Sadbait ή αλλιώς, γιατί μας αρέσει να κλαιγόμαστε στα social media
Αν και η πιο επιτυχημένη τακτική είναι αυτή του ragebait, το sadbait έχει μπει για τα καλά στη διαδικτυακή μας ζωή.
- 23 ΙΑΝ 2025
Κανείς δεν θέλει να είναι λυπημένος. Στα social media, όμως, άσχετα αν δεν είσαι, μπορείς να δείχνεις. Γιατί αυτό «πουλάει», γιατί αυτό είναι που συγκεντρώνει τις περισσότερες προβολές. Το ερώτημα είναι, πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
Αν θέλεις να πετύχεις, κάνε τον άλλο να νιώσει κάτι. Οι δημιουργοί περιεχομένου που προσπαθούν να γίνουν διάσημοι, οι εταιρείες που προσπαθούν να πουλήσουν ένα προϊόν, εκεί ποντάρουν. Αν και η πιο επιτυχημένη τακτική είναι αυτή του ragebait, το να κάνεις τον άλλο να νευριάσει με αυτό που λες ώστε να το διαφημίσεις ακόμα και με αρνητικό τρόπο, σταδιακά περνάμε σε κάτι άλλο, κάτι που ενεργοποιεί τους δακρυϊκούς μας πόρους. Ζούμε, αποδεδειγμένα πια, στην εποχή του sadbait.
Αν και λαμβάνει – για την ώρα – λιγότερη προσοχή, μερικά από τα πιο επιτυχημένα σημερινά διαδικτυακά περιεχόμενα είναι μελαγχολικά και μελοδραματικά. Οι influencers κινηματογραφούν τους εαυτούς τους να κλαίνε και οι απατεώνες δελεάζουν τα θύματά τους με περιπέτειες υγείας (όχι, τελικά δεν ήταν ο Brad Pitt).
Η θλίψη είναι ένα συναίσθημα που οι άνθρωποι θέλουν να αποφύγουν, αλλά οι μελαγχολικές, σκοτεινές ή και θλιβερές αναρτήσεις φαίνεται να τα πηγαίνουν εκπληκτικά καλά τόσο με τους χρήστες όσο και με τους αλγόριθμους που τους εξυπηρετούν. Η επιτυχία του sadbait, δυστυχώς, μπορεί να μας πει πολλά τόσο για το διαδίκτυο όσο και για τους εαυτούς μας.
«Οι επιδείξεις οποιουδήποτε είδους ισχυρού συναισθήματος – θυμός, θλίψη, αηδία ή ακόμη και γέλιο – αγκιστρώνουν τους θεατές», λέει η Soma Basu, δημοσιογράφος και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τάμπερε στη Φινλανδία. Οι δημιουργοί γνωρίζουν ότι το κοινό τους κάνει συνεχώς σκρόλινγκ, οπότε μια επείγουσα συναισθηματική έκκληση μπορεί να το κάνει να μείνει στην οθόνη.
Οι χρήστες του διαδικτύου, όπως και το κοινό των ταινιών και οι αναγνώστες βιβλίων πριν από αυτούς, ανταποκρίνονται στο θλιβερό και συναισθηματικό περιεχόμενο και οι αλγόριθμοι το ανταμείβουν.
Αλγόριθμοι και κοινό
Οι ερευνητές που αναλύουν το ιδιαίτερα συναισθηματικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, είτε πρόκειται για παραπληροφόρηση είτε για memes, συνδέουν την επιτυχία του με τους στόχους των πλατφορμών για τη μεγιστοποίηση της δέσμευσης – του engagement, που λένε και οι Αμερικανοί. Οι αλγόριθμοί τους είναι ρυθμισμένοι ώστε να ενισχύουν τις αναρτήσεις που οι χρήστες αφιερώνουν περισσότερο χρόνο.
Στις μεγάλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, οι δημιουργοί περιεχομένου πληρώνονται με βάση τις μετρήσεις για το πόσο χρόνο και το πόσο ουσιαστικά ασχολούνται οι χρήστες με τις αναρτήσεις τους. Ο καλύτερος τρόπος, είναι να ικανοποιήσουν τον αλγόριθμο. Έτσι, προσπαθούν να καταλάβουν τι θα προωθήσει η μηχανή και να το κάνουν περισσότερο – και ο κύκλος ανατροφοδότησης συνεχίζεται.
Οι λογαριασμοί στο TikTok που δημοσιεύουν slideshows με θολές ασπρόμαυρες φωτογραφίες από φανάρια δρόμου με λεζάντες για την κατάθλιψη έχουν εκατομμύρια προβολές ενώ πολλοί ζητούν από τα άτομα που τους ακολουθούν να μοιραστούν τους προβληματισμούς τους σε προσωπικά μηνύματα.
Και, καθώς οι χρήστες κάνουν συζητήσεις για τις δικές τους ζωές στα σχόλια, ο αλγόριθμος είναι σε εγρήγορση.
