Πώς οι δορυφόροι βοηθούν τους διασώστες σε Τουρκία και Συρία
Δεν είναι τόσο οι αεροφωτογραφίες αλλά οι εικόνες από ραντάρ συνθετικού ανοίγματος που επιστρατεύονται στις μεγάλες καταστροφές, όπως συμβαίνει και τώρα για τους διασωθέντες από τον φονικό σεισμό.
- 8 ΦΕΒ 2023
Περί τα 110.000 τετραγωνικά χλμ. χτυπήθηκαν από τον τρομακτικό σε δύναμη και διάρκεια σεισμό νοτιοανατολικά της Τουρκίας, αφαιρώντας τη ζωή σε τουλάχιστον 9.600 ανθρώπους, όπως γράφει ο απολογισμός το τρίτο 24ωρο. Εντούτοις, κανένα από τα δύο αυτά νούμερα δε μεταδίδει το μέγεθος της καταστροφής με τη γλαφυρότητα που αποδίδεται από τις δορυφορικές εικόνες: βλέποντας από ψηλά πόλεις όπως η Αντιόχεια, το Ισκεντερούν και το Καχραμανμαράς πριν και μετά τον σεισμό, ανατριχιάζεις από την ισοπέδωση.
Δεν καταστράφηκαν κτίρια, αλλά ολόκληρες επαρχίες. Μέσα από τις εικόνες που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την εταιρεία Maxar Technologies την επομένη του σεισμού, παρατηρείς μεγάλες υποδομές που θρυμματίστηκαν, όλες τις σκεπές σπιτιών διαλυμένες και τους δρόμους να έχουν πλημμυρίσει από λευκά παραλληλόγραμμα – τέντες έκτακτης ανάγκης για τα εκατομμύρια σεισμόπληκτων που γλίτωσαν από το καταστροφικό πέρασμα του διπλού σεισμού και τώρα βρίσκονται στον δρόμο, αντιμέτωποι με τον παγετό και το αβέβαιο μέλλον.
Η διεθνής βοήθεια αποδείχθηκε συγκινητική, με πάνω από 45 χώρες να έχουν συνδράμει στέλνοντας σωστικά και ιατρικά κλιμάκια, αλλά χωρίς τα πλάνα από τους δορυφόρους, τα θύματα θα ήταν και πάλι σε πολύ πιο δυσμενή θέση για τον απλό λόγο ότι σε ένα τόσο καταστροφικό φαινόμενο οι διασώστες μάχονται πρώτα και κύρια ενάντια στον χρόνο: θεωρείται ότι ο μέσος άνθρωπος μπορεί να παραμείνει ζωντανός κάτω από συντρίμμια για 72 ώρες, έπειτα οι πιθανότητες επιβίωσης μειώνονται δραστικά.
Κοστίζουν οι λάθος κινήσεις, οπότε χρειάζεται η μεγάλη εικόνα.
Γιατί χρειαζόμαστε τους δορυφόρους
Μερικές ώρες μετά τον σεισμό που σημειώθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας, η Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών της Τουρκίας απευθύνθηκε στο International Charter Space and Major Disasters, που ειδικεύεται στη διαχείριση μαζικών καταστροφών μέσω διαστημικών δεδομένων, και μέχρι σήμερα έχουν ενεργοποιηθεί πάνω από 10 διαστημικές υπηρεσίες για τον ίδιο σκοπό. Ανάμεσα σε αυτές είναι το Copernicus Emergency και το UNOSAT του οργανισμού CERN από Ευρώπη, το Sentinel Asia από Ασία κ.ά.
Τα κέντρα αυτά δεν προσφέρουν μόνο αεροφωτογραφίες αλλά και εικόνες από ραντάρ συνθετικού ανοίγματος (SAR): πρόκειται για μια ειδική τεχνική ραντάρ, με την οποία μεταφέρονται οπτικές πληροφορίες ακόμη κι αν μεσολαβούν σύννεφα, είτε είναι κατά τη διάρκεια της νύχτας η λήψη.
Μέσω μικροκυμάτων, μετριέται με ακρίβεια η απόσταση, άρα και κάθε μεταβολή στην επιφάνεια του εδάφους, όπως αυτές που επιφέρουν σεισμοί, πλημμύρες, ανεμοστρόβιλοι κοκ. Μάλιστα, με αυτή την τεχνική μεταφέρονται επίσης πληροφορίες για την απεικονιζόμενη επιφάνεια, αρκεί να αποκωδικοποιηθούν. Δεν είναι εικόνες αναγνώσιμες από μη εκπαιδευμένο κοινό.
Αυτό λύνει τα χέρια από άποψη στρατηγικής: πρώτον, δίνει πλήρη εικόνα για την κατάσταση των δρόμων και των συγκοινωνιακών κόμβων (πχ γέφυρες, λιμάνια), ώστε να φτάσουν τα κλιμάκια με τον ταχύτερο δυνατό τρόπο στις επίμαχες περιοχές και, δεύτερον, μπορεί να εντοπίσει κόσμο που διασώθηκε και έχει συγκεντρωθεί σε ανοιχτά σημεία, όπως στάδια.
«Τα δορυφορικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο είναι πολύ σημαντικά για τις προσπάθειες διάσωσης, καθώς δίνουν τη μεγάλη εικόνα της κατάστασης», είχε δηλώσει παλιότερα ο Ganapathy Pattukandan, ειδικός στη διαχείριση καταστροφών. «Εναλλακτικά, οι επιχειρήσεις διάσωσης καλούνται να κινηθούν βάσει πληροφοριών που μεταδίδονται από στόμα σε στόμα – τι συμβαίνει όμως εάν λόγω της καταστροφής δεν υπάρχει πια πρόσβαση σε ίντερνετ ή και σε ρεύμα, άρα δεν υπάρχουν κινητά τηλέφωνα;».
Τα δορυφορικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, λοιπόν, γλιτώνουν χρόνο, λανθασμένες αποφάσεις και κατευθύνουν τα κλιμάκια διάσωσης με ακρίβεια. Για την απόδοση αυτής της τεχνολογίας, αρκεί να σκεφτούμε ότι η σχετική υπηρεσία του International Charter Space and Major Disasters έχει ενεργοποιηθεί από το 2000 κοντά στις 800 φορές, συνεισφέροντας σε φυσικές καταστροφές 154 διαφορετικών χωρών.
