Πώς οι μυρωδιές επηρεάζουν τον εγκέφαλο στον ύπνο
Μία νέα μελέτη συσχετίζει τις οσφρητικές θεραπείες με την καταπολέμηση των νευρολογικών ασθενειών.
- 18 ΑΥΓ 2023
Μελέτες είχαν ενημερώσει εδώ και χρόνια πως η απώλεια της ικανότητας όσφρησης μπορεί να προβλέψει την ανάπτυξη σχεδόν 70 νευρολογικών ασθενειών. Η μακροσκελής λίστα περιλαμβάνει από τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας και τη νόσο του Πάρκινσον, έως τη σχιζοφρένεια και τον αλκοολισμό. Είναι επίσης, γνωστό πως από την ηλικία των 60 ετών και άνω, η αίσθηση της όσφρησης και η γνωστική λειτουργία παίρνει με φρενήρεις ρυθμούς την κατιούσα.
Επιπροσθέτως, σε έρευνα που είχε γίνει πριν χρόνια, είχε προταθεί πως η έκθεση ατόμων με μέτρια άνοια σε έως και 40 διαφορετικές μυρωδιές, δύο φορές την ημέρα για μια χρονική περίοδο, μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη και τις γλωσσικές δεξιότητες, μειώνοντας την κατάθλιψη. Παράλληλα, βελτιώνει τις οσφρητικές ικανότητες.
Ομάδα ερευνητών του University of California, Irvine αποφάσισε να προσπαθήσει να εξελίξει αυτή τη γνώση, σε ένα εύκολο και μη επεμβατικό εργαλείο για την καταπολέμηση της άνοιας.
«Σε αντίθεση όμως, με τις αλλαγές όρασης που αντιμετωπίζουμε με γυαλιά και τα ακουστικά βαρηκοΐας που επιστρατεύονται για τα προβλήματα ακοής, δεν είχε προκύψει κάποια παρέμβαση για την απώλεια της όσφρησης», εξήγησε χαρακτηριστικά ο Michael Yassa, καθηγητής στο Neurobiology of Learning & Memory και εκ των συνεργατών της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Neuroscience.
Αύξηση 226% της γνωστικής απόδοσης
Οι αντικειμενικές δυσκολίες του να ανοίγουν και να μυρίζουν 40 διαφορετικά μπουκάλια με οσμές καθημερινά άνθρωποι με άνοια, οδήγησε ερευνητές του UCI Center for the Neurobiology of Learning & Memory σε μια διαφορετική προσέγγιση.
«Μειώσαμε τον αριθμό των οσμών σε μόλις 7 και εκθέσαμε τους συμμετέχοντες σε μόνο μία κάθε μέρα, αντί για τα πολλαπλά αρώματα που χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα σε προηγούμενα ερευνητικά έργα» όπως είπε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε Cynthia Woo.
Πρόσθεσε ότι «με το να γίνει η έκθεση ενώ οι άνθρωποι κοιμούνταν, εξαλείψαμε την ανάγκη να πρέπει να αφιερώσουν χρόνο στη δραστηριότητα, όταν είναι ξύπνιοι».
Στην εργασία πήραν μέρος άνδρες και γυναίκες ηλικίας 60 έως 85 ετών χωρίς εξασθένηση της μνήμης. Σε όλους δόθηκε ένα diffuser (βλ. διαχύτης) και επτά φιαλίδια, με το κάθε ένα να περιέχει διαφορετικό φυσικό λάδι. Η μια ομάδα έλαβε πλήρως γεμάτα φιαλίδια. Η άλλη πήρε φιαλίδια που εμπεριείχαν μικρές ποσότητες. Κάθε βράδυ οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν ένα διαφορετικό, πριν κοιμηθούν. Ήταν ενεργό για το πρώτο δίωρο του ύπνου τους.
Τα μέλη της ομάδας με τα γεμάτα φιαλίδια εμφάνισαν αύξηση της τάξεως του 226% στη γνωστική απόδοση, σε σύγκριση με τη δεύτερη ομάδα. Η αξιολόγηση έγινε μέσω του συνήθους τεστ με λίστες λέξεων.
Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) αποκάλυψε καλύτερη ακεραιότητα στο μονοπάτι του εγκεφάλου που συνδέει τον έσω κροταφικό λοβό (είναι υπεύθυνος για την ακοή, την αντίληψη σύνθετων εικόνων, την κατανόηση της ομιλίας και τις συμπεριφορές που αφορούν τα κίνητρα και το συναίσθημα) με τον προμετωπιαίο φλοιό (από εκεί ξεκινούν ανώτερες γνωστικές και ψυχοκινητικές λειτουργίες -πχ η λήψη αποφάσεων, η ιεράρχηση προτεραιοτήτων, η συγκέντρωση και η δημιουργικότητα).
Ο τελευταίος αποδυναμώνεται όσο περνούν τα χρόνια. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης, ότι κοιμούνταν πιο βαθειά.
Οσφρητικές θεραπείες για τη μνήμη
Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν όσα ξέρουν ήδη οι επιστήμονες, για τη σύνδεση μεταξύ της μνήμης και της όσφρησης. Όπως είπε ο Michael Yassa «η οσφρητική αίσθηση έχει το ιδιαίτερο προνόμιο να συνδέεται άμεσα με τα κυκλώματα μνήμης του εγκεφάλου. Όλες οι άλλες αισθήσεις διοχετεύονται πρώτα μέσω του θαλάμου. Όλοι ξέρουμε πόσο ισχυρά είναι τα αρώματα στο να προκαλούν αναμνήσεις» και εκεί εστίασαν με την ομάδα του.
Η συνέχεια των εργασιών του συγκεκριμένου εργαστηρίου θα περιλάβει σχετική μελέτη σε άτομα με διαγνωσμένη γνωστική απώλεια, με στόχο τα ευρήματα να οδηγήσουν σε περισσότερες έρευνες για οσφρητικές θεραπείες της εξασθένησης της μνήμης.
Προϊόν που βασίζεται στη μελέτη του UCI και έχει σχεδιαστεί για χρήση από τους ανθρώπους στο σπίτι, αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά αυτό το φθινόπωρο.