Πώς και γιατί αλλάζει το κλίμα της Γης

Οι επιστήμονες, όχι όσοι θεωρούν την κλιματική αλλαγή κάτι ψεύτικο, αλλά αυτοί που πραγματικά ασχολούνται μαζί της, έχουν συνθέσει ένα αρχείο για τη Γη και από αυτό, έχουν παρατηρήσει (όπως όλοι μας) ότι το κλίμα μεταβάλλεται, χωρίς όμως η μεταβλητότητα να εξηγεί την αύξηση της θερμοκρασίας από τη δεκαετία του 1950 και μετά.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus, μάλιστα, ο φετινός Οκτώβριος ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ. Πιο συγκεκριμένα, η μέση θερμοκρασία του περασμένου μήνα έφτασε τους 15,38 βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας κατά 0,4 βαθμούς το προηγούμενο μηναίο ρεκόρ που καταγράφηκε τον ίσως πιο περίεργο (από πολλές απόψεις) χρόνο της σύγχρονης ανθρωπότητας: το 2019.

Οι πιθανότητες να βρίσκονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες πίσω από την αύξηση της θερμοκρασίας, πάντως, είναι πολλές και αυτό γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την ανάκλαση ή την απορρόφηση της ηλιακής ενέργειας και την παγίδευση θερμότητας από τα αέρια των πρώτων.

Τα αέρια τα θερμοκηπίου

Όπως αναφέρει το EPA (Environmental Protection Agency), οι συγκεντρώσεις των βασικών αερίων του θερμοκηπίου, έχουν όλες αυξηθεί από τη Βιομηχανική Επανάσταση και μετά λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα, του μεθανίου και του οξειδίου του αζώτου είναι σήμερα άφθονες στην ατμόσφαιρα της Γης από οποιαδήποτε άλλη φορά τα τελευταία 800.000 χρόνια.

Αυτές οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν αυξήσει με τη σειρά τους το φαινόμενο του θερμοκηπίου και έχουν προκαλέσει αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνειας της Γης. Η καύση ορυκτών καυσίμων αλλάζει το κλίμα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα.

Πλέον, πάνω από 30 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο ενώ έχουν αυξηθεί περισσότερο από 40% από την προβιομηχανική εποχή. Οι συγκεντρώσεις οξειδίου του αζώτου έχουν αυξηθεί επίσης κατά περίπου 20% από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης, με σχετικά ταχεία αύξηση προς το τέλος του 20ού αιώνα.

Ανακλαστικότητα και απορρόφηση της ηλιακής ενέργειας

Δραστηριότητες όπως η γεωργία, η οδοποιία και η αποψίλωση των δασών, μπορούν να αλλάξουν την ανακλαστικότητα της γήινης επιφάνειας, οδηγώντας σε τοπική θέρμανση ή ψύξη. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται στις θερμικές νησίδες, οι οποίες είναι αστικά κέντρα που είναι θερμότερα από τις γύρω, λιγότερο πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Ένας λόγος που οι περιοχές αυτές είναι θερμότερες, είναι ότι τα κτίρια και τα πεζοδρόμια, τείνουν να αντανακλούν λιγότερο το ηλιακό φως από ό,τι οι φυσικές επιφάνειες όπως είναι, για παράδειγμα, τα δέντρα.

Αλλαγές στην τροχιά και την περιστροφή της Γης

Οι αλλαγές στην τροχιά της Γης και στον άξονα περιστροφής της, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αλλαγή του κλίματος κατά το παρελθόν. Για παράδειγμα, η ποσότητα της καλοκαιρινής ηλιοφάνειας στο βόρειο ημισφαίριο, η οποία επηρεάζεται από τις αλλαγές στην τροχιά του πλανήτη, φαίνεται να είναι η κύρια αιτία των προηγούμενων κύκλων των παγετώνων, κατά τους οποίους η Γη βίωσε μεγάλες περιόδους ψυχρών θερμοκρασιών, καθώς και μικρότερες μεσοπαγετώδεις περιόδους (περίοδοι μεταξύ των παγετώνων) με σχετικά θερμότερες θερμοκρασίες.

Οι εκπομπές μικρών σωματιδίων (αερολύματα), στον αέρα μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε ανάκλαση ή απορρόφηση της ηλιακής ενέργειας. Πολλοί τύποι ατμοσφαιρικών ρύπων υφίστανται χημικές αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα για τη δημιουργία αερολυμάτων. Συνολικά, τα αερολύματα που δημιουργούνται από τον άνθρωπο έχουν καθαρή ψυκτική επίδραση στη Γη.

Οι μεταβολές στην ηλιακή δραστηριότητα

© 2020 / Alberto Pezzali / Associated Press

Οι μεταβολές στην παραγωγή ενέργειας του ήλιου μπορούν να επηρεάσουν την ένταση του ηλιακού φωτός που φτάνει στην επιφάνεια της Γης. Ενώ οι αλλαγές αυτές μπορούν να επηρεάσουν το κλίμα του πλανήτη μας, οι ηλιακές διακυμάνσεις έχουν παίξει μικρό ρόλο στις κλιματικές αλλαγές που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες. Οι δορυφόροι μετρούν την ποσότητα ενέργειας που λαμβάνει η Γη από τον ήλιο από το 1978 και οι μετρήσεις, δεν δείχνουν καθαρή αύξηση στην παραγωγή ενέργειας του ήλιου, ακόμη και όταν η θερμοκρασία της παγκόσμιας επιφάνειας έχει αυξηθεί.

Αλλαγές στην ανακλαστικότητα της Γης

Η ποσότητα του ηλιακού φωτός που απορροφάται ή ανακλάται από τον πλανήτη εξαρτάται από την επιφάνεια και την ατμόσφαιρα της Γης. Τα σκούρα αντικείμενα και επιφάνειες, όπως ο ωκεανός, τα δάση και το έδαφος, τείνουν να απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως. Τα ανοιχτόχρωμα αντικείμενα και επιφάνειες, όπως το χιόνι και τα σύννεφα, τείνουν να αντανακλούν το ηλιακό φως. Περίπου το 70% του ηλιακού φωτός που φτάνει στη Γη, απορροφάται.

Οι φυσικές αλλαγές στην επιφάνεια της γης, όπως το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων, έχουν συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή στο παρελθόν, λειτουργώντας συχνά ως ανατροφοδότηση άλλων διεργασιών. Τα ηφαίστεια έχουν επίσης επηρεάσει το κλίμα, με τις εκρήξεις να απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στο μακρινό παρελθόν.

Τα ηφαιστειακά σωματίδια, πάντως, από μία μόνο έκρηξη δεν προκαλούν μακροπρόθεσμη κλιματική αλλαγή, επειδή παραμένουν στην ατμόσφαιρα για πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από ό,τι τα αέρια του θερμοκηπίου.

Συμπέρασμα: Η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο έχει γίνει μια συντριπτικά αποδεκτή επιστημονική αλήθεια, με τους ειδικούς να ανησυχούν για τον αντίκτυπο που έχουμε στην ατμόσφαιρα και για το πώς αυτό θα μας επηρεάσει αρνητικά στο μέλλον. Την ίδια στιγμή, οι αρνητές συνεχίζουν να υποβαθμίζουν τον πραγματικό ρόλο του ανθρώπου στην πρόσφατη αύξηση της θερμοκρασίας.

*Με πληροφορίες από το Environmental Protection Agency

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

FOOD & DRINK

Πώς η κλιματική αλλαγή απειλεί την καυτερή σάλτσα sriracha