Οι χώρες που δοκιμάζουν την τετραήμερη εργασία

Οι συζητήσεις γύρω από την τετραήμερη εργασία αναζωπυρώθηκαν εν μέσω της πανδημικής κρίσης, καθώς μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια εργαζόμενοι και εργοδότες επανεξέτασαν τη σημασία της ευελιξίας στον χώρο εργασίας. 

Κάπως έτσι, το συγκεκριμένο εργασιακό μοντέλο έγινε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα για διάφορες χώρες και εταιρείες ανά τον κόσμο, που ανακάλυψαν πέρα από το προφανές -ότι οι εργαζόμενοι ήταν πιο ικανοποιημένοι- το εξής σημαντικό: ότι ήταν και σημαντικά πιο παραγωγικοί.

Όσο η συζήτηση παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις με τα εργατικά συνδικάτα παγκοσμίως να ζητούν από τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν την τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα, ποιες είναι άραγε οι χώρες που έχουν ήδη εφαρμόσει ή σχεδιάζουν να εφαρμόσουν, έστω και πιλοτικά, το μοντέλο;

Ισλανδία, πρωτοπόρος στην τετραήμερη εργασία

Από το 2015 μέχρι το 2019 πραγματοποιήθηκε στην Ισλανδία το μεγαλύτερο πείραμα για την τετραήμερη εργασία και το οποίο στέφθηκε με τρομερή επιτυχία. Η λογική του πιλοτικού προγράμματος ήταν μία μικρότερη σε πληθυσμό χώρα να δείξει τον δρόμο στις μεγαλύτερες για το αν πράγματι η τετραήμερη εργασία μπορεί να έχει οφέλη και ποια θα ήταν αυτά.

Στο τεστ συμμετείχαν 2.500 εργαζόμενοι που επί μία τετραετία εργαζόταν τέσσερις αντί για πέντε ημέρες την εβδομάδα και για 35 ή 36 ώρες από τις 40, χωρίς μισθολογικές μειώσεις. Όπως διαπιστώθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων αύξησαν την παραγωγικότητά τους σε σημαντικό βαθμό και παράλληλα, απολάμβαναν μεγαλύτερη ικανοποίηση από την ποιότητα της προσωπικής του ζωής.

Σήμερα, σχεδόν το 86% των εργαζομένων στην Ισλανδία έχουν δικαίωμα στην τετραήμερη εργασία.

Βέλγιο: Τετραήμερη εργασία για όσους το θέλουν

Το Βέλγιο θέσπισε την τετραήμερη εργασία, διατηρώντας ωστόσο σταθερό τον αριθμό των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας. Όσοι εργαζόμενοι επιθυμούν μπορούν να επιλέγουν αν θα συμπληρώνουν τις ώρες τους σε τέσσερις ή πέντε μέρες.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Alexander de Croo, στόχος είναι να ενισχυθεί η δυναμικότητα της οικονομίας, να συνδυαστεί καλύτερα το επάγγελμα με την οικογένεια και να έρθει σε ισορροπία ο επαγγελματικός με τον προσωπικό χρόνο.

Τα πιλοτικά προγράμματα

Από τις αρχές Απριλίου, 60 εταιρείες με περίπου 3.000 υπαλλήλους στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής στο πρόγραμμα τετραήμερης εργασίας, το οποίο θα ξεκινήσει τον προσεχή Ιούνιο, θα διαρκέσει έξι μήνες και θα διευθύνεται από ερευνητές των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ και της Οξφόρδης και το Boston College υπό την καθοδήγηση της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης 4 Day Week Global.

Το ίδιο πρόγραμμα θα εκπονηθεί και στις ΗΠΑ και τον Καναδά με τη συμμετοχή 38 συνολικά εταιρειών, κυρίως τεχνολογίας και πλατφόρμες crowdfunding όπως το Kickstarter.

Η Ισπανία με τη σειρά της, θα δοκιμάσει επίσης πολιτικά την τετραήμερη εργασία (με τις ίδιες αποδοχές τον μήνα), ύστερα από αίτημα του αριστερού κόμματος Más País. Η δοκιμή θα έχει διάρκεια τουλάχιστον ένα χρόνο -άγνωστο παραμένει πότε θα ξεκινήσει- και θα συμμετάσχουν σε αυτήν 6.000 εργαζόμενοι σε 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Κάποιες πολυεθνικές δείχνουν τον δρόμο

Μπορεί η Γερμανία να είναι η χώρα με τον χαμηλότερο αριθμό εβδομαδιαίων εργάσιμων ωρών (34,2 ώρες την εβδομάδα), τα εργατικά συνδικάτα ωστόσο ζητούν επίμονα τη θέσπιση της τετραήμερης εργασίας, με την οποία μέχρι στιγμής πειραματίζονται κυρίως νεοφυείς εταιρείες. 

Σε άλλες χώρες, όπως είναι οι μακρινές Ιαπωνία και Νέα Ζηλανδία για παράδειγμα, κολοσσοί σαν τη Microsoft και την Unilever, αντιστοίχως, δοκιμάζουν εδώ και χρόνια τις τέσσερις εργάσιμες ημέρες την εβδομάδα με τις ίδιες μηνιαίες απολαβές.

Στόχος και των δύο πολυεθνικών είναι να υιοθετηθεί το νέο εργασιακό μοντέλο και από παραρτήματα των πολυεθνικών σε άλλες χώρες, καθώς τα αποτελέσματα των δοκιμών είναι αν μη τι άλλο ενθαρρυντικά και ενδιαφέροντα κυρίως όσον αφορά την παραγωγικότητα των εργαζομένων με αύξηση που αγγίζει ακόμα και το 40%.