Πώς να δροσίσεις το σπίτι σου χωρίς να κάψεις ρεύμα
Το κλιματιστικό είναι η πιο εύκολη αλλά και η πιο ενεργοβόρα λύση για τους λογαριασμούς και το περιβάλλον. Το στοίχημα είναι να πετύχουμε ένα μικροκλίμα που θα ψυχραίνεται φυσικά.
- 13 ΙΟΥΝ 2022
Πλέον, οι εποχικές προγνώσεις έχουν καταλήξει κενό γράμμα: το φετινό έτος ζήσαμε τον τέταρτο ψυχρότερο χειμώνα από το 1980, όπως είχε αποδειχθεί από τις μετρήσεις των σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, και αντίστοιχα δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις για το καλοκαίρι. Τα δεδομένα αλλάζουν και μαζί τους ανατρέπεται το ήπιο κλίμα της Μεσογείου, έτσι που τον Μάρτιο φτάσαμε να δούμε τη χώρα ντυμένη στα λευκά από σφοδρές χιονοπτώσεις.
Εξίσου άγριο ήταν το καλοκαίρι του 2021 με το αποπνικτικό συναίσθημα των πυρκαγιών, της ξηρασίας και του καύσωνα. Γενικά, έχει παρατηρηθεί ότι αυτό που ευθύνεται κυρίως για την αύξηση της μέσης τιμής θερμοκρασίας κατά τους θερινούς μήνες στη Μεσόγειο, είναι ο αφρικανικός αντικυκλώνας – ένα ρεύμα που τα τελευταία χρόνια εδραιώνεται όλο και περισσότερο στην ατμόσφαιρα της νότιας Ευρώπης, προκαλώντας παρατεταμένους καύσωνες.
Σε αύξηση της τάξης του +2°C, συγκεκριμένα, υπολογίζεται η μεταβολή της θερμοκρασίας για τους θερινούς μήνες του τρέχοντος έτους.
Τι είναι αυτό που μένει; Ένας ακόμη μεγάλος βραχνάς για τους πολίτες που μετά τον Covid καλούνται να διαχειριστούν ένα ντόμινο προβλημάτων, εις βάρους της τσέπης τους. Πρώτο και κυριότερο, το φούσκωμα του λογαριασμού ρεύματος, αφού όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία, τόσο ανεβαίνουν και οι ανάγκες της κατανάλωσης.
Αλλά με κάποιες μελετημένες κινήσεις μπορεί ένα διαμέρισμα να πετύχει καλύτερο μικροκλίμα: δε μιλάμε για το άνοιγμα του κλιματιστικού, αλλά για όλους εκείνους τους τρόπους που συμβάλλουν στη φυσική κίνηση του αέρα και την προστασία από τη ζέστη του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να δροσίσεις το σπίτι σου χωρίς να πονέσει η τσέπη σου αλλά και το περιβάλλον.
Ένα πράσινο σπίτι (στην κυριολεξία)
Έχεις αναρωτηθεί γιατί στους κήπους έχει πάντα τόση δροσιά; Στον κύκλο νερού που εκτελούν οι φυτικοί οργανισμοί, υπάρχει ένα στάδιο το οποίο αποκαλείται «διαπνοή»: είναι η φάση απελευθέρωσης υδρογόνου από τα φύλλα και αυτό ακριβώς είναι το προσόν που μπορείς να εκμεταλλευτείς στο σπίτι.
Δεν αρκεί ένα ή δύο φυτά αλλά ένα πλούσιο φυτικό βασίλειο σε στρατηγικές θέσεις (ιδανικά, στα σημεία από τα οποία περνάει ο αέρας για να μπει μέσα) μπορεί να οδηγήσει «σε μείωση της θερμοκρασίας μέχρι και 10 βαθμούς», όπως αναφέρει ο Dr. Leonard Perry από το Πανεπιστήμιο του Βερμόντ. Από τα προτεινόμενα είδη για αυτόν τον σκοπό είναι η αρέκα και η αλόη, τα οποία επίσης είναι πολύ ανθεκτικά φυτά, χωρίς απαιτήσεις.
Αέρας από ψηλά
Η διαφορά της κατανάλωσης φαίνεται στα νούμερα: ένας συμβατικός ανεμιστήρας καταναλώνει μεταξύ 10W και 25W, ένας ανεμιστήρας οροφής 50W με 175W, ενώ το κλιματιστικό ξεκινά από 900W και μπορεί να φτάσει έως τα 5000W, ανάλογα με την ενεργειακή κλάση και την ένταση. Λογικό, αφού ουσιαστικά στην πρώτη περίπτωση μιλάμε απλά για μετακίνηση και όχι ψύχρανση του αέρα.
