ΤΑΞΙΔΙ

Σαν την μπουγάτσα της Κρήτης δεν έχει

Στη Θεσσαλονίκη η μπουγάτσα είναι θρύλος, στην Κρήτη είναι πατροπαράδοτο έθιμο.

Για μπουγάτσα στη Θεσσαλονίκη. Αυτό μάθαμε, αυτό ακολουθάμε, αυτό σας λέμε. Αν σας έλεγα, όμως, πως στην Κρήτη και δη στο Ηράκλειο η μπουγάτσα είναι ένα αγαπημένο έθιμο που χάνεται στα βάθη των ετών; Έκπληξη; Μπορεί και όχι, προχωράμε.

Η Θεσσαλονίκη είναι ευρέως γνωστή (και) για τις μπουγάτσες. Για τους μύστες, όμως, μπουγάτσα σημαίνει και Ηράκλειο. Μάλιστα, το έθιμο της μπουγάτσας, γιατί περί εθίμου πρόκειται, κορυφώνεται την πρωτοχρονιά. Για τους Ηρακλειώτες η παράδοση δεν είναι μόνο το σπάσιμο του ροδιού, αλλά και η κατανάλωση μπουγάτσας για το καλό του χρόνου. Γι’ αυτό αν βρεθείς πρωτοχρονιά στην Κρήτη θα δεις ότι σε κάθε σπίτι θα σερβιριστεί και μια μπουγάτσα μετά το φαγητό ή, αν βγεις έξω, στα Λιοντάρια, θα δεις κοσμοσυρροή στον γνωστό σε όλους Κιρκόρ.

Ανοίγει η παρένθεση: Ο Κιρκόρ είναι το πιο γνωστό μπουγατσάδικο της πόλης. Μη σου πω και της Κρήτης. Αν και εδώ θα πεταχτεί ο Χανιώτης και θα πει για τον Ιορδάνη. Δεν γνωρίζω, δεν απαντώ. Τον Κιρκόρ έμαθα, αυτόν ξέρω. Πάμε παρακάτω. Ο Γρηγόρης (Κιρκορ) Χοσεφπιάν ήταν Αρμένης που, κυνηγημένος από τους Τούρκους, κατέληξε στο Ηράκλειο και στο μικρό μαγαζάκι που πέρασε από γενιά σε γενιά άρχισε την ιστορία της πιο δημοφιλούς μπουγάτσας της πόλης. Κλείνει η παρένθεση ως προς τα ιστορικά.

Γιατί, όμως, μπουγάτσα οι Κρητικοί την Πρωτοχρονιά. Ρώτησα παλιούς, έμαθα και προσκυνώ τον τύπο που είχε τη φαεινή ιδέα για να αρχίσει το έθιμο που αλλιώς ξεκίνησε και αλλιώς συνεχίζεται έως σήμερα.

Πάνω από το μαγαζάκι του Κιρκόρ υπήρχε πριν πολλά-πολλά χρόνια μία χαρτοπαικτική λέσχη. Την περίοδο των εορτών είχε την τιμητική της από τους χαρτοπαίκτες της εποχής που γέμιζαν τον μικρό χώρο ευελπιστώντας να τους χαμογελάσει η τύχη. Υπήρχαν αυτοί που έφευγαν κερδισμένοι, αλλά υπήρχαν κι αυτοί που αποχωρούσαν με την ουρά στα σκέλια. Για να μην πέσει, λοιπόν, παντόφλα στο σπίτι για τη χασούρα, αγόραζαν μια μπουγάτσα για να γλυκάνουν τη σύζυγο και να έχουν λιγότερη κρεβατομουρμούρα.

Προφανώς οι χαμένοι ήταν περισσότεροι από τους κερδισμένους και κάθε πρωτοχρονιά όλο και περισσότερα σπίτια του Ηρακλείου γέμιζαν μπουγάτσες προς αποφυγή γκρίνιας. Ε, δεν ήθελε πολύ να προχωρήσει η συνήθεια και να γίνει έθιμο. Η μπουγάτσα άρχισε να γίνεται το γλυκό της πρωτοχρονιάς και για τους Ηρακλειώτες αποτελεί το must κάθε 1η του έτους. Ή θα φας σπίτι μπουγάτσα ή θα τη φας στο τραπεζάκι του Κιρκόρ (αν βρεις).

Στη συνταγή η μπουγάτσα δεν διαφοροποιείται από αυτή της Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν, όμως και οι κρητικές παραλλαγές. Δεν θα μπορούσε να λείπει η μυζήθρα ΚΑΙ εδώ. Και φυσικά μέλι. Μέλι, μυζήθρα, μπουγάτσα. Γιατί στην Κρήτη τα τρώνε όλα διαφορετικά.

Προσοχή: Στο Ηράκλειο ξεχωρίζει η γλυκιά μπουγάτσα. Αυτή που ξέρει η πλειοψηφία από Θεσσαλονίκη. Στα Χανιά έχουν την αλμυρή (αν και αυτή συνοδεύεται με ζάχαρη). Μικρό το κακό. Ο,τι αρέσει στον καθένα, δεν θα τα χαλάσουμε σε αυτό.

(Κεντρική φωτογραφία: Wikipedia)