Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο σεισμού μεγαλύτερου των 7 ρίχτερ στην Ελλάδα
Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, διευθυντής ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αναλύει τα επιστημονικά δεδομένα.
- 2 ΙΑΝ 2024
Με τις μνήμες όσων προκάλεσε ο σεισμός των 7.8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στην Τουρκία και τη Συρία, τον περασμένο Φεβρουάριο να είναι ακόμα «ζωντανές», την Πρωτοχρονιά ενημερωθήκαμε για τον σεισμό των 7.6 βαθμών στην Ιαπωνία.
Εύλογα προκύπτει ένα άγχος μήπως αυτό είναι το new normal, δεδομένης και της κλιματικής κρίσης που επιδεινώνει όλα τα φυσικά φαινόμενα.
Σε επικοινωνία με τον Γεράσιμο Παπαδόπουλο, διευθυντή ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο οποίος ασχολείται με τη σεισμολογία και την επιστήμη των τσουνάμι από το 1982 τον ακούσαμε να λέει το εξής:
«Βάσει των επίσημων καταγραφών, τουλάχιστον για τον μισό τελευταίο αιώνα, κάθε χρόνο γίνονται στον πλανήτη 14 με 15 σεισμοί κλίμακας τουλάχιστον 7 βαθμών Ρίχτερ. Όταν συμβαίνουν κάτω από τη θάλασσα ή μακριά από κατοικημένες περιοχές, δεν έχουν και τις συνέπειες που βλέπουμε να προκύπτουν όταν καταγράφονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν υπάρχει και σχετική πληροφόρηση. Έτσι, το ευρύ κοινό μαθαίνει μόνο για τους μεγάλους, σε ένταση σεισμούς, που είναι φονικοί».
Όπως ήταν ο σεισμός της Τουρκίας τον περασμένο Μάρτιο, των 7.8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και τώρα αυτόν των 7.6 βαθμών της Ιαπωνίας.
Ο κύριος Παπαδόπουλος βρίσκεται στην Ιαπωνία το τελευταίο δίμηνο, ως προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Tohoku του Σεντάι, εκ των κορυφαίων του κόσμου σε θέματα φυσικών καταστροφών.
Όπως λέει, όσα βλέπει να συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες στη χώρα «είναι πολύ μεγάλο σχολείο, ακόμα και για τους πιο έμπειρους σεισμολόγους.
Eίχα τη μοναδική εμπειρία να ζήσω τον σεισμό, μαζί με τα τεχνολογικά επιτεύγματα που συνοδεύουν σε αυτήν τη χώρα την αντισεισμική προστασία εδώ και αρκετά χρόνια».
Πώς ειδοποιούν οι Ιάπωνες τους πολίτες
Την ώρα του σεισμού (4.11 ώρα Ιαπωνίας) βρισκόταν με συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο Tohoku σε κατάστημα εστίασης, για την Πρωτοχρονιά.
«Τότε χτύπησαν όλα τα κινητά των πολλών ανθρώπων που ήταν στον ίδιο χώρο. Ήταν προειδοποίηση πως έρχεται ισχυρός σεισμός. Συνοδευόταν με την οδηγία να μείνουμε όλοι ήρεμοι και να καλυφθούμε. Αυτό ακριβώς κι έγινε. Δεν υπήρχαν άνθρωποι να τρέχουν πανικοβλημένοι και να ουρλιάζουν. Παρέμειναν όλοι ψύχραιμοι. Μετά περίπου ένα λεπτό ήλθε η ισχυρή δόνηση και με σημαντική διάρκεια».
Το Σύστημα Προειδοποίησης Σεισμών υπάρχει στην Ιαπωνία από το 2007 και εξελίσσεται διαρκώς. Είναι το πιο άρτιο εξ όσων υπάρχουν στον κόσμο, με το Μεξικό και το Ταϊβάν να είναι στη λίστα των εχόντων ανάλογα συστήματα.
«Ο σεισμός έγινε στις 4.10 το απόγευμα -εκείνη την στιγμή έσπασε το ρήγμα. Αυτή η φυσική διαδικασία κατεγράφη αμέσως. Για να φτάσει το σεισμικό κύμα εκεί όπου βρισκόμασταν εμείς, χρειαζόταν από 1.30 έως το πολύ δυο λεπτά. Ήταν το διάστημα στο οποίο το σύστημα πρόλαβε και έδωσε την ειδοποίηση».
Ένα σύστημα που σώζει ζωές και περιουσίες
«Το ίδιο σύστημα ήταν αυτό που ακινητοποίησε αμέσως και τα γρήγορα τρένα που κινούνται με 500 χιλιόμετρα την ώρα, σε τρεις περιφέρειες, κοντά στο επίκεντρο. Αυτή η πρακτική ακολουθείται εδώ και πολλά χρόνια, με απόλυτη επιτυχία» κι έτσι προστατεύονται οι χιλιάδες άνθρωποι που μετακινούνται καθημερινά με αυτά τα τρένα.
Σε ό,τι αφορά τις περιουσίες που καταστράφηκαν, τους δρόμους που άνοιξαν και τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους, ο κύριος Παπαδόπουλος εξηγεί ότι «το μεγαλύτερο μέρος του ρήγματος που ενεργοποιήθηκε είναι πάνω στην ξηρά -για αυτό και το τσουνάμι δεν ήταν πολύ μεγάλο. Επίσης, πολλά σπίτια που κατέρρευσαν είναι παλιά.
Οι νέες κατασκευές, κατά κανόνα, αντέχουν και συμπεριφέρονται πολύ καλά. Προφανώς, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Ο κανόνας θέλει τις καινούργιες κατασκευές να αντέχουν».
Πώς λειτουργεί το σύστημα προειδοποίησης σεισμών
Πώς λειτουργεί το Σύστημα Προειδοποίησης Σεισμών στην Ιαπωνία / JMA
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της ιαπωνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας (Japan Meteorological Agency) «το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σεισμών παρέχει εκ των προτέρων ανακοίνωση των εκτιμώμενων σεισμικών εντάσεων και της αναμενόμενης ώρας άφιξης του κύριου κύματος.
Αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται σε άμεση ανάλυση της εστίας και του μεγέθους του σεισμού χρησιμοποιώντας δεδομένα κυματομορφής που παρατηρούνται από σεισμογράφους, κοντά στο επίκεντρο.
Το σύστημα ανιχνεύει δονήσεις, υπολογίζει το επίκεντρο ενός σεισμού και στέλνει σύντομες προειδοποιήσεις από τους 1.000 και πλέον σεισμογράφους που είναι διάσπαρτοι σε όλη τη χώρα, ένα από τα πιο επιρρεπή σε σεισμό έθνη στον πλανήτη».