Το ζήτημα είναι ποια μόρια του αέρα μετακινούνται και προς ποια κατεύθυνση: ο κρύος αέρας είναι βαρύτερος από τον ζεστό, γι’ αυτό και ο ανεμιστήρας οροφής είναι πολύ πιο αποδοτικός από τον επιδαπέδιο – μοιράζει ισόποσα τη δροσιά σε όλο το δωμάτιο. Προσοχή, μόνο, στο να μην κάνει θόρυβο.
Μεμβράνες στα τζάμια
Συνηθίζουμε να ρίχνουμε όλο το βάρος στο πώς θα μειώσουμε τη θερμοκρασία εντός του διαμερίσματος, αμελώντας το πόσο εκτεθειμένος είναι ο χώρος στη ζέστη που πλανάται έξω στην πόλη. Το σπίτι είναι ένα κέλυφος: πρέπει να έχει ισχυρές ασπίδες προστασίας στις ακτίνες του ήλιου. Τα παντζούρια είναι το πρώτο φράγμα που έχουν όλα τα διαμερίσματα, αλλά υπάρχουν και επιπλέον μέτρα ηλιοπροστασίας που συστήνονται ειδικά για τα παράθυρα που κοιτάνε προς το Νότο.
Αποτελεσματικότερη από όλες τις λύσεις είναι οι θερμομονωτικές-ανακλαστικές μεμβράνες στα τζάμια: εξασφαλίζουν έως και 80% μείωση στην ακτινοβολία που δέχεται το σπίτι. Πρόσεξε να είναι σε ουδέτερο χρώμα οι μεμβράνες, ώστε να μην εμποδίζει το φως.
Κατάλληλες κουρτίνες σε κάθε δωμάτιο
Σε συνέχεια του προηγούμενου, ισχύει το εξής: mε όσο περισσότερα φίλτρα προστασίας επενδύσεις το κέλυφος του σπιτιού, τόσο καλύτερη διαχείριση θα πετύχεις στο μικροκλίμα και τη δροσιά. Οι κουρτίνες, ας πούμε, που τείνουμε να απαξιώνουμε ως ένα απλό διακοσμητικό ριχτάρι για τα παράθυρα, είναι μεγάλη υπόθεση, γι΄αυτό υπάρχει και τόσο μεγάλη ποικιλία στην αγορά.
Οι νότιες πλευρές του σπιτιού, οι οποίες είναι εκτεθειμένες στις σκληρές ώρες ακτινοβολίες, πρέπει να είναι οι πιο προφυλαγμένες: το χοντρό ύφασμα που έχουν οι κουρτίνες τύπου black out λειτουργεί ως μόνωση για αυτές τις περιπτώσεις. Ακριβώς αντίθετη λογική ακολουθούμε για τις βορινές και δυτικές πλευρές του σπιτιού: εκεί χρειάζονται λεπτές, κατά προτίμηση λινό κουρτίνες, για να περνάει απρόσκοπτα ο αέρας.
Φέρνουμε αέρα το βράδυ
Η θερμοκρασία πέφτει τις νυχτερινές ώρες, οπότε πρέπει να το εκμεταλλευτείς. Η πρώτη κίνηση είναι, σε αντίθεση με τις μεσημεριανές ώρες, να ανοίξεις διάπλατα τα παράθυρα, αλλά για να είμαστε ειλικρινής, χρειάζεται κάτι ακόμα για να λειτουργήσει αυτό: να δημιουργηθεί ένα ρεύμα αέρα που θα ψυχραίνει το διαμέρισμα για μερικές ώρες.
Τα σπίτια που είναι διαμπερή διαθέτουν απλόχερα αυτό το προνόμιο, αλλά στις υπόλοιπες περιπτώσεις πρέπει να εφεύρει ο κάτοικος έναν έξυπνο τρόπο για να οδηγήσει το βραδινό αεράκι μέσα στο σπίτι. Δεν υπάρχει χρυσός κανόνας για αυτό, όμως μερικές συμβουλές που αποδίδουν είναι να ανοίξεις παράθυρα που βρίσκονται σε διαγώνια θέση, είτε να τοποθετήσεις τον (επιδαπέδιο) ανεμιστήρα στο μπαλκόνι, ώστε να κοιτάει προς τα μέσα. Ναι, κι όμως.