© Jerome Delay / AP
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Πώς κρίνει η WWF Ελλάς τις αποφάσεις που πάρθηκαν για το κλίμα στην COP27

Με μία λέξη θα τις χαρακτήριζε «απογοητευτικές». Ζητήσαμε όμως από τη γνωστή οργάνωση που μάχεται για την προστασία του περιβάλλοντος να μας παραθέσει αναλυτικά την άποψή της για μία (ακόμα) Κλιματική Διάσκεψη η οποία δεν πήγε και τόσο καλά.

H 27η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP27) ολοκληρώθηκε πριν μερικές μέρες στην Αίγυπτο. Για άλλη μία φορά το φλέγον ζήτημα της κλιματικής κρίσης καλούσε για πολύ σοβαρές αποφάσεις από τους πολιτικούς και τους φορείς του πλανήτη. Φυσικά, για άλλη μία φορά οι περισσότεροι κρατούσαμε μικρό καλάθι· είναι πιο συχνό παρά σπάνιο τα τελευταία χρόνια τα μεγάλα λόγια να μη γίνονται ποτέ πράξη. Το Ρολόι της Κλιματικής Αποκάλυψης μάς βροντάει πιο δυνατά από ποτέ την πόρτα, εμείς όμως κωφεύουμε επιδεικτικά.

Σίγουρα, έγιναν κάποιες κινήσεις και πάρθηκαν κάποιες αποφάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτές όμως δεν αποτελούν παρά ένα μπάλωμα σε μία βάρκα που φανερά πια μπάζει νερά από παντού. «Οι συνομιλίες μπορούν να χαρακτηριστούν απογοητευτικές καθώς δε σημειώθηκε σημαντική πρόοδος από πέρσι» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Μουλόπουλος, Υπεύθυνος Τομέα για την Ενέργεια και το Κλίμα της WWF Ελλάς.

Με βάση τα όσα παρακολούθησε η γνωστή περιβαλλοντική οργάνωση, οι ηγέτες των κρατών μάς οδηγούν σε μία πορεία προς την κλιματική καταστροφή και ο πλανήτης δεν μπορεί να αντέξει άλλη μία Διάσκεψη για το Κλίμα σαν αυτή. 

Πώς όμως κρίνει η WWF τα αποτελέσματα της COP27, ποια θέματα έπρεπε να τεθούν επί τάπητος αλλά δεν τέθηκαν ποτέ και πόσο αρκούν (ή όχι) οι αποφάσεις που πάρθηκαν για το κλίμα; Ο Αλέξανδρος Μουλόπουλος μας έστειλε τις θέσεις της οργάνωσης χωρίς να μασήσει τα λόγια του.

Πώς κρίνει η WWF Ελλάς τις αποφάσεις που πάρθηκαν για το κλίμα στην COP27 © Jerome Delay / AP

Πώς κρίνετε τα αποτελέσματα της COP27;

Λόγω και των έντονων γεωπολιτικών εντάσεων παγκοσμίως, η COP27 είχε χαρακτηριστεί χαμηλών προσδοκιών εξαρχής. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα των συζητήσεων ήταν όντως απογοητευτικά, λογικό όμως αν σκεφτεί κανείς ότι το λόμπι των εταιρειών ορυκτών καυσίμων είχε περισσότερες παρουσίες από ό,τι είχαν ορισμένες αντιπροσωπείες ολόκληρων χωρών.

Κύρια εξαίρεση, και κομβικό σημείο για την κλιματική δικαιοσύνη μετά από πολλά χρόνια, είναι η συμφωνία για ένα νέο ταμείο αποζημίωσης των απωλειών και ζημιών που προκαλεί η κλιματική κρίση στις ευάλωτες, αναπτυσσόμενες χώρες (αν και πρακτικά ζητήματα όπως το πώς θα πρέπει να γίνει η χρηματοδότηση και από πού θα πρέπει να προέλθει αφέθηκαν να αποφασιστούν στο μέλλον).

Πριν τη διάσκεψη στην Αίγυπτο, δεν υπήρχε καμία βεβαιότητα ότι θα υπάρξει συμφωνία για το θέμα αυτό, όμως οι συλλογικές διπλωματικές προσπάθειες κομβικών χωρών, υποστηριζόμενες από την έντονη πίεση της κοινωνίας των πολιτών, εξασφάλισαν τελικά αυτή την ιστορική συμφωνία. 

Άλλο ένα θετικό αποτέλεσμα ήταν η αναγνώριση της ανάγκης για ισχυρότερη λογοδοσία των μη κρατικών φορέων, όπως εταιρείες και οργανισμοί, που δεν εφαρμόζουν επαρκώς δράσεις για τη μείωση των εκπομπών.

Στα υπόλοιπα θετικά αποτελέσματα, αν μπορούν ουσιαστικά να θεωρηθούν ως τέτοια, υπήρξε επαναβεβαίωση παλιότερων στόχων, όπως ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου, ο διπλασιασμός της χρηματοδότησης για την προσαρμογή και η αναγνώριση ότι οι λύσεις που βασίζονται στη φύση μπορούν να μας προστατεύσουν από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. 

Πώς κρίνει η WWF Ελλάς τις αποφάσεις που πάρθηκαν για το κλίμα στην COP27 © Brian Inganga / AP

Ποια θέματα που θα έπρεπε να τεθούν προς συζήτηση αλλά δεν είχαν την αντιμετώπιση που τους αναλογεί;

Η επίτευξη της συμφωνίας για τις αποζημιώσεις αποτελεί τη μεγαλύτερη νίκη της φετινής COP αλλά ρισκάρει έντονα να μετατραπεί σε «χρηματοδότηση για το τέλος του κόσμου» αν δεν περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου μειώνοντας γρηγορότερα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Το σημαντικότερο ζήτημα σε αυτή την κατεύθυνση – και διαχρονικός ελέφαντας στο δωμάτιο- που δεν συζητήθηκε είναι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Παραμένει σοκαριστικό το γεγονός ότι ενώ έχουν ολοκληρωθεί 27 παρόμοιες διασκέψεις για το κλίμα, δεν έχει υπάρξει ποτέ επίσημη συμφωνία για τη μείωση της παγκόσμιας χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Και αυτό, ενώ είναι γνωστό ότι τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου και του ορυκτού αερίου, ευθύνονται για την κλιματική κρίση αλλά και ότι, τις τελευταίες δύο δεκαετίες περίπου, η χρήση τους έχει γιγαντωθεί. Από την πρώτη COP στο Βερολίνο το 1995 μέχρι τη φετινή στην Αίγυπτο, και με εξαίρεση μια μικρή πτώση την περίοδο της πανδημίας, οι παγκόσμιες εκπομπές κατευθύνονται ολοταχώς προς τα πάνω, ενώ η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί για το αντίθετο. 

COP27 © Jerome Delay / AP

Είναι αρκετές οι αποφάσεις που πάρθηκαν ή όχι;

Για τη φετινή COP για το κλίμα μπορούμε να πούμε ότι τουλάχιστον δεν οπισθοχωρήσαμε σε ένα ζήτημα που είναι κυριολεκτικά και μεταφορικά φλέγον. Όμως, παρά την απογοήτευση μας από τα αποτελέσματα, πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά.

Πρέπει να ελπίζουμε ότι η COP28, που θα πραγματοποιηθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το επόμενο έτος, μπορεί να γίνει η COP της αξιοπιστίας, ότι μπορεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στη διαδικασία τέτοιων διεργασιών και να ανακτήσει την αίσθηση της προόδου και της ελπίδας που είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία των συνομιλιών για το κλίμα. 

Επίσης, η δυναμική που δημιούργησε αυτή η διάσκεψη στην Αίγυπτο σε ζητήματα που αφορούν τη φύση μπορεί να βοηθήσει τους διαπραγματευτές να επιτύχουν μια «Συμφωνία του Παρισιού» για τη φύση που τόσο χρειαζόμαστε στην αντίστοιχη COP για τη βιοποικιλότητα (COP15) που διοργανώνεται στο Μόντρεαλ τις επόμενες μέρες.