Πώς ακριβώς λειτουργούν τα πυρηνικά όπλα
Με ποιο τρόπο εκρήγνυνται, πώς μεταφέρονται και πόσο πιο ισχυρά είναι τα σημερινά από αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο Ναγκασάκι και στη Χιροσίμα;
- 10 ΜΑΡ 2022
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αναζωπύρωσε τη συζήτηση γύρω από τα πυρηνικά όπλα και πόσο κακό μπορεί να προκαλέσουν στην ανθρωπότητα εάν τυχόν ενεργοποιηθούν. Στις 27 Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, διέταξε τη στρατιωτική ηγεσία να θέσει σε ετοιμότητα τις «δυνάμεις αποτροπής», αναφερόμενος, ουσιαστικά, στα πυρηνικά όπλα τα οποία έχει κατασκευάσει και διαθέτει η χώρα στο οπλοστάσιό της.
Η Ρωσία αποτελεί αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη δύναμη στα πυρηνικά όπλα παγκοσμίως, καθώς διαθέτει 4.497 πυρηνικές κεφαλές, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας (3.750 πυρηνικές κεφαλές) και την Κίνα στην τρίτη (350 πυρηνικές κεφαλές).
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά: πώς λειτουργούν τα συγκεκριμένα όπλα, με ποιο τρόπο θα επηρεάσουν τη ζωή του ανθρώπου εάν εκραγούν και γιατί πολλοί θεωρούν πως οι πυρηνικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά υπερόπλα τα οποία βρίσκονται καλά φυλαγμένα σε ειδικά κατασκευασμένα υπόστεγα;
Με ποιο τρόπο λειτουργούν τα πυρηνικά όπλα
Οι πυρηνικές βόμβες είναι όπλα μαζικής καταστροφής και μπορούν να εκτοξευτούν με τους εξής τρόπους: από υποβρύχια, από βομβαρδιστικά αλλά και μέσω πυραύλων. Κυρίως, όμως, επιλέγονται οι πύραυλοι καθώς έτσι μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλη απόσταση με μια ταχύτητα που φτάνει ακόμη και τα 15.000 μίλια την ώρα. Με λίγα λόγια, η Ρωσία μπορεί να στείλει πυρηνικούς πυραύλους στις ΗΠΑ μέσα σε μισή ώρα και το ακριβώς αντίστροφο.
Η ενέργεια η οποία προκαλεί την έκρηξή τους ονομάζεται πυρηνική και απελευθερώνεται με δύο τρόπους από το άτομο. Ο πρώτος τρόπος είναι με πυρηνική σχάση. Σύμφωνα με αυτή, ο πυρήνας ενός ατόμου ραδιενεργού υλικού βομβαρδίζεται από νετρόνιο ή νετρόνια με αποτέλεσμα να διασπάται σε μικρότερους πυρήνες οι οποίοι συνεχίζουν να διασπώνται από ακόμη μικρότερα νετρόνια, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια αλυσίδα αντιδράσεων η οποία προκαλεί τεράστια έκλυση ενέργειας που μπορεί να καταστρέψει μέχρι και 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης με μόλις μία έκρηξη. Πρόκειται για τη λεγόμενη ατομική βόμβα.
Ο δεύτερος τρόπος είναι διαφορετικός αλλά εξίσου ισχυρός. Πρόκειται για την πυρηνική σύντηξη, μια διαδικασία ακριβώς αντίθετη από τη σχάση, κατά την οποία, δύο άτομα ραδιενεργού υλικού συντήκονται και παράγουν ένα βαρύτερο πυρήνα ηλίου που, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες οι οποίες απαιτούνται για την έναρξη μιας αντίδρασης πυρηνικής σύντηξης, εκλύει τεράστια ποσότητα ενέργειας. Πρόκειται για τις αποκαλούμενες βόμβες υδρογόνου.
Πόσες φορές έχουν χρησιμοποιηθεί
Ατομικές βόμβες έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής δύο φορές στην ανθρώπινη ιστορία από τις ΗΠΑ, στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το πλουτώνιο και το ουράνιο, δύο βαριά ραδιενεργά υλικά, ενώ η ενέργεια που εκλύθηκε ήταν τόσο ισχυρή που στην πρώτη περίπτωση ισοδυναμούσε με 15.000 τόνους TNT και στη δεύτερη με 21.000 τόνους ΤΝΤ.
Σε αντίθεση με τις ατομικές βόμβες που εξερράγησαν στα πλαίσια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι βόμβες υδρογόνου έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο για δοκιμές. Η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε δοκιμή ήταν στη 1 Νοεμβρίου 1952 από τις ΗΠΑ, σ’ ένα από τα ακατοίκητα νησιά Μάρσαλ του Ειρηνικού Ωκεανού.
Η ισχύς της ήταν καταστροφική καθώς ισοδυναμούσε με αρκετούς μεγάτονους TNT, ενώ η έκρηξη παρήγαγε ένα εκθαμβωτικό φως και ένα κύμα καύσωνα που έγινε αισθητό ακόμη και 50 χιλιόμετρα μακριά. Η επόμενη πυροδοτήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση στο νησί Νόβαγια Ζεμλιά του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού στις 30 Οκτωβρίου 1961, ενώ η τρίτη έκρηξη σημειώθηκε στις 24 Αυγούστου του 1968 στον νότιο Ειρηνικό από τη Γαλλία.
Σύμφωνα με πληροφορίες που παραμένουν ανεπιβεβαίωτες, το φθινόπωρο του 2017 η Βόρεια Κορέα έκανε δοκιμή βόμβας υδρογόνου, ύστερα από εντολή του ηγέτη της χώρας, Kim Jong-un, η οποία ήταν τόσο ισχυρή που προκάλεσε σεισμό 5,1 Ρίχτερ στην περιοχή.
Τι θα προκαλέσουν στην ανθρωπότητα εάν ενεργοποιηθούν
Σε αντίθεση με τις ατομικές βόμβες και τις βόμβες υδρογόνου που είχαν πυροδοτηθεί τον προηγούμενο αιώνα, τα σημερινά πυρηνικά όπλα είναι πολύ πιο ισχυρά και καταστροφικά. Συγκεκριμένα, τα σύγχρονα όπλα είναι θερμοπυρηνικά και έχουν εκρηκτικές αποδόσεις ισοδύναμες με 100.000 τόνους δυναμίτη. Η ισχύς τους είναι τόσο μεγάλη που, σύμφωνα με υπολογισμούς, εάν πέσει μια από αυτές στη Νέα Υόρκη πρόκειται να σκοτώσει ακαριαία περισσότερο από 500 χιλιάδες ανθρώπους.
Αυτά, όμως, δε θα είναι τα μοναδικά θύματα ενός πυρηνικού πολέμου, καθώς γύρω από την περιοχή ολικής καταστροφής, χιλιάδες άνθρωποι θα υποφέρουν από θανατηφόρα εγκαύματα, θα τυφλωθούν και θα υποστούν πολύ σοβαρές εσωτερικές αιμορραγίες. Μέσα στις επόμενες μέρες από την έκρηξη, όσοι επιζήσουν θα επηρεαστούν από τη ραδιενεργή ακτινοβολία και θα εμφανίσουν καρκίνους ακόμη και σε βάθος εικοσαετίας.
