Σε τι διαφέρουν τα νέα εμβόλια για τον κορονοϊό και ποιους αφορούν άμεσα
Γιατί χρειάζονται τόσο πολλά και διαφορετικά εμβόλια; Ποιες από αυτές τις δόσεις είναι οι αναμνηστικές και ποιες οι επικαιροποιημένες; Το καλό είναι ότι πλέον φαίνεται φως στο τούνελ.
- 14 ΣΕΠ 2022
Πριν από το αναμενόμενο δόθηκαν σε κυκλοφορία τα νέα εμβόλια για τον κορονοϊό, έχοντας να αντιμετωπίσουν μάλλον τη μεγαλύτερη απροθυμία του κόσμου από αρχές της πανδημίας: οι περισσότεροι έχουν νοσήσει τουλάχιστον μία φορά, οπότε απομυθοποίησαν τον «άγνωστο κίνδυνο», και φυσικό είναι μετά τα δύο χρόνια να έχει επέλθει μία κούραση – πόσο ακόμη θα κάνουμε «αναμνηστικές» δόσεις για κάτι που θέλουμε να ξεχάσουμε;
Η πλατφόρμα έχει ανοίξει από αρχές αυτής της εβδομάδας και σήμερα, Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου, ξεκινάει ο νέος κύκλος εμβολιασμών, με το πλήρωμα του ΕΟΔΥ να συστήνει ξανά την προσοχή στους πολίτες εν όψει του «δύσκολου χειμώνα».
Είναι ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται για την τελευταία φορά που θα ακουστεί αυτή η έκκληση: ήδη δόθηκε το πράσινο φως από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για ένα ακόμη πακέτο (διαφορετικών) εμβολίων από την Pfizer, που αναμένεται να παραδοθούν τέλη του μήνα στη χώρα.
Γιατί χρειάζονται τόσο πολλά και διαφορετικά εμβόλια; Ποιες από αυτές τις δόσεις είναι οι αναμνηστικές και ποιες οι επικαιροποιημένες; Ενώ οι πιο πολλοί δε θέλουν να μπουν καν στον κόπο για να βρουν τις διαφορές, η επιστημονική κοινότητα βλέπει επιτέλους φως στο τούνελ της πανδημίας. Και η απάντηση έρχεται από τα εμβόλια νέας γενιάς.
Γιατί χρειάζονται τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια
2021/AP Photo/Lynne Sladky, File
Το επίθετο «επικαιροποιημένα» προδίδει μια πραγματικότητα, που είχε διαφύγει μάλλον από τους περισσότερους: όλες οι δόσεις (μέχρι πρότινος) βασίζονταν στο μοντέλο του ιού, όπως είχε εμφανιστεί στον πρώτο χρόνο της πανδημίας. Αυτό το στέλεχος μελέτησαν οι φαρμακευτικές εταιρίες για τα μονοδοσικά ή διδοσικά mrna εμβόλια που κυκλοφόρησαν στην αγορά, ενώ οι επόμενες δόσεις ήταν συμπληρωματικές. Απλώς ανανέωναν τα αντισώματα.
Μόνο που όλο αυτό το διάστημα, ο SARS-CoV 2 εμφάνισε τρομερή προσαρμοστικότητα: μεταλλάχθηκε και άλλαξε τόσο που έγινε μη ανιχνεύσιμος από τα αντισώματα των εμβολίων. Αυτό παρατηρήθηκε κατά κόρον με τις υποπαραλλαγές της Όμικρον.
«Είναι πολλοί οι παράγοντες και τα χαρακτηριστικά που τη μετέτρεψαν σε μια τόσο δυνατή εκδοχή του ιού,», εξήγησε ο Ισραηλινός επιδημιολόγος Jonathan Gershoni στην Deutsche Welle, «ένας από τους βασικούς λόγους αυτού είναι ότι άλλαξε τρομερά η πρωτεϊνική του ακίδα».
