Όταν ξύπνησε (ξανά) το ηφαίστειο της Ισλανδίας
Είναι η έβδομη φορά μέσα στο τελευταίο έτος που ενεργοποιείται το ηφαίστειο στα νοτιοδυτικά του νησιωτικού κράτους, με τα «ποτάμια» της λάβας να αποτυπώνονται σε εικόνες που προκαλούν δέος.
- 24 ΝΟΕ 2024
Όχι τυχαία, η Ισλανδία αποκαλείται και «γη της φωτιάς και του πάγου». Στην ουσία, υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι που καθιστούν το μικρό νησιωτικό κράτος εξαιρετικά εξοικειωμένο με την ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Αφενός, επειδή βρίσκεται πάνω στη Μεσο-Ατλαντική υφαλορράχη, τη μεγαλύτερη οροσειρά στον κόσμο που ουσιαστικά αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις τεκτονικές πλάκες της Ευρασίας και της Βόρειας Αμερικής, και όπως εκείνες απομακρύνονται (όπως έχει αποδειχθεί, περίπου 2-5 εκ. ανά έτος), δημιουργείται κενό και εκείνο αναπληρώνεται από τα νέα πετρώματα που αναδύονται από τη ράχη, προκαλώντας δονήσεις και εκρήξεις.
Πέρα από το ρήγμα, η Ισλανδία εκτείνεται σε σημείο το οποίο θεωρείται hotspot για την ηφαιστειακή δραστηριότητα – σημείο δηλαδή όπου, βάσει μορφολογίας του υπεδάφους, οδηγείται το μάγμα και εκτονώνεται η πίεση από τη μετακίνηση των τεκτονικών πλακών.
Σε αυτά τα στοιχεία πρέπει να προσθέσουμε το γεγονός ότι η Ισλανδία αποτελεί μια γεωλογικά νεαρή περιοχή (μόλις 20-25 εκατ. χρόνων), όπως και το ότι ο πάγος προκαλεί ακόμη πιο έντονες και αλυσιδωτές εκρήξεις.
Κάπως έτσι, φτάνουμε στην εικόνα που καθιστά την Ισλανδία έναν ονειρικό προορισμό για τους λάτρεις του τουρισμού. Πάνω από 100 ανενεργά την τελευταία χιλιετία ηφαίστεια εντοπίζονται στο κεντρικό οροπέδιο του νησιωτικού κράτους, ενώ ενεργά αυτή τη στιγμή είναι 33 (περισσότερα από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα), συνεχίζοντας να αναδιαμορφώνουν το τοπίο της.
Αλλά το ίδιο εκρηκτικά μπορούν να αποδειχθούν και όσα για αιώνες παραμένουν σιωπηλά.
Το παράδειγμα του Σουντσνουκαγκίγκαρ αποτελεί απόδειξη: Ένα ηφαίστειο στα νοτιοδυτικά της χώρας και συγκεκριμένα στη χερσόνησο Ρέκιανες, ηφαίστειο το οποίο παρέμενε για κοντά μια χιλιετία ανενεργό, ώσπου τον Μάρτιο του 2021 ξύπνησε. Αποτυπώθηκε στα φωτογραφικά πρακτορεία όλου του κόσμου να αναβλύζει λάβα. Ακολούθησαν νέες εκρήξεις τον Αύγουστο του 2022, τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ το εντυπωσιακότερο όλων είναι πως αμέσως μετά πύκνωσαν σημαντικά οι εκρήξεις. Η τελευταία είναι η έβδομη που σημειώνεται, σε διάρκεια μόλις ενός έτους.
Στη χερσόνησο Ρέκιανες της Ισλανδίας βρίσκεται το διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας, όπως και μία μικρή πόλη περίπου 4.000 κατοίκων (Γκρίνταβικ), ευτυχώς χωρίς να βρεθούν σε κίνδυνο σε κάποια από τις παραπάνω εκρήξεις. Κάθε φορά, οι εικόνες με τις κόκκινες ροές λάβας προκαλούν δέος μπροστά στο εντυπωσιακό και σπάνιο για τη δική μας πραγματικότητα φαινόμενο.
