πυρκαγιών στην Αλάσκα το 2004, ΗΠΑ

Έκταση: 26,6 εκ. στρέμματα

Τα δάση της Αλάσκας δεν είναι ξένα στις φωτιές. Εκείνη τη χρονιά όμως, η καταστροφή ξεπέρασε κάθε προηγούμενη φορά. Συνολικά οι φωτιές ήταν 701, εκ των οποίων οι 215 προήλθαν από κεραυνούς. 

Οι τελευταίοι ήταν πολύ πιο συχνοί το 2004 στην Αλάσκα, λόγω των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών καθώς και της υπερβολικής υγρασίας. Για τις υπόλοιπες 426, ευθύνονταν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο άνθρωποι. Να τονιστεί ότι οι πυρκαγιές συνεχίστηκαν εκείνη τη χρονιά ως τον Σεπτέμβρη, ενώ συνήθως σταματούν τον Αύγουστο.

Οι φωτιές των Βορειοδυτικών περιοχών, Καναδάς (2014)

Έκταση: 34,4 εκ. στρέμματα

Κόστος πυρόσβεσης: 44 εκ. Δολάρια για 150 φωτιές που εκδηλώθηκαν σε μία τεράστια περιοχή συνολικής έκτασης 1 δισ. (!) τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μάλιστα, ο καπνός επηρέασε την ποιότητα του αέρα σε ολόκληρο τον Καναδά αλλά και τις ΗΠΑ, ενώ ήταν ορατός -αν είναι ποτέ δυνατόν- μέχρι τα παράλια της Πορτογαλίας.

Οι φωτιές του 2019/2020 της Αυστραλίας

Έκταση: 170 εκ. στρέμματα

Οι τελευταίες δύο μεγα-πυρκαγιές της λίστας ξεφεύγουν πέρα από κάθε λογική, όσον αφορά την έκταση της καμμένης γης.

Στην πρώτη, η Αυστραλία έζησε την ίσως μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή της ιστορίας της από αυτό που οι κάτοικοί της ονομάζουν και bushfire: δεκάδες νεκροί άνθρωποι, ανυπολόγιστες ζημιές και συνολικά 3 δισ. (!) ζώα να χάνουν τη ζωή τους, ανάμεσά τους και 61 χιλιάδες κοάλα.

Οι φωτιές που κατέκαψαν τα πάντα από τη Νέα Νότια Ουαλία μέχρι το Κουίνσλαντ, είχαν βασική αιτία την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 1,52 βαθμών Κελσίου κατά μέσο όρο στην περιοχή. (Αυτό και ως υπενθύμιση σε όσους χλευάζουν την κλιματική κρίση και τις συνέπειες της υπερθέρμανσης).

Οι φωτιές στην τάιγκα της Σιβηρίας, Ρωσία (2003)

Έκταση: 222,6 εκ. στρέμματα

Ένας συνδυασμός υπερβολικής ξηρασίας και ανθρώπινης υπερεκμετάλλευσης κατά τις τελευταίες δεκαετίες, φαίνεται ότι έπαιξε ρόλο σε αυτό που θυμόμαστε ως μία από τις πιο καταστροφικές και μεγαλύτερες πυρκαγιές στην ανθρώπινη ιστορία. 

Οι πυρκαγιές εξαπλώθηκαν σε όλη τη Σιβηρία και τη ρωσική Άπω Ανατολή, τη βόρεια Κίνα και τη βόρεια Μογγολία, στέλνοντας σύννεφα καπνού τα οποία έφτασαν μέχρι το Κιότο της Ιαπωνίας, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. 

Οι εκπομπές ρύπων στην ατμόσφαιρα από τις πυρκαγιές στην τάιγκα της Σιβηρίας μπορούν να συγκριθούν με τις περικοπές εκπομπών που υποσχέθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο Πρωτόκολλο του Κιότο και τα αποτελέσματά τους εξακολουθούν να είναι ορατά στις σημερινές περιβαλλοντικές μελέτες για την καταστροφή του όζοντος.