Όχι άλλες γάτες, όχι φαγητά σε Instagram και άλλες εφαρμογές

Παίρνεις 3 δημοφιλή στοιχεία του facebook (τα likes, τα comments και την χαρά του να κοιτάς από την κλειδαρότρυπα) και 3 του twitter (τους followers, την αμεσότητα και την απλότητα στη λειτουργία). Τα βάζεις στο σέικερ. Κουνάς δυνατά. Το ανοίγεις. Από μέσα πετάγονται γάτες και γαλακτομπούρεκα.

Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι Instagram: Πρόκειται για ένα app στα smartphones με το οποίο τραβάς φωτογραφίες χαμηλής ανάλυσης και στη συνέχεια να τις επεξεργάζεσαι με κουμπάκια, τα οποία τους προσδίδουν retro αισθητική. Στη συνέχεια, τις μοιράζεσαι με άλλους χρήστες, εκεί αλλά και στα υπόλοιπα social media.

Η εφαρμογή γνώρισε insta-επιτυχία (περισσότεροι από 15 εκατομμύρια χρήστες την έχουν σήμερα στο κινητό τους), καθώς αφουγκράστηκε ένα ρεύμα της εποχής: αυτή τη στιγμή θεωρείται cool να απομιμείσαι το στιλ των περασμένων δεκαετιών (ο ορισμός του retro και η βασική του διαφορά με το vintage, το οποίο είναι αυθεντικά παλιό) και να μοιάζεις εσύ, το σπίτι σου και οι φωτογραφίες σου σαν να έχετε ξεπηδήσει από το άλμπουμ της γιαγιάς σου.

Στο instagram θα βρεις retro φωτογραφίες πάσης θεματολογίας: ανθρώπους, ανθρώπους που φωτογραφίζονται στον καθρέφτη τους, ανθρώπους που φωτογραφίζουν τα πόδια τους, κτήρια, θάλασσες, βουνά και συνθήματα σε τοίχους. Κατά κύριο λόγο, όμως, θα δεις φαγητά, γάτες και σκύλους.

Γατο-τροφή: σχέδιο που ανέβασε ο χρήστης ik_ στο Instagram

Γιατί συμβαίνει αυτό; Παλιά, ο λόγος να φωτογραφίζαμε κάτι (εμείς οι ερασιτέχνες, όχι οι επαγγελματίες φωτογράφοι) ήταν για να παγώσουμε το χρόνο, να αιχμαλωτίσουμε μια εικόνα που σε λίγο θα χαθεί για πάντα. Σίγουρα κανείς μας δεν πιστεύει ότι αξίζει να απαθανατιστεί για 50η φορά η γάτα του την ώρα που κοιμάται, και προφανώς δεν θα το κάναμε αν ήταν να πληρώσουμε μετά για την εμφάνιση του φιλμ. Και προφανώς κανείς δεν ποντάρει σε καλά γηρατειά επειδή θα έχει για συντροφιά δεκάδες φωτογραφίες από σουβλάκια που έφαγε όσο ήταν νέος. Τότε λοιπόν γιατί το κάνουμε; Ας επιχειρήσουμε να το εξηγήσουμε.

Πιθανή αιτία #1

Γιατί έχουν φωτογένεια

Όπως και να το κάνουμε, ένα χαριτωμένο γατάκι είναι πολύ πιο φωτογενές από την κυρία που κάθεται απέναντί σου στο τραμ, ενώ μια σειρά από πολύχρωμα macaroons έχουν μεγαλύτερο φωτογραφικό ενδιαφέρον από ότι, ας πούμε, ένα κατσαβίδι. Βάζεις και τα φίλτρα σου πάνω στο κατσιασμένο γατάκι, και έρχεται και γίνεται φτυστό η γάτα του Νοεμβρίου σε ημερολόγιο τοίχου.

Πιθανή αιτία #2

Γιατί κάτι λένε για σένα

Πέρα από το προφανές, ότι –duh- του αρέσουν οι γάτες και το φαγητό, ο χρήστης ίσως προσπαθεί να πει στον κόσμο κάτι περισσότερο από αυτό: Ότι εκτιμάει τις μικρές χαρές της ζωής, ένα παγωτό φιστίκι ή το κούνημα της ουράς του σκύλου του. Τα κατοικίδια και τα φαγητά έχουν εξ’ ορισμού ένα θετικό πρόσημο, και εκείνος που τα φωτογραφίζει ίσως θέλει να δείξει στους followers του ότι βρίσκεται στη φωτεινή, την αισιόδοξη – και τη χορτάτη- πλευρά της ζωής.

Πιθανή αιτία #3

Γιατί σου κάθονται

Ακόμη και η πιο ατίθαση κακιασμένη γάτα θα σου καθίσει πιο εύκολα να την φωτογραφίσεις απ’ ότι, ας πούμε, η γκόμενά σου on a bad hair day. Ομοίως και οι φτερούγες κοτόπουλου, παρότι φτερούγες, δεν μπορούν να πετάξουν. Γενικά, για να φωτογραφίσεις άνθρωπο και να τον μοιραστείς με εκατοντάδες κόσμο, χρειάζεσαι τη συναίνεσή του. Του σκύλου σου πάλι, όχι.

Πιθανή αιτία #4

Γιατί μαζεύουν εύκολα like

Ένα από τα πιο βασικά στοιχεία στην ψυχολογία των χρηστών των social media είναι η αποδοχή από την κοινότητα, η οποία εκφράζεται με retweets στο Twitter, like στο Facebook και καρδούλες στο Instagram. Οπότε είναι λογικό ο μικρός φωτογράφος να επιλέγει θέματα που εικάζει ότι θα αρέσουν στο κοινό του. Τι να μη σου αρέσει από ένα σιντριβάνι σοκολάτας; Τι είδους ανώμαλος μπορεί να είσαι για να μη γουστάρεις μια πίτσα; Και κυρίως, γίνεται να μην πατήσεις like σε ένα γλυκό κουτάβι που σε κοιτάει κατάματα με τα puppy eyes του; Είναι κουτάβι, άκαρδε. Είναι ένα αθώο κουτάβι.

Πιθανή αιτία #6

Γιατί είναι ό,τι πιο όμορφο αντικρίζουν τα μάτια σου

Θλιβερή διαπίστωση αλλά πιθανόν αληθινή. Τα μάτια και ο φωτογραφικός φακός ψάχνουν να βρουν την ομορφιά. Μέσα στη μικροαστική καθημερινότητα των περισσότερων από εμάς, που περιλαμβάνει σπίτι – δουλειά – σπίτι – τηλεόραση – ύπνο ίσως όντως η ομορφιά να είναι παρούσα μόνο σε ένα λαχταριστό πιάτο φαί ή το νωχελικό τέντωμα μιας γάτας. Και αυτές οι εικόνες, του comfort food και ενός comforting ζώου, να είναι εκείνα που αξίζουν περισσότερο να απαθανατίσουμε. Ή ίσως απλά θα έπρεπε να βγαίνουμε συχνότερα από το comfort zone για να ανακαλύψουμε την ομορφιά αλλού – ανεξαρτήτως από το αν θα πατήσουμε τελικά το κλικ ή όχι.