Πρόκειται για εκείνο το μέρος που βρίσκεται στην εξωτερική επιφάνεια του στελέχους και είναι αρμόδιο για την «προσκόλλησή» του στα κύτταρα του δικού μας οργανισμού, άρα από αυτό εξαρτάται η μόλυνση. Τα αντισώματα από τα εμβόλια κανονικά πρέπει να ανιχνεύουν τα ιικά στελέχη και να τα προλαβαίνουν προτού αγκιστρωθούν.
Τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια είναι εξειδικευμένα στην Όμικρον και τις υποπαραλλαγές της, διότι κατασκευάστηκαν βάσει των νέων στελεχών. Επειδή, όμως, ακόμη και μέσα στην οικογένεια της Όμικρον είναι πολλά τα διαφορετικά μέλη που έχουν εξαπλωθεί ανά την υφήλιο, αντίστοιχα πολλά είναι και τα διαφορετικά εμβόλια που τίθενται τώρα διεθνώς σε κυκλοφορία.
Ποιο εμβόλιο είναι καλύτερο να κάνω
Scott Olson/Getty Images
Κάθε χώρα και ήπειρος έχει θέσει τις δικές της προτεραιότητες: Οι ΗΠΑ έχουν επιλέξει τα εμβόλια που στοχεύουν στις πιο πρόσφατες υποπαραλλαγές BA.4 και BA.5, ενώ οι αρχές της Ευρώπης και του Καναδά κατευθύνθηκαν σε εκείνα που ειδικεύονται στην υποπαραλλαγή BA.1 (για τα οποία έχουν γίνει και περισσότερες δοκιμές).
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και η Ελλάδα, έχοντας παραλάβει 400.000 δόσεις της Pfizer και έπεται το επικαιροποιημένο της Moderna – αμφότερα για την BA.1 υποπαραλλαγή, ενώ στα τέλη του μήνα θα δοθούν και τα αντίστοιχα τροποποιημένα εμβόλια για τις υποπαραλλαγές BA.4 και BA.5.
Πώς μπορεί κάποιος να γνωρίζει από ποια παραλλαγή έχει ήδη μολυνθεί, ώστε να κάνει τη σωστή επιλογή; Σχετική η απάντηση που έδωσε ο κύριος Μαγιορκίνης: «Αν κάποιος μολύνθηκε τον Δεκέμβριο-Απρίλιο (οπότε επικράτησαν οι παραλλαγές 1 και 2), θα ήταν θεωρητικά καλύτερο να κάνει το επικαιροποιημένο Όμικρον 4 και 5, ενώ αντίστροφα αν μολύνθηκε μέσα στο καλοκαίρι, οπότε επικράτησαν τα στελέχη Όμικρον 4 και 5, θα ήταν μάλλον καλύτερο να κάνει το Όμικρον 1 και 2».
Αλλά την ίδια στιγμή, υπογράμμισε πως δεν υπάρχει λόγος για καθυστερήσεις: κάντε το εμβόλιο, ανεξάρτητα από αυτούς τους υπολογισμούς.
Ποιους αφορά πιο έντονα το νέο εμβόλιο
Ricardo Ceppi/Getty Images
Να ξεκαθαρίσουμε αρχικά το εξής: τα επικαιροποιημένα εμβόλια χορηγούνται αποκλειστικά ως αναμνηστική δόση, το οποίο σημαίνει ότι εάν δεν έχει προηγηθεί το βασικό πακέτο (μονοδοσικού είτε διδοσικού) εμβολιασμού, δεν γίνεται να χορηγηθούν. Οι επόμενες αναμνηστικές δόσεις (και ο αριθμός αυτών) δεν κάνουν διαφορά.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ, το κάλεσμα για τη νέα δόση απευθύνεται πιο έντονα στις εξής κατηγορίες ατόμων:
- σε όλα τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
- σε άτομα ηλικίας 12-59 ετών που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού
- σε διαμένοντες και εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ή άλλες μονάδες φροντίδας χρονίως πασχόντων
- σε επαγγελματίες υγείας
- σε διαβιούντες με άτομα σε ανοσοκαταστολή ή άλλο υποκείμενο νόσημα
- σε φροντιστές ατόμων που πάσχουν από νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από κορονοϊό
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να έχουν παρέλθει τρεις μήνες από την προηγούμενη δόση του εμβολίου, είτε την ανάρρωση.